DOI Artikel:
Szpindowska, Monika: Ozdoby celtyckie na ziemiach polskich
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.27406#0081
ROCZNIKI HUMANISTYCZNE
Tom LI, zeszyt 4 - 2003
MONIKA SZPINDOWSKA
OZDOBY CELTYCKIE NA ZIEMIACH POLSKICH
Użyte w tytule pojęcie „ozdoba” jest szerokie i oznacza „to, co ozdabia,
upiększa, przystraja; uwydatnia piękno kogoś lub czegoś”* 1. W mojej pracy
zastosowałam je w znaczeniu węższym, które odpowiada współczesnemu ro-
zumieniu terminu „biżuteria”. Opierając się na definicji tego terminu, zgodnie
z którym biżuteria to „drobne wyroby złotnicze i jubilerskie, używane jako
ozdoby ciała i stroju, wykonywane przede wszystkim z materiałów cennych
(szlachetne metale: złoto, srebro, platyna, drogie kamienie, kość słoniowa)
i ozdobnych (masa perłowa itp.), zdobione różnorodnymi technikami i odzna-
czające się zwykle artystycznym wykonaniem; w tym znaczeniu także ozdoby
ludów pierwotnych z barwnych kamyków, rogów, kości itp. [,..]”2, wśród
omawianych przedmiotów uwzględniłam zapinki, bransolety, naramienniki,
nagolenniki, naszyjniki, klamry, obrączki, kolie (bądź ich fragmenty
w postaci paciorków) oraz wisiorki. Podstawowym kryterium, które zasto-
sowałam przy doborze obiektów, jest występowanie ornamentu, bogata forma
oraz zastosowanie technik zdobniczych, poprzez które funkcja dekoracyjna
została wyeksponowana. Założeniem pracy było dokonanie klasyfikacji i
przedstawienie różnorodnych typów ozdób celtyckich pochodzących z terenów
polskich, ze szczególnym uwzględnieniem tych, w których walor dekoracyjny
jest podkreślony przez odpowiednią formę oraz zastosowanie dodatkowych
motywów dekoracyjnych.
Mgr Monika Szpindowska - absolwentka historii sztuki KUL; adres do korespondencji:
Katedra Historii Sztuki Starożytnej i Wczesnochrześcijańskiej KUL, Lublin, Al. Racławic-
kie 14.
1 Słownik języka polskiego, red. M. Szymczak, Warszawa 1979, t. II, s. 573.
2 Słownik terminologiczny sztuk pięknych, red. K. Kubalska-Sulkiewicz i in., Warszawa
1996, s. 47.
Tom LI, zeszyt 4 - 2003
MONIKA SZPINDOWSKA
OZDOBY CELTYCKIE NA ZIEMIACH POLSKICH
Użyte w tytule pojęcie „ozdoba” jest szerokie i oznacza „to, co ozdabia,
upiększa, przystraja; uwydatnia piękno kogoś lub czegoś”* 1. W mojej pracy
zastosowałam je w znaczeniu węższym, które odpowiada współczesnemu ro-
zumieniu terminu „biżuteria”. Opierając się na definicji tego terminu, zgodnie
z którym biżuteria to „drobne wyroby złotnicze i jubilerskie, używane jako
ozdoby ciała i stroju, wykonywane przede wszystkim z materiałów cennych
(szlachetne metale: złoto, srebro, platyna, drogie kamienie, kość słoniowa)
i ozdobnych (masa perłowa itp.), zdobione różnorodnymi technikami i odzna-
czające się zwykle artystycznym wykonaniem; w tym znaczeniu także ozdoby
ludów pierwotnych z barwnych kamyków, rogów, kości itp. [,..]”2, wśród
omawianych przedmiotów uwzględniłam zapinki, bransolety, naramienniki,
nagolenniki, naszyjniki, klamry, obrączki, kolie (bądź ich fragmenty
w postaci paciorków) oraz wisiorki. Podstawowym kryterium, które zasto-
sowałam przy doborze obiektów, jest występowanie ornamentu, bogata forma
oraz zastosowanie technik zdobniczych, poprzez które funkcja dekoracyjna
została wyeksponowana. Założeniem pracy było dokonanie klasyfikacji i
przedstawienie różnorodnych typów ozdób celtyckich pochodzących z terenów
polskich, ze szczególnym uwzględnieniem tych, w których walor dekoracyjny
jest podkreślony przez odpowiednią formę oraz zastosowanie dodatkowych
motywów dekoracyjnych.
Mgr Monika Szpindowska - absolwentka historii sztuki KUL; adres do korespondencji:
Katedra Historii Sztuki Starożytnej i Wczesnochrześcijańskiej KUL, Lublin, Al. Racławic-
kie 14.
1 Słownik języka polskiego, red. M. Szymczak, Warszawa 1979, t. II, s. 573.
2 Słownik terminologiczny sztuk pięknych, red. K. Kubalska-Sulkiewicz i in., Warszawa
1996, s. 47.