DOI Heft:
I. Rozprawy
DOI Artikel:Chrościcki, Juliusz A.: Wiadomości o mecenacie artystycznym magnaterii i szlachty polskiej na podstawie panegiryków pogrzebowych od XVI do końca XVIII wieku
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.13397#0181
WIADOMOŚCI O MECENACIE MAGNATERIÎ I SZLACHTY PÓLSKIEJ
175
Nadmierne pokładanie ufności we wzmiankach o mecenacie, czerpanych z panegiryków, nie przynie-
sie oczywiście pozytywnych rezultatów.
Cytowane w artykule wzmianki można podzielić według stopnia ich wiarygodności na fałszywe
i prawdziwe. Sądzę, że tych ostatnich, dotyczących rzemiosła artystycznego, jest większość, a ponadto
wiele spośród nich przynosi cenne uzupełnienie do obecnego stanu badań.
Należy postulować znajomość panegiryków, nic tylko pogrzebowych, przez historyków sztuki,
zajmujących się epoką sarmatyzmu, w celu dalszego konfrontowania ich treści z innymi, nic drukowany-
mi źródłami, a przede wszystkim z dziełami sztuki.
ANEKS 1
Fragment dyspozycji na introdukcję ciała Pawła Karola Sanguszki, Marszałka W. Ks. Lit., do kościoła oo. Kapucynów w Lublinie
24 VI 1750.
Oryg. Archiwum m. Krakowa i woj. krakowskiego. Sygn. 595
10. Exhorty
1. w Białogrodzie w Pałacu Po Exekwiach uczynionych Exhorta 1. bydz ma niszę Ciała Imieniem W. Pana Żegnającego
wszystkich Druga w polu pod figurą Imieniem wszystkich żegnających Pana odcchodzącego 2. W Lublinie Pierwsza Exhorto
na miejscu z którego ma Ciało ruszyć. Druga w Bramie od zamku. Trzecia w Bramie ku S. Duchowi. Czwarta przed kościo-
łem kapucyńskim [...] Dla czego zawczasu na te Exhorty zapewnie kapłanów trzeba [...]
ANEKS 2
Fragmenty likwidacji całej expensy łożonej na pogrzeb Józefa Paulina Sanguszki, marszałka W. Litewskiego, dnia 12 maja 1781,
spisana w Lubartowie.
Oryg. Archiwum m. Krakowa i woj. krakowskiego, sygn. 745.
[...] J.X. Kłosińskiemu zakazanie przy wyprowadzeniu Ciała do kościoła [w Lublinie] ..........................................144 zł
J.X. Odyńskiemu za kazanie podczas pogrzebu w kościele ...........................................................................272 zł
[...] Na Drukarnią do rąk XX. Rektora ................................................................................................... 36 zł
ANEKS 3
Rachunek za druk panegiryku, podpisany przez Aleksego Kiełbowskiego, pijara, na egzekwiach za Eustachego i Marianny z Ką-
ckich Kossakowskiej w dn. 22 II 1768 w Warszawie.
Oryg. Archiwum m. Krakowa i woj. krakowskiego, sygn. D. Pot. 222
Z Drukowanie Panegiryku ..................................................................................................................złł 38
Za papier ..........................................................................................................................................złł 72
Summa złł 110
X. Alexy Kiełbowski Schol. Piar. m.p.
LE MÉCÉNAT ARTISTIQUE DES MAGNATS ET DE LA NOBLESSE POLONAISE
À LA LUMIÈRE DES PANÉGYRIQUES FUNÈBRES
DES XVIe, À LA FIN DU XVIIIe SIÈCLES
Parmi les panégyriques polonais des XVIe—XVIIIe siècles on peut distinguer un groupe d'écrits relatifs aux funérailles
de magnats et de nobles. Il s'agit de panégyriques funèbres parmi lesquels on distingue les oraisons, les récits d'obsèques, les thrè-
nes ou carmina en vers et qui renferment bien des renseignements sur les fondations pieuses des nobles et des magnats. La valeur
historique des mentions sur le mécénat artistique exercé par les défunts n'a jamais été contestée par personne, néanmoins, pour
une image complète de leur activité de mécènes elles étaient souvent insuffisantes par rapport aux possibilités qu'offrait une re-
cherche procédant par dépouillement des archives ou par analyse des monuments et des oeuvres.
Jusqu'à présent l'information renfermée dans les panégyriques funèbres n'a pas été suffisamment exploitée, l'intérêt prin-
cipal des chercheurs s'étant porté avant tout au mécénat royal et à celui des magnats. Les panégyriques funèbres imprimés pour
commémorer nombre de représentants de la noblesse riche ou aisée ajoutent bien des renseignements utiles à ce que nous savons
175
Nadmierne pokładanie ufności we wzmiankach o mecenacie, czerpanych z panegiryków, nie przynie-
sie oczywiście pozytywnych rezultatów.
Cytowane w artykule wzmianki można podzielić według stopnia ich wiarygodności na fałszywe
i prawdziwe. Sądzę, że tych ostatnich, dotyczących rzemiosła artystycznego, jest większość, a ponadto
wiele spośród nich przynosi cenne uzupełnienie do obecnego stanu badań.
Należy postulować znajomość panegiryków, nic tylko pogrzebowych, przez historyków sztuki,
zajmujących się epoką sarmatyzmu, w celu dalszego konfrontowania ich treści z innymi, nic drukowany-
mi źródłami, a przede wszystkim z dziełami sztuki.
ANEKS 1
Fragment dyspozycji na introdukcję ciała Pawła Karola Sanguszki, Marszałka W. Ks. Lit., do kościoła oo. Kapucynów w Lublinie
24 VI 1750.
Oryg. Archiwum m. Krakowa i woj. krakowskiego. Sygn. 595
10. Exhorty
1. w Białogrodzie w Pałacu Po Exekwiach uczynionych Exhorta 1. bydz ma niszę Ciała Imieniem W. Pana Żegnającego
wszystkich Druga w polu pod figurą Imieniem wszystkich żegnających Pana odcchodzącego 2. W Lublinie Pierwsza Exhorto
na miejscu z którego ma Ciało ruszyć. Druga w Bramie od zamku. Trzecia w Bramie ku S. Duchowi. Czwarta przed kościo-
łem kapucyńskim [...] Dla czego zawczasu na te Exhorty zapewnie kapłanów trzeba [...]
ANEKS 2
Fragmenty likwidacji całej expensy łożonej na pogrzeb Józefa Paulina Sanguszki, marszałka W. Litewskiego, dnia 12 maja 1781,
spisana w Lubartowie.
Oryg. Archiwum m. Krakowa i woj. krakowskiego, sygn. 745.
[...] J.X. Kłosińskiemu zakazanie przy wyprowadzeniu Ciała do kościoła [w Lublinie] ..........................................144 zł
J.X. Odyńskiemu za kazanie podczas pogrzebu w kościele ...........................................................................272 zł
[...] Na Drukarnią do rąk XX. Rektora ................................................................................................... 36 zł
ANEKS 3
Rachunek za druk panegiryku, podpisany przez Aleksego Kiełbowskiego, pijara, na egzekwiach za Eustachego i Marianny z Ką-
ckich Kossakowskiej w dn. 22 II 1768 w Warszawie.
Oryg. Archiwum m. Krakowa i woj. krakowskiego, sygn. D. Pot. 222
Z Drukowanie Panegiryku ..................................................................................................................złł 38
Za papier ..........................................................................................................................................złł 72
Summa złł 110
X. Alexy Kiełbowski Schol. Piar. m.p.
LE MÉCÉNAT ARTISTIQUE DES MAGNATS ET DE LA NOBLESSE POLONAISE
À LA LUMIÈRE DES PANÉGYRIQUES FUNÈBRES
DES XVIe, À LA FIN DU XVIIIe SIÈCLES
Parmi les panégyriques polonais des XVIe—XVIIIe siècles on peut distinguer un groupe d'écrits relatifs aux funérailles
de magnats et de nobles. Il s'agit de panégyriques funèbres parmi lesquels on distingue les oraisons, les récits d'obsèques, les thrè-
nes ou carmina en vers et qui renferment bien des renseignements sur les fondations pieuses des nobles et des magnats. La valeur
historique des mentions sur le mécénat artistique exercé par les défunts n'a jamais été contestée par personne, néanmoins, pour
une image complète de leur activité de mécènes elles étaient souvent insuffisantes par rapport aux possibilités qu'offrait une re-
cherche procédant par dépouillement des archives ou par analyse des monuments et des oeuvres.
Jusqu'à présent l'information renfermée dans les panégyriques funèbres n'a pas été suffisamment exploitée, l'intérêt prin-
cipal des chercheurs s'étant porté avant tout au mécénat royal et à celui des magnats. Les panégyriques funèbres imprimés pour
commémorer nombre de représentants de la noblesse riche ou aisée ajoutent bien des renseignements utiles à ce que nous savons