DOI Artikel:
Mazurczak, Urszula M.: Przyroda w dekoracjach freskowych pałacu papieskiego w Awinionie z połowy XIV wieku: Na tle nowego stosunku do przyrody w społeczeństwie Italii XIII/XIV wieku
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.27403#0065
ROCZNIKI HUMANISTYCZNE
Tom XLV, zeszyt 4 - 1997
URSZULA MAŁGORZATA MAZURCZAK
Lublin
PRZYRODA W DEKORACJACH FRESKOWYCH
PAŁACU PAPIESKIEGO W AWINIONIE Z POŁOWY XIV WIEKU
NA TLE NOWEGO STOSUNKU DO PRZYRODY
W SPOŁECZEŃSTWIE ITALII XIII/XIV WIEKU
Fenomen gotyku „międzynarodowego” postrzegany jest często jako inter-
medium pomiędzy epoką średniowiecza a renesansem. Jego zespół cech daje
się porównać do rodzaju sumy dokonań artystycznych, które zamanifestowały
wielorakość części w obrębie jednolitej, perfekcyjnie skonstruowanej całości.
Nie jest to jednak styl eklektyczny, który jedynie wykorzystuje sprawdzone,
dobrze plasujące się w Europie dokonania, ale poszukuje własnego języka
form, które mogłyby adekwatnie przekazać nowe prądy religijne oraz huma-
nistyczne. Styl ten powstawał z prawa wyboru spośród tego, co było najwyż-
szym wykwintem sztuki gotyckiej w zakresie różnych rodzajów sztuk. Tak
więc malarstwo miniaturowe znajdowało stale swoje pierwowzory w najbar-
dziej wówczas cenionej dworskiej szkole paryskiej. Malarstwo tablicowe oraz
monumentalne kierowało się w stronę Italii, głównie Sieny, Florencji, gdzie
koncentrowały się znaczące osiągnięcia wielkich mistrzów Giotta, Duccia,
Simone Martiniego, braci Lorenzettich. Dla rzeźby kamiennej, monumentalnej,
niedościgłym wzorem były oprócz warsztatu Pisanich nadal podziwiane rzeźby
katedr gotyckich Szampanii.
Odbiorcą sztuki były aktywne dawne centra kościelne, królewskie, dwor-
skie i nowe, które do tej pory nie odgrywały wiodącej roli w kulturze euro-
pejskiej. Od poi. XIV w. coraz większe znaczenie odgrywały: księstwo bur-
gundzko-niderlandzkie oraz cesarstwo pod berłem Luksemburczyków z dwo-
rem Karola IV w Pradze. „Międzynarodowość” stała się teraz nobilitacją
w skali całej kultury, zajmując miejsce dawnego przywiązania do tradycji
w rozumieniu chrześcijańskiego universum, jak i tradycji w znaczeniu kul-
turowym - lokalnym. To, co tworzyło sens sztuki o charakterze internacjo-
nalnym, było wynikiem długiego procesu przemian, nie tylko politycznych,
Tom XLV, zeszyt 4 - 1997
URSZULA MAŁGORZATA MAZURCZAK
Lublin
PRZYRODA W DEKORACJACH FRESKOWYCH
PAŁACU PAPIESKIEGO W AWINIONIE Z POŁOWY XIV WIEKU
NA TLE NOWEGO STOSUNKU DO PRZYRODY
W SPOŁECZEŃSTWIE ITALII XIII/XIV WIEKU
Fenomen gotyku „międzynarodowego” postrzegany jest często jako inter-
medium pomiędzy epoką średniowiecza a renesansem. Jego zespół cech daje
się porównać do rodzaju sumy dokonań artystycznych, które zamanifestowały
wielorakość części w obrębie jednolitej, perfekcyjnie skonstruowanej całości.
Nie jest to jednak styl eklektyczny, który jedynie wykorzystuje sprawdzone,
dobrze plasujące się w Europie dokonania, ale poszukuje własnego języka
form, które mogłyby adekwatnie przekazać nowe prądy religijne oraz huma-
nistyczne. Styl ten powstawał z prawa wyboru spośród tego, co było najwyż-
szym wykwintem sztuki gotyckiej w zakresie różnych rodzajów sztuk. Tak
więc malarstwo miniaturowe znajdowało stale swoje pierwowzory w najbar-
dziej wówczas cenionej dworskiej szkole paryskiej. Malarstwo tablicowe oraz
monumentalne kierowało się w stronę Italii, głównie Sieny, Florencji, gdzie
koncentrowały się znaczące osiągnięcia wielkich mistrzów Giotta, Duccia,
Simone Martiniego, braci Lorenzettich. Dla rzeźby kamiennej, monumentalnej,
niedościgłym wzorem były oprócz warsztatu Pisanich nadal podziwiane rzeźby
katedr gotyckich Szampanii.
Odbiorcą sztuki były aktywne dawne centra kościelne, królewskie, dwor-
skie i nowe, które do tej pory nie odgrywały wiodącej roli w kulturze euro-
pejskiej. Od poi. XIV w. coraz większe znaczenie odgrywały: księstwo bur-
gundzko-niderlandzkie oraz cesarstwo pod berłem Luksemburczyków z dwo-
rem Karola IV w Pradze. „Międzynarodowość” stała się teraz nobilitacją
w skali całej kultury, zajmując miejsce dawnego przywiązania do tradycji
w rozumieniu chrześcijańskiego universum, jak i tradycji w znaczeniu kul-
turowym - lokalnym. To, co tworzyło sens sztuki o charakterze internacjo-
nalnym, było wynikiem długiego procesu przemian, nie tylko politycznych,