Instytut Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]; Zakład Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]: Porta Aurea: Rocznik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego (17.2018)

II. 16. Daniel Schultz, Bajka o pawich piórkach,
Muzeum Narodowe w Gdańsku, Pracownia Grafiki,
fot. Muzeum Narodowe w Gdańsku

Schultz był nie tylko malarzem, lecz
także akwaforcistą, pierwszym działają-
cym na terenach związanych z Rzeczpo-
spolitą peintre-graveur. Wszystkie znane
ryciny artysty przedstawiają zwierzę-
ta47. Odkryto po kilka zachowanych
odbitek następujących przedstawień:
Bajka o cudzych piórkach (il. 16), Ptac-
two na podwórku, Bajka o kocie dok-
torze (il. 17), Kogut i kury atakowa-
ne przez jastrzębia. Ikonograficznie
akwaforty te stanowią zapewne ilustra-
cje do bajek Ezopa. Tematyka grafik
Schultza jest bardzo jednorodna - po-
krywa się z jego zainteresowaniami
uwidaczniającymi się w omawianej
przeze mnie części oeurre malarskie-
go. Akwaforty Schultza nie stanowią
jednak wprawek kompozycyjnych,
na co mogłoby wskazywać niedopra-
cowanie niektórych partii płyt. Ich
wysoka jakość artystyczna świadczy
o odrębnym potraktowaniu. Jak za-
uważyła Bożena Steinborn, te akwa-
fortowe studia zwierząt dowodzą zna-
jomości prac graficznych Rembrandta

i były cenione już za życia autora48. Jolanta Talbierska sugeruje nawet, że nieliczne
znane akwaforty Schultza powstały podczas jego pobytu w Niderlandach i tam
też były drukowane49. Grafiki gdańszczanina są bardziej narracyjne niż jego obra-
zy, przedstawiają często więcej zwierząt i szerzej ujętą storię inspirowaną tekstem.
Zachowała się też akwarela Schultza przedstawiająca szkice animalistyczne
(il. 18), przechowywana w Gabinecie Rycin poznańskiego Muzeum Narodo-
wego50. Ukazane na kremowej, niewielkiej kartce papieru papuga ara i kazuar,
dziób drapieżnego ptaka oraz głowa lamparta pod względem dbałości o szczegóły

z Trofeami ze zbiorów medycejskich, gdyż te znalazły się we Florencji najpóźniej w latach sześć-
dziesiątych XVII w.
47 Por. Steinborn, Malarz Daniel Schultz..., kat. 48-51; Talbierska, Printmaking in the South-
ern Netherlands..., s. 130-136; Mielnik, Recepcja motywów z satyry antycznej..., s. 232-233.
48 Steinborn, Malarz Daniel Schultz..., s. 70.
49 Talbierska, Printmaking in the Southern Netherlands..., s. 136.
50 Szkice zwierząt, akwarela na kremowym papierze żeberkowym 16,2 x 14 cm, na odwrocie
„Schulz i F. Gawet 1828”, nr inw. TPN R1425, ze zbiorów Seweryna Mielżyńskiego, potem Towa-
rzystwa Przyjaciół Nauk. Podziękowania dla dr. Adama Soćko za zgodę na reprodukcję rysunku.

52