Instytut Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]; Zakład Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]: Porta Aurea: Rocznik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego (15.2016)

II. 36. Voldemaa Mellik, Wieczór,
1931, Tallinn, Eesti Kunstimuuseum,
fot. muis.ee


II. 37. Juhan Raudsepp, Głowa aktora Naitjela
Merjanskiego, 1929, Tallinn, Eesti Kunstimuuseum,
fot. muis.ee

opracowania twardego materiału (granit), poszukiwanie wyrazu i doskonałe
odtwarzanie ruchu”. W aktach, obok przemyślanej kompozycji, dostrzegano
„prawdę i miękkość żywego ciała”, w portretach zaś szczere i głębokie wni-
kanie „w duszę człowieka”, które sprawia, że „siła indywidualnego wyrazu
psychicznego tych głów przypomina «człowieczeństwo», jakie daje rzeźba
francuska”129. Porównanie z twórczością francuską pojawiło się w recenzji
Konrada Winklera, który przeciwstawiał „wdzięk i powab zmysłowy” dzieł
Francuzów umiarowi i powadze w traktowaniu bryły oraz wyrazistości cha-
rakterystyki modeli wyróżniających dzieła rzeźbiarzy estońskich130. Marian
Dienstł-Dąbrowa opisując najmłodszą rzeźbę estońską, również przyrównywał
ją do francuskiej. Stwierdzał, że nie ma ona wprawdzie „wdzięku i zmysłowego
uroku swej francuskiej mistrzyni”, ale za to „wydobywa wewnętrzną prawdę
o człowieku, w budowie i formalnych wartościach rzeźbiarskiej bryły”131.
Związki z rzeźbą francuską najprecyzyjniej, choć też bardzo lapidarnie określił
Michał Weinzieher. „Rzeźba ta - pisał - przeszła wpływy Rodina, zatrzymała
się na Marillolu [Maillolu], nie był dla niej nieznany Bourdelle. W porównaniu
z rzeźbą francuską, a nawet z ostatnią rzeźbą polską, silniej zaakcentowane jest

129 Samotyhowa, Trzy wystawy..., s. 6.
130 Winkler, Sztuka estońska..., s. 4.
131 mdd. [Marian Dienstl-Dąbrowa], Wystawa Sztuki Estońskiej..., s. 19.

191