DOI article:
Bender, Agnieszka: François Glaize - francuski tapiser pracujący w połowie XVIII w. dla polskich mecenasów: Nowe ustalenia
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.27403#0259
ROCZNIKI HUMANISTYCZNE
Tom XLV, zeszyt 4 - 1997
AGNIESZKA BENDER
Lublin
FRANÇOIS GLAIZE - FRANCUSKI TAPISER
PRACUJĄCY W POŁOWIE XVIII W. DLA POLSKICH MECENASÓW
NOWE USTALENIA
Tapiserstwo polskie aż do początku XVIII w. wiąże się z działalnością
flamandzkich i holenderskich wędrujących tkaczy lub też wędrownych
warsztatów, o których wiemy bardzo niewiele. Źródła historyczne z XVI i
XVII w. podają, iż okresowo tacy tkacze pracowali w Gdańsku (m.in. Rode-
ryk Dermoyen, Peter Spierincx) oraz w miastach śląskich, takich jak Wrocław,
Legnica, Brzeg i Zgorzelec. Wyroby ich niestety nie są znane. Przypuszcza
się, że warsztat tapiserski istniał także w Krakowie przy dworze królewskim.
Wiadomo, że w okresie panowania Zygmunta Augusta do służby dworskiej
było przyjętych trzech tapiserów flamandzkich. Opiekowali się oni zapewne
królewskimi tapiseriami. Warsztatowi temu przypisuje się wykonanie małych
tapiserii z kolekcji królewskiej, które przeznaczone były do dekoracji łuków
nadokiennych i na obicia krzeseł oraz tapiserii wyprawowej Anny Katarzyny
Konstancji, córki Zygmunta III Wazy. Z nieznanych rodzimych pracowni
pochodzą tzw. seria Credo i dwie tapiserie z przedstawieniem ewangelistów,
które w uproszczony i nieudolny sposób nawiązują do tapiserstwa flamandz-
kiego1.
Około połowy XVIII w. sytuacja w polskim tapiserstwie uległa znacznym
zmianom. Wtedy to powstały liczne manufaktury magnackie, m.in. w Bieź-
dziadce, Nieświeżu, Białej Podlaskiej, Koreliczach, Grodnie i Słonimiu, które
przede wszystkim realizowały zamówienia właścicieli. Znów, niestety, bardzo
niewiele wiemy na temat tych warsztatów, tapiserów i ich dzieł. Nieliczne
zachowane przykłady, jak Przegląd wojsk pod Zabłudowem wykonany w ma-
1 M. Taszycka, Tapiserie, w: Zarys historii włókiennictwa na ziemiach polskich do
końca XVIII wieku, red. J. Kamińska, I. Turnau, Wrocław 1966, s. 198-202.
Tom XLV, zeszyt 4 - 1997
AGNIESZKA BENDER
Lublin
FRANÇOIS GLAIZE - FRANCUSKI TAPISER
PRACUJĄCY W POŁOWIE XVIII W. DLA POLSKICH MECENASÓW
NOWE USTALENIA
Tapiserstwo polskie aż do początku XVIII w. wiąże się z działalnością
flamandzkich i holenderskich wędrujących tkaczy lub też wędrownych
warsztatów, o których wiemy bardzo niewiele. Źródła historyczne z XVI i
XVII w. podają, iż okresowo tacy tkacze pracowali w Gdańsku (m.in. Rode-
ryk Dermoyen, Peter Spierincx) oraz w miastach śląskich, takich jak Wrocław,
Legnica, Brzeg i Zgorzelec. Wyroby ich niestety nie są znane. Przypuszcza
się, że warsztat tapiserski istniał także w Krakowie przy dworze królewskim.
Wiadomo, że w okresie panowania Zygmunta Augusta do służby dworskiej
było przyjętych trzech tapiserów flamandzkich. Opiekowali się oni zapewne
królewskimi tapiseriami. Warsztatowi temu przypisuje się wykonanie małych
tapiserii z kolekcji królewskiej, które przeznaczone były do dekoracji łuków
nadokiennych i na obicia krzeseł oraz tapiserii wyprawowej Anny Katarzyny
Konstancji, córki Zygmunta III Wazy. Z nieznanych rodzimych pracowni
pochodzą tzw. seria Credo i dwie tapiserie z przedstawieniem ewangelistów,
które w uproszczony i nieudolny sposób nawiązują do tapiserstwa flamandz-
kiego1.
Około połowy XVIII w. sytuacja w polskim tapiserstwie uległa znacznym
zmianom. Wtedy to powstały liczne manufaktury magnackie, m.in. w Bieź-
dziadce, Nieświeżu, Białej Podlaskiej, Koreliczach, Grodnie i Słonimiu, które
przede wszystkim realizowały zamówienia właścicieli. Znów, niestety, bardzo
niewiele wiemy na temat tych warsztatów, tapiserów i ich dzieł. Nieliczne
zachowane przykłady, jak Przegląd wojsk pod Zabłudowem wykonany w ma-
1 M. Taszycka, Tapiserie, w: Zarys historii włókiennictwa na ziemiach polskich do
końca XVIII wieku, red. J. Kamińska, I. Turnau, Wrocław 1966, s. 198-202.