DOI article:
Jurkowlaniec, Tadeusz: Nagrobki przedromańskie i romańskie w Polsce
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.14268#0025
NAGROBKI PRZEDROMAŃSKIE I ROMAŃSKIE W POLSCE
23
9. Tarczek, kościół par. p. w. Św. Idziego, płyta z krzyżem (nr kat. 19)
10. Gościszów, kościół par. p. w. P. Marii i Św. Jana 11. Gościszów, kościół par. p. w. P. Marii i Św. Jana
Chrzciciela, płyta z krzyżem (nr kat. 2) Chrzciciela, płyta z krzyżem (nr kat. 3)
różne odmiany krzyży procesyjnych. Jednak żaden z tych wczesnych przykładów nie może być rozpatrywany
jako analogia omawianej tu redakcji nagrobków z krzyżem procesyjnym o trzonku zatkniętym na półkolistej
podstawce. Kwerenda w inwentarzach zabytków sztuki pozwala stwierdzić, że najwcześniejsze płyty z wyobra-
żeniem interesującej nas tu odmiany krzyża — datowane na wiek XII — występują na obszarze Niemiec56.
56 Np. cztery trapezowate pokrywy kamiennych trumien w opactwie cysterskim w Pforcie, datowane ogólnie na XII i XIII w.
(Kdm. des Kdnigsreichs Sachsen, H. 26: Kreis Naumburg {Land), bearbeitet von H. Bergner, Halle a. d. S. 1905, s. 131, 132); płyta
w Pfaffenhofen, również XII lub XIII w. (Die Kunstdenkmàler des Kdnigsreichs Bayern, Bd. II: Regierungs-Bezirk Oberpfalz wid
Regensburg, XVII. Stadt und Bezirksamt Newnarkt, bearbeitet von F. H. Hofmann, F. Mader, Miinchen 1909, s. 213). Ponadto
płyty określane jako romańskie lub datowane na XIII stulecie, np. w Gramsdorf {Kdm. der Provinz Sachsen und angrenzender Gebiete,
H. 10: Der Kreis Calbe, bearbeitet von G. Sommer, Halle a. d. S. 1885, s. 58, fig. 51); w Wilsdorf — trzy płyty (Kdm. der Provinz
Sachsen, H. 27: Kreis Querfurt, bearbeitet von H. Bergner, Halle a. d. S. 1909, s. 304); czy w Belsdorf (Die Kunstdenkmale im Bezirk
Magdeburg, Die Kunstdenkmale des Kreises Haldensleben, bearbeitet von M. L. Harksen, Leipzig 1961, s. 171). Pomijam nagrobki
z krzyżem procesyjnym o trzonku wspartym na trójlistnej podstawce, np. w Seelze (Die Kunstdenkmàler der Provinz Hannover, I:
Regierungbezirk Hannower, 1. Landkreis Hannover und Linden, C. Wolff, Hannover 1899, s. 119).
23
9. Tarczek, kościół par. p. w. Św. Idziego, płyta z krzyżem (nr kat. 19)
10. Gościszów, kościół par. p. w. P. Marii i Św. Jana 11. Gościszów, kościół par. p. w. P. Marii i Św. Jana
Chrzciciela, płyta z krzyżem (nr kat. 2) Chrzciciela, płyta z krzyżem (nr kat. 3)
różne odmiany krzyży procesyjnych. Jednak żaden z tych wczesnych przykładów nie może być rozpatrywany
jako analogia omawianej tu redakcji nagrobków z krzyżem procesyjnym o trzonku zatkniętym na półkolistej
podstawce. Kwerenda w inwentarzach zabytków sztuki pozwala stwierdzić, że najwcześniejsze płyty z wyobra-
żeniem interesującej nas tu odmiany krzyża — datowane na wiek XII — występują na obszarze Niemiec56.
56 Np. cztery trapezowate pokrywy kamiennych trumien w opactwie cysterskim w Pforcie, datowane ogólnie na XII i XIII w.
(Kdm. des Kdnigsreichs Sachsen, H. 26: Kreis Naumburg {Land), bearbeitet von H. Bergner, Halle a. d. S. 1905, s. 131, 132); płyta
w Pfaffenhofen, również XII lub XIII w. (Die Kunstdenkmàler des Kdnigsreichs Bayern, Bd. II: Regierungs-Bezirk Oberpfalz wid
Regensburg, XVII. Stadt und Bezirksamt Newnarkt, bearbeitet von F. H. Hofmann, F. Mader, Miinchen 1909, s. 213). Ponadto
płyty określane jako romańskie lub datowane na XIII stulecie, np. w Gramsdorf {Kdm. der Provinz Sachsen und angrenzender Gebiete,
H. 10: Der Kreis Calbe, bearbeitet von G. Sommer, Halle a. d. S. 1885, s. 58, fig. 51); w Wilsdorf — trzy płyty (Kdm. der Provinz
Sachsen, H. 27: Kreis Querfurt, bearbeitet von H. Bergner, Halle a. d. S. 1909, s. 304); czy w Belsdorf (Die Kunstdenkmale im Bezirk
Magdeburg, Die Kunstdenkmale des Kreises Haldensleben, bearbeitet von M. L. Harksen, Leipzig 1961, s. 171). Pomijam nagrobki
z krzyżem procesyjnym o trzonku wspartym na trójlistnej podstawce, np. w Seelze (Die Kunstdenkmàler der Provinz Hannover, I:
Regierungbezirk Hannower, 1. Landkreis Hannover und Linden, C. Wolff, Hannover 1899, s. 119).