DOI issue:
I. Rozprawy
DOI article:Ryszkiewicz, Andrzej: Sebastian Majewski - malarz polski we Włoszech w XVII w.
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.13397#0186
180
ANDRZEJ RYSZKIEWICZ
4. Sebastian Majewski, Msza pontyfikalna św.
Berarda, 1623. Teramo, katedra
(z małą figurką fundatora ks. Stanisława
Lisowicza), Wniebowzięcie Marii Mag-
daleny, Boga Ojca i świętych patronów
Polski: Wojciecha, Jacka, Stanisława
i Floriana6.
Obrazy z Końskowoli nie przeko-
nują, by Majewski mógł się wiele na-
uczyć od swego mistrza (o którym nie
wiadomo, czy miał jeszcze innych ucz-
niów). Opanował zasady techniki, prze-
siąkł nastawieniami środowiska krako-
wskiego, gdzie od 1598 r. działał już
Dolabella, i widocznie odczuwał potrze-
bę dalszej nauki. Udał się więc na wę-
drówkę, która zaprowadziła go do środ-
kowych Włoch. Nastąpiło to po 1606 г.,
a przed 1622, kiedy ukończył pierwszy
znany cykl swych fresków. Jako zupełnie
fantastyczną odrzucić też trzeba wersję,
typową dla emigrantów, jakoby „szla-
checka rodzina Majcscki przybyła do nas
[to jest do Abruzji] z Polski wraz z ro-
dziną Mickwello (Michitelli) około po-
łowy XV wieku"7.
Przed 135 laty kanonik Niccolô
Palma, który korzystał z bardzo licznych
dokumentów i miał doskonałe rozezna-
nie szczegółowe we wszystkim, co doty-
czyło jego miasta, przekazał wiadomość,
że Majewski, ,,z narodowości Polak, już jako młodzieniec osiadł i na stałe zamieszkał w Teramo"8. Na-
stąpiło to więc zapewne ok. 1610 r. lub niewiele później.
Abruzja, którą Majewski obrał jako miejsce swego życia i pracy, jest przepięknym regionem średko-
wowłoskim, ujętym, jakby w klamrę — od wschodu słonecznym wybrzeżem Morza Adriatyckiego,
od zachodu zaś najwyższą częścią Gór Apenińskich, pasmem Abruzy. Kraj ten hojnie został obdarzony
przez naturę tylko urodą, bo nie bogactwem. Toteż górzysty teren Abruzji nie meże wyżywić swych
mieszkańców, masowo stąd emigrujących, a nędzne wrarunki rolnictwa i hodowli nie sprzyjają rozwojo-
wi cywilizacji. A mimo to średniowieczna Abruzja kwitła wspaniałą gotycką sztuką, wokół L'Aquili,
Teramo, Pescary rosły kamienne świątynie, o pięknych fasadach i bujnie oplecionych portalach, o ścianach
wewnętrznych pokrytych zwartymi płaszczyznami malowideł, z bogatymi poliptykami ołtarzy i cudow-
nym złotnictwem Niccoló de Guardiagrclc. Z wierzchołków arcylicznych wzgórz wyrosły zameczki
feudałów, panujące nad okolicą.
W pierwszej połowie XVI w. w Abruzji zachodzą wypadki, które na długie lata położą się cieniem
na tym kraju i jego mieszkańcach. Za Karola V Abruzja zostaje podbita i włączona do Hiszpanii, staje się
6 W. Husarski, Obraz Stanisława Szczerbica malarza lubelskiego z w. XVII, „Biuletyn Historii Sztuki i Kultury", R. 2:
1934, nr 3, s. 225—226; W. Godziszewska, Ołtarz siedemnastowieczny w kościele Sw. Anny w Końskowoli, „Roczniki Huma-
nistyczne", t. 6: 1958, z. 4, s. 209—213.
7 V. Bindi, Artisti abruzzesi, pittori, seultori, architetti. Notizie e documenti, Napoli 1883, s. 167.
8 N. Palma, Storia ecclesiastica e civile delia regione piu settentrionale del regno di Napoli, t. 5, wyd. I, Teramo 1835—1836,
s. 21.
ANDRZEJ RYSZKIEWICZ
4. Sebastian Majewski, Msza pontyfikalna św.
Berarda, 1623. Teramo, katedra
(z małą figurką fundatora ks. Stanisława
Lisowicza), Wniebowzięcie Marii Mag-
daleny, Boga Ojca i świętych patronów
Polski: Wojciecha, Jacka, Stanisława
i Floriana6.
Obrazy z Końskowoli nie przeko-
nują, by Majewski mógł się wiele na-
uczyć od swego mistrza (o którym nie
wiadomo, czy miał jeszcze innych ucz-
niów). Opanował zasady techniki, prze-
siąkł nastawieniami środowiska krako-
wskiego, gdzie od 1598 r. działał już
Dolabella, i widocznie odczuwał potrze-
bę dalszej nauki. Udał się więc na wę-
drówkę, która zaprowadziła go do środ-
kowych Włoch. Nastąpiło to po 1606 г.,
a przed 1622, kiedy ukończył pierwszy
znany cykl swych fresków. Jako zupełnie
fantastyczną odrzucić też trzeba wersję,
typową dla emigrantów, jakoby „szla-
checka rodzina Majcscki przybyła do nas
[to jest do Abruzji] z Polski wraz z ro-
dziną Mickwello (Michitelli) około po-
łowy XV wieku"7.
Przed 135 laty kanonik Niccolô
Palma, który korzystał z bardzo licznych
dokumentów i miał doskonałe rozezna-
nie szczegółowe we wszystkim, co doty-
czyło jego miasta, przekazał wiadomość,
że Majewski, ,,z narodowości Polak, już jako młodzieniec osiadł i na stałe zamieszkał w Teramo"8. Na-
stąpiło to więc zapewne ok. 1610 r. lub niewiele później.
Abruzja, którą Majewski obrał jako miejsce swego życia i pracy, jest przepięknym regionem średko-
wowłoskim, ujętym, jakby w klamrę — od wschodu słonecznym wybrzeżem Morza Adriatyckiego,
od zachodu zaś najwyższą częścią Gór Apenińskich, pasmem Abruzy. Kraj ten hojnie został obdarzony
przez naturę tylko urodą, bo nie bogactwem. Toteż górzysty teren Abruzji nie meże wyżywić swych
mieszkańców, masowo stąd emigrujących, a nędzne wrarunki rolnictwa i hodowli nie sprzyjają rozwojo-
wi cywilizacji. A mimo to średniowieczna Abruzja kwitła wspaniałą gotycką sztuką, wokół L'Aquili,
Teramo, Pescary rosły kamienne świątynie, o pięknych fasadach i bujnie oplecionych portalach, o ścianach
wewnętrznych pokrytych zwartymi płaszczyznami malowideł, z bogatymi poliptykami ołtarzy i cudow-
nym złotnictwem Niccoló de Guardiagrclc. Z wierzchołków arcylicznych wzgórz wyrosły zameczki
feudałów, panujące nad okolicą.
W pierwszej połowie XVI w. w Abruzji zachodzą wypadki, które na długie lata położą się cieniem
na tym kraju i jego mieszkańcach. Za Karola V Abruzja zostaje podbita i włączona do Hiszpanii, staje się
6 W. Husarski, Obraz Stanisława Szczerbica malarza lubelskiego z w. XVII, „Biuletyn Historii Sztuki i Kultury", R. 2:
1934, nr 3, s. 225—226; W. Godziszewska, Ołtarz siedemnastowieczny w kościele Sw. Anny w Końskowoli, „Roczniki Huma-
nistyczne", t. 6: 1958, z. 4, s. 209—213.
7 V. Bindi, Artisti abruzzesi, pittori, seultori, architetti. Notizie e documenti, Napoli 1883, s. 167.
8 N. Palma, Storia ecclesiastica e civile delia regione piu settentrionale del regno di Napoli, t. 5, wyd. I, Teramo 1835—1836,
s. 21.