DOI Heft:
Artikuły
DOI Artikel:Howorus-Czajka, Magdalena: Mała forma - wielka wizja: medale Wiktora Tołkina
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.37080#0285
MEDALE WIKTORA TOŁKINA
283
Zastanawiające jest to, że wciąż niewiele miejsca poświęca się w historii
sztuki medalierstwu. Być może ta dziedzina rzeźby przez niektórych krzyw-
dząco uważana jest za błahą i poboczną formę kreacji artystycznej, która
bardziej zasługuje na miano rzemiosła niż sztuki. Nic bardziej mylnego. Do-
wodzi tego bogaty dorobek wielu polskich twórców, a także bujny rozkwit
tej sztuki w XX wieku, tak interesująco przedstawiony i podsumowany w naj-
no
obszerniejszej jak dotąd oraz przekrojowej publikacji Adama Więcka .
Przy bliższym oglądzie dzieł stworzonych przez Tołkina i innych medalierów
nabiera się przekonania, że te niewielkich rozmiarów przedmioty są wielkimi
dziełami sztuki. Na szacunek zasługuje fakt konieczności pokonania przez
artystę wielu trudności. Niewątpliwie należy do nich niewielki rozmiar pracy.
Również ściśle narzucony temat często ogranicza i zmusza do konkretu artys-
tyczną duszę. Te dwa narzucone imperatywy można przemienić z wady w za-
letę. Dyscyplina myśli rodzi klarowność i jasność kompozycji, a ta przekłada
się na zrozumiałą, mimo użycia symbolu, treść. Podobne zjawisko zauważyć
można w polskiej szkole plakatu, gdzie wielcy mistrzowie pozostawali wierni
zasadzie „zabrać znaczy dodać”, budując w ten sposób subtelną głębię treści,
przy minimum środków i otrzymując mocną, nasączoną treścią formę.
BIBLIOGRAFIA
(Bez autora i tytułu), „Dziennik Bałtycki” 1970, nr 231 (dn. 22 X 1970), s. 3.
(Bez autora i tytułu), „Dziennik Bałtycki” 1974, nr 91, (dn. 18 IV 1974), s. 3.
(Bez autora), 50 lat IZB Morskich w Polsce, „Morze” 1977, nr 5, s. 27.
(Bez autora), Medal dla językoznawcy, „Kierunki” 1974, nr 34, s. 11.
(it): Medal Uniwersytetu Gdańskiego, „Głos Wybrzeża” 1970, nr 201, (dn. 26 VIII
1970), s. 1.
(s): In mari vita tua, „Wieczór Wybrzeża” 1970, nr 247 (dn. 21 X 1970), s. 3.
(tr): Medal dla twórcy słownika gwar kaszubskich, „Litery” 1974, nr 7, s. 33.
Gajdziński M.,W 25-lecie powrotu Ziem Zachodnich do Polski, „Przekazuję
heroizm tamtych dni”, „Słowo Powszechne” 1970, nr 85, (10 IV 1970), s. 3.
Jaworska J., „Nie wszystek umrę...” Twórczość plastyczna Polaków w hitle-
rowskich więzieniach i obozach koncentracyjnych. Warszawa: Książka i Wiedza
1975.
Józef Gosławski - rzeźby, monety, medale, red. A. Rudzka, Warszawa: Alegoria
2009.
23
W i ę c e k, dz. cyt.
283
Zastanawiające jest to, że wciąż niewiele miejsca poświęca się w historii
sztuki medalierstwu. Być może ta dziedzina rzeźby przez niektórych krzyw-
dząco uważana jest za błahą i poboczną formę kreacji artystycznej, która
bardziej zasługuje na miano rzemiosła niż sztuki. Nic bardziej mylnego. Do-
wodzi tego bogaty dorobek wielu polskich twórców, a także bujny rozkwit
tej sztuki w XX wieku, tak interesująco przedstawiony i podsumowany w naj-
no
obszerniejszej jak dotąd oraz przekrojowej publikacji Adama Więcka .
Przy bliższym oglądzie dzieł stworzonych przez Tołkina i innych medalierów
nabiera się przekonania, że te niewielkich rozmiarów przedmioty są wielkimi
dziełami sztuki. Na szacunek zasługuje fakt konieczności pokonania przez
artystę wielu trudności. Niewątpliwie należy do nich niewielki rozmiar pracy.
Również ściśle narzucony temat często ogranicza i zmusza do konkretu artys-
tyczną duszę. Te dwa narzucone imperatywy można przemienić z wady w za-
letę. Dyscyplina myśli rodzi klarowność i jasność kompozycji, a ta przekłada
się na zrozumiałą, mimo użycia symbolu, treść. Podobne zjawisko zauważyć
można w polskiej szkole plakatu, gdzie wielcy mistrzowie pozostawali wierni
zasadzie „zabrać znaczy dodać”, budując w ten sposób subtelną głębię treści,
przy minimum środków i otrzymując mocną, nasączoną treścią formę.
BIBLIOGRAFIA
(Bez autora i tytułu), „Dziennik Bałtycki” 1970, nr 231 (dn. 22 X 1970), s. 3.
(Bez autora i tytułu), „Dziennik Bałtycki” 1974, nr 91, (dn. 18 IV 1974), s. 3.
(Bez autora), 50 lat IZB Morskich w Polsce, „Morze” 1977, nr 5, s. 27.
(Bez autora), Medal dla językoznawcy, „Kierunki” 1974, nr 34, s. 11.
(it): Medal Uniwersytetu Gdańskiego, „Głos Wybrzeża” 1970, nr 201, (dn. 26 VIII
1970), s. 1.
(s): In mari vita tua, „Wieczór Wybrzeża” 1970, nr 247 (dn. 21 X 1970), s. 3.
(tr): Medal dla twórcy słownika gwar kaszubskich, „Litery” 1974, nr 7, s. 33.
Gajdziński M.,W 25-lecie powrotu Ziem Zachodnich do Polski, „Przekazuję
heroizm tamtych dni”, „Słowo Powszechne” 1970, nr 85, (10 IV 1970), s. 3.
Jaworska J., „Nie wszystek umrę...” Twórczość plastyczna Polaków w hitle-
rowskich więzieniach i obozach koncentracyjnych. Warszawa: Książka i Wiedza
1975.
Józef Gosławski - rzeźby, monety, medale, red. A. Rudzka, Warszawa: Alegoria
2009.
23
W i ę c e k, dz. cyt.