Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Rocznik Historii Sztuki — 15.1985

DOI Artikel:
Paszkiewicz, Piotr: Alegoria palacza tytoniu w siedemnastowiecznym malarstwie holenderskim i flamandzkim
DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.12455#0300
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
296

"ARS EMBLEM ATICA". MATERIAŁY Z SESJI

1. Théodore De Bry, Indianie z Florydy, rycina wg Jacques Le Moynes de Morgues

jak i zamieszczony w księdze Protem emblem Jacoba Catsa: aula vapore levis est, fumi venduntur
in aula, który nawołuje do umiarkowania i powstrzymania się od palenia:

Fy! die rock eet, en beter weet *

De salamander leeft alleen uyt schrale winden.

De krekel weet haer ais ontrent den dauw te vinden.

Maetroos ghebruyct taback, die licht daer henen schiet,

Maer die in hoven leeft eet roock en anders niet.
Wat is doch hoofsche gunst? een wąsem haest verdweenen,
Sy rijst ghelijck een damp, en gaet dan weder henen.

Ais yet dat noyt en was. Ghesellen zijtje wijs,

Laet princen hasen roock en eet ghemeene spijs6.

Również władze włączyły się do walki z plagą nałogu. Nakładano wysokie podatki, rozlepiano
ulotki, zaś książę Maurycy zabronił palić swoim żołnierzom7. Podobnie postąpił inny zagorzały
wróg tytoniu, król Anglii Jakub I. który nie tylko zwielokrotnił cło na importowaną używkę, lecz

* Za pomoc w tłumaczeniu tekstów staroholenderskich autor wyraża podziękowanie p. mgr. G. Bluszczowi.
ь J. Cats, Proteus ofte Minne-beelden Verandert in Sinne-beelden, Rotterdam 1627, 13, 2:

KTÓRY JE DYM I LEPIEJ WIE

Jaszczurka odżywia się jedynie lekkimi wiatrami.
Świerszcz dobrze się czuje, gdy może znaleźć rosę.

Marynarz używa tytoniu, który łatwo ulatnia się.
Ale ten. kto przebywa na dworach, je dym i nic więcej.
Ale czym laska pańska'.' Szybko znikającym dymem.
Przychodzi niczym para. po czym znów uchodzi.

Tak było i jest. Sludz\ bądźcie mądrzy.
Zostawcie panom ich dym. i jedźcie zwykła, strawę.

7 Zumthor. op. cit.
 
Annotationen