DOI Artikel:
Konstantynów, Dariusz: Wystawa Sztuki Estońskiej (Warszawa - Kraków 1939). Kontekst i recepcja
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.43445#0205
realistów”165, jak choćby Eduard Ole czy Felix-Karl Randel, jeden z głównych Wystawa Sztuki
twórców estońskiej awangardy w latach dwudziestych, w Warszawie i Krakowie Estońskiej...
występujący jako typowy „zmodernizowany realista” (il. 46)166.
Ze strony polskich krytyków sztuka estońska spotkała się z pozytywną
reakcją. Stefania Podhorska-Okołów postrzegała ją jako „b. kulturalną, daleką
od ekstrawagancji, umiarkowaną, może nieco chłodną, jak na nasz temperament,
ale dostępną i łatwo przyswajalną”167. Na Wacławie Husarskim robiła wrażenie
„uczciwej, solidnej, a nade wszystko - szczerej
i bezpośredniej”168. Michał Weinzieher pod¬
kreślał, że mały naród zamieszkujący Esto¬
nię „dorzuca do skarbca kultury europejskiej
swą odrębną, szlachetną monetę artystyczną”,
a wystawa w IPS-ie potwierdza jej „niekłamaną
wagę i wydźwięk szczerości”169. Według innego
recenzenta twórczość plastyczna Estończyków,
jej „wysoki stopień doskonałości formalnej
i duch, który ożywia artystów”, dowodzą tkwią¬
cego w tym narodzie potencjału. Ta siła sprawia,
że w „postępie kulturalnym” Europy Estończycy
mogą odegrać rolę „konstruktywną i twórczą”170.
Bardziej powściągliwy w swym sądzie był
Mieczysław Wallis. Jego zdaniem sztuka estoń¬
ska „nie olśniewa, ale budzi szacunek - wielką
ilością i rozmaitością osobowości twórczych,
uczciwością wysiłku artystycznego i wysokim
poziomem technicznym”171. Więcej uwag kry¬
tycznych przedstawił Mieczysław Lurczyński.
Wśród wystawionych prac dostrzegał bowiem
takie, które wyróżniały się „zupełnym prymitywizmem kunsztu malarskiego”
oraz nieporadnością techniczną, świadczącą o „młodości” sztuki estońskiej.
Na korzyść przemawiała jednak „wielka żarliwość i umiłowanie pracy”, pozwa-
lające przypuszczać, że sztuka estońska ma przed sobą „trudną, lecz wspaniałą
drogę rozwoju”172.
II. 46. Felix-Karl Randel, Portret
juhana Raudseppa, 1936, Tallinn, Eesti
Kunstimuuseum, fot. muis.ee
165 Murakin, Sztuka estońska..., s. 22.
166 W prasowej wersji wstępu Murakin pisał wprost, że Ole i Randel „wyszli z kubizmu, by
dojść do wizji przyrody przez pryzmat neorealizmu”, zob. Murakin, Rozwój sztuki estońskiej,
s. 2-3.
167 S.RO. [Stefania Podhorska-Okołów], Sztuka estońska..., s. 14-15.
168 Husarski, Sztuka estońska..., s. 6.
169 Weinzieher, Sztuka estońska..., s. 14.
1/0 m. b., Sztuka estońska..., s. 6.
1/1 Wallis, Sztuka estońska..., s. 6.
172 Lurczyński, Wystawa sztuki estońskiej..., s. 4.
199
twórców estońskiej awangardy w latach dwudziestych, w Warszawie i Krakowie Estońskiej...
występujący jako typowy „zmodernizowany realista” (il. 46)166.
Ze strony polskich krytyków sztuka estońska spotkała się z pozytywną
reakcją. Stefania Podhorska-Okołów postrzegała ją jako „b. kulturalną, daleką
od ekstrawagancji, umiarkowaną, może nieco chłodną, jak na nasz temperament,
ale dostępną i łatwo przyswajalną”167. Na Wacławie Husarskim robiła wrażenie
„uczciwej, solidnej, a nade wszystko - szczerej
i bezpośredniej”168. Michał Weinzieher pod¬
kreślał, że mały naród zamieszkujący Esto¬
nię „dorzuca do skarbca kultury europejskiej
swą odrębną, szlachetną monetę artystyczną”,
a wystawa w IPS-ie potwierdza jej „niekłamaną
wagę i wydźwięk szczerości”169. Według innego
recenzenta twórczość plastyczna Estończyków,
jej „wysoki stopień doskonałości formalnej
i duch, który ożywia artystów”, dowodzą tkwią¬
cego w tym narodzie potencjału. Ta siła sprawia,
że w „postępie kulturalnym” Europy Estończycy
mogą odegrać rolę „konstruktywną i twórczą”170.
Bardziej powściągliwy w swym sądzie był
Mieczysław Wallis. Jego zdaniem sztuka estoń¬
ska „nie olśniewa, ale budzi szacunek - wielką
ilością i rozmaitością osobowości twórczych,
uczciwością wysiłku artystycznego i wysokim
poziomem technicznym”171. Więcej uwag kry¬
tycznych przedstawił Mieczysław Lurczyński.
Wśród wystawionych prac dostrzegał bowiem
takie, które wyróżniały się „zupełnym prymitywizmem kunsztu malarskiego”
oraz nieporadnością techniczną, świadczącą o „młodości” sztuki estońskiej.
Na korzyść przemawiała jednak „wielka żarliwość i umiłowanie pracy”, pozwa-
lające przypuszczać, że sztuka estońska ma przed sobą „trudną, lecz wspaniałą
drogę rozwoju”172.
II. 46. Felix-Karl Randel, Portret
juhana Raudseppa, 1936, Tallinn, Eesti
Kunstimuuseum, fot. muis.ee
165 Murakin, Sztuka estońska..., s. 22.
166 W prasowej wersji wstępu Murakin pisał wprost, że Ole i Randel „wyszli z kubizmu, by
dojść do wizji przyrody przez pryzmat neorealizmu”, zob. Murakin, Rozwój sztuki estońskiej,
s. 2-3.
167 S.RO. [Stefania Podhorska-Okołów], Sztuka estońska..., s. 14-15.
168 Husarski, Sztuka estońska..., s. 6.
169 Weinzieher, Sztuka estońska..., s. 14.
1/0 m. b., Sztuka estońska..., s. 6.
1/1 Wallis, Sztuka estońska..., s. 6.
172 Lurczyński, Wystawa sztuki estońskiej..., s. 4.
199