DOI Artikel:
Krasnodębska-D'Aughton, Małgorzata: Ikony w sztuce rękopisów irlandzkich i anglosaskich (VII-IX wiek)
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.27406#0267
ROCZNIKI HUMANISTYCZNE
Tom LI, zeszyt 4 - 2003
MAŁGORZATA KRASNODĘBSKA-D’AUGHTON
IKONY W SZTUCE
RĘKOPISÓW IRLANDZKICH I ANGLOSASKICH
(VII-IX WIEK)
W roku 1185 walijski zakonnik Giraldus Cambrensis, który przybył do
Irlandii ze zwycięską armią Normanów, złożył wizytę w Kildare, jednym
z głównych centrów Kościoła irlandzkiego* 1. Jak odnotował w swym dziele
Topographia Hiberniae, widział w Kildare bogato ilustrowany rękopis, który
zawierał „cztery Ewangelie ułożone według porządku św. Hieronima, gdzie
niemal każda stronica miała dekoracje we wspaniałych kolorach”. Według
opisu Giraldusa, jedna ze stronic rękopisu ukazywała „obraz Bożego Maje-
statu, cudownie narysowany”, inna zaś przedstawiała „mistyczne symbole
Ewangelistów, każdy z symboli ma sześć, cztery, albo dwa skrzydła”. Poza
tymi iluminacjami księga zawierała „jeszcze inne niezliczone przedstawienia
[...]. Jeśli spojrzeć na nie powierzchownie, niedokładnie i z pewnej odle-
głości, można wziąć te ilustracje za chaotyczne, a nie szczegółowo prze-
myślane kompozycje. Wydaje się, iż brakuje im subtelności, choć wszystko
jest subtelnie wytworzone. Jeśli jednak spojrzeć na te kompozycje z bardzo
bliska i zagłębić się oczyma w sekrety artyzmu, zauważy się w nich szcze-
góły tak delikatne i subtelne, tak dokładne i zagęszczone, tak ze sobą
powiązane i zasupłane i nadal tak świeże w swych kolorach, że bez wątpienia
można powiedzieć, iż są one dziełem nie ludzi, lecz aniołów”2.
Małgorzata Krasnodçbska-d’Aughton - absolwentka historii sztuki KUL, pracownik
Uniwersytetu w Cork (Irlandia); adres do korespondencji: margos@oceanfree.net
1 Zob. J. F. K e n n e y, The Sources for the Early History of Ireland: Ecclesicistical.
An Introduction and Guide, Dublin 1966, s. 356-360.
2 G i r a 1 d u s Cambrensis, The History and Topography of Ireland (Topogra-
phia Hiberniae), tłum. J. J. 0’Meara, Mounteath 1982, s. 84 (tłum. z ang. tego i in. cytatów
Tom LI, zeszyt 4 - 2003
MAŁGORZATA KRASNODĘBSKA-D’AUGHTON
IKONY W SZTUCE
RĘKOPISÓW IRLANDZKICH I ANGLOSASKICH
(VII-IX WIEK)
W roku 1185 walijski zakonnik Giraldus Cambrensis, który przybył do
Irlandii ze zwycięską armią Normanów, złożył wizytę w Kildare, jednym
z głównych centrów Kościoła irlandzkiego* 1. Jak odnotował w swym dziele
Topographia Hiberniae, widział w Kildare bogato ilustrowany rękopis, który
zawierał „cztery Ewangelie ułożone według porządku św. Hieronima, gdzie
niemal każda stronica miała dekoracje we wspaniałych kolorach”. Według
opisu Giraldusa, jedna ze stronic rękopisu ukazywała „obraz Bożego Maje-
statu, cudownie narysowany”, inna zaś przedstawiała „mistyczne symbole
Ewangelistów, każdy z symboli ma sześć, cztery, albo dwa skrzydła”. Poza
tymi iluminacjami księga zawierała „jeszcze inne niezliczone przedstawienia
[...]. Jeśli spojrzeć na nie powierzchownie, niedokładnie i z pewnej odle-
głości, można wziąć te ilustracje za chaotyczne, a nie szczegółowo prze-
myślane kompozycje. Wydaje się, iż brakuje im subtelności, choć wszystko
jest subtelnie wytworzone. Jeśli jednak spojrzeć na te kompozycje z bardzo
bliska i zagłębić się oczyma w sekrety artyzmu, zauważy się w nich szcze-
góły tak delikatne i subtelne, tak dokładne i zagęszczone, tak ze sobą
powiązane i zasupłane i nadal tak świeże w swych kolorach, że bez wątpienia
można powiedzieć, iż są one dziełem nie ludzi, lecz aniołów”2.
Małgorzata Krasnodçbska-d’Aughton - absolwentka historii sztuki KUL, pracownik
Uniwersytetu w Cork (Irlandia); adres do korespondencji: margos@oceanfree.net
1 Zob. J. F. K e n n e y, The Sources for the Early History of Ireland: Ecclesicistical.
An Introduction and Guide, Dublin 1966, s. 356-360.
2 G i r a 1 d u s Cambrensis, The History and Topography of Ireland (Topogra-
phia Hiberniae), tłum. J. J. 0’Meara, Mounteath 1982, s. 84 (tłum. z ang. tego i in. cytatów