Towarzystwo Naukowe <Lublin> [Hrsg.]: Roczniki Humanistyczne: Historia Sztuki = History of art = Histoire de l'art (35.1987)

58

MIECZYSŁAW PASZKIEWICZ


II. 1. Stefano della Bella. Rysunek ze szkicownika w zbiorach Uffizi 1633 nr 6025 (76)

Po powrocie, w latach 1570-1582 artysta stworzył dużo drzeworytów,
a także kilka miedziorytów opartych na owych szkicach. To właśnie owe
drzeworyty kopiował w swym szkicowniku dwudziestoparoletni Stefano della
Bella (1610-1664), gdy przygotowywał się do przedstawienia „orientalnego”
w stylu wjazdu polskiego poselstwa do Rzymu. Tak całą sprawę przedstawiłem
w swoim opisie wjazdu Ossolińskiego i związanego z wjazdem szkicownika ze
zbiorów Uffizi (zawartym w Tematyce polskiej w twórczości Stefano della
Belli)3. Wyraziłem wtedy również przypuszczenie, że sam kanclerz albo
organizatorzy wjazdu używali do przystrajania poszczególnych jeźdźców
wzorów ikonograficznych w stylu wschodnim, w tym drzeworytów Melchiora
Lorcha: „Materiał tym cenniejszy, że wykonany przez naocznego świadka”.
Otóż, jak się okazuje, nie zawsze. W jedjnym przynajmniej wypadku duński
artysta oparł się nie na własnym szkicu, ale na rysunku Mantuańczyka, Filippo
Orsoni (nazwisko pisywane bywa także, niekiedy, Ursoni albo Orso). Chodzi
tu o jeźdźca, którego autor katalogu dzieł Lorcha, Hans Harbeck4, określa
jako Spahisa. W wersji della Belli, w szkicowniku z Uffizi, odpowiedni rysunek
znajduje się na karcie nr 6025 (76).
3 Tamże s. 173; RHS 14: 1985 s. 224-242. •
4 Melchior Lorisch. Ein Beitrag zur deutschen Kunstgeschichte. Inaugural-Dissertation zur
Erlangung der Doktorwiirde der hohen Philosophischen Fakultat der Konigl. Christian Albrechts —
Universitât zu Kieł. Hamburg 1911.