DOI Artikel:
Konstantynów, Dariusz: Wystawa Sztuki Estońskiej (Warszawa - Kraków 1939). Kontekst i recepcja
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.43445#0187
(il. 21) wyróżnia za dobrą kompo-
zycję, a w Rybakach z Ruhnu Haa-
mera (zob. il. 13) dostrzega „dużo
miękkiego i delikatnego kolorytu”92.
Jerzy Hulewicz chwalił Paula Bur-
mana za to, że „bystro podpatruje
zjawiska codzienne i sportowe”
(il. 22), Nikolai Triika doceniał
za dobry rysunek i kompozycję,
ganił zaś za twarze i ubrania modeli
mieniące się „pawimi kolorami”
(zob. il. 20). W brawurowo malowa-
nym Wybrzeżu Friedricha Koppela
najbardziej podobał mu się celnie
uchwycony klimat „pełen chłodu,
słonej wilgoci i wiatru północnego”93.
Mieczysław Lurczyński prace Kaarela
Liimanda (por. il. 17-18) cenił za
silną konstrukcję, malarską śmia-
łość oraz subtelność ujęcia modela,
11. 21. Konrad Magi, Portret kobiety, Tallinn, Eesti
Kunstimuuseum, fot. muis.ee
jednak nie wystawiał im pozytywnej noty. Z krytycyzmem wypowiadał się o bli-
skich stylistycznie Liimandowi obrazach Andrusa Johaniego (il. 23-24), które
cechowało „wcieranie farby, pewna spuchlizna w formowaniu bryły, wielka
oleistość”, Promowi w Luunja Piitseppa (il. 25) wytykał „partie nieba surowe
i bez powietrza”, a w portretach Eduarda Olego (il. 26-27) widział „neofran-
kensteinizm”, który cechuje „paniczna ucieczka przed istotnym pogłębieniem
wyrazu”94. Równie ostry w ocenie portretów Olego był Henryk Weber, zarzu-
cający artyście kompensowanie braku pogłębionej charakterystyki modela
irytującym swą sztucznością patosem: „Wzburzone czupryny a la Beethoven
i rozdęta elefantiasis kształtów mają nam uprawdopodobnić wybitność por-
tretowanych postaci”95.
Ogólna opinia polskich krytyków o estońskim malarstwie portretowym
była jednak pozytywna. Stefania Podhorska-Okołów w portretach odnajdy-
wała „charakterystyczne cechy regionalne”, ujawniające się zwłaszcza w przy-
pominających obrazy holenderskie przedstawieniach rybaków i wieśniaków
(il. 28). Zauważała także, że niezależnie od różnic wynikających z obranego
kierunku czy artystycznego temperamentu twórcy portrety „odznaczają się dużą
wyrazistością, czasem przechodzącą w męczące napięcie, w tragiczny patos”.
92 Czyżewski, Estońscy artyści..., s. 9.
93 Hulewicz, Sztuka estońska..., s. 6.
94 Lurczyński, Wystawa sztuki estońskiej..., s. 4.
95 H.W. [Henryk Weber], Sztuka estońska, s. 7-8.
181
zycję, a w Rybakach z Ruhnu Haa-
mera (zob. il. 13) dostrzega „dużo
miękkiego i delikatnego kolorytu”92.
Jerzy Hulewicz chwalił Paula Bur-
mana za to, że „bystro podpatruje
zjawiska codzienne i sportowe”
(il. 22), Nikolai Triika doceniał
za dobry rysunek i kompozycję,
ganił zaś za twarze i ubrania modeli
mieniące się „pawimi kolorami”
(zob. il. 20). W brawurowo malowa-
nym Wybrzeżu Friedricha Koppela
najbardziej podobał mu się celnie
uchwycony klimat „pełen chłodu,
słonej wilgoci i wiatru północnego”93.
Mieczysław Lurczyński prace Kaarela
Liimanda (por. il. 17-18) cenił za
silną konstrukcję, malarską śmia-
łość oraz subtelność ujęcia modela,
11. 21. Konrad Magi, Portret kobiety, Tallinn, Eesti
Kunstimuuseum, fot. muis.ee
jednak nie wystawiał im pozytywnej noty. Z krytycyzmem wypowiadał się o bli-
skich stylistycznie Liimandowi obrazach Andrusa Johaniego (il. 23-24), które
cechowało „wcieranie farby, pewna spuchlizna w formowaniu bryły, wielka
oleistość”, Promowi w Luunja Piitseppa (il. 25) wytykał „partie nieba surowe
i bez powietrza”, a w portretach Eduarda Olego (il. 26-27) widział „neofran-
kensteinizm”, który cechuje „paniczna ucieczka przed istotnym pogłębieniem
wyrazu”94. Równie ostry w ocenie portretów Olego był Henryk Weber, zarzu-
cający artyście kompensowanie braku pogłębionej charakterystyki modela
irytującym swą sztucznością patosem: „Wzburzone czupryny a la Beethoven
i rozdęta elefantiasis kształtów mają nam uprawdopodobnić wybitność por-
tretowanych postaci”95.
Ogólna opinia polskich krytyków o estońskim malarstwie portretowym
była jednak pozytywna. Stefania Podhorska-Okołów w portretach odnajdy-
wała „charakterystyczne cechy regionalne”, ujawniające się zwłaszcza w przy-
pominających obrazy holenderskie przedstawieniach rybaków i wieśniaków
(il. 28). Zauważała także, że niezależnie od różnic wynikających z obranego
kierunku czy artystycznego temperamentu twórcy portrety „odznaczają się dużą
wyrazistością, czasem przechodzącą w męczące napięcie, w tragiczny patos”.
92 Czyżewski, Estońscy artyści..., s. 9.
93 Hulewicz, Sztuka estońska..., s. 6.
94 Lurczyński, Wystawa sztuki estońskiej..., s. 4.
95 H.W. [Henryk Weber], Sztuka estońska, s. 7-8.
181