DOI Artikel:
Grąbczewska, Małgorzata Maria: Zbiór dagerotypów Biblioteki Polskiej w Paryżu
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14572#0136
130
MAŁGORZATA MARIA GRĄBCZEWSKA
2. Gavard, Aleksander Grabowski, Biblioteka Polska w Paryżu,
odwrocie dagerotypu w ramie, nr inw. Phot. dag. 8. Fot. M. Grąbczewska
większości dagerotypów, nawet najgorzej zachowanych, ocalały odręczne inskrypcje (czy to na odwrociu
passe-partout, czy w postaci nalepek) identyfikujące sportretowane postaci (il. 2). Jest to sytuacja zupełnie
wyjątkowa na tle innych kolekcji, w których często podstawowym i najtrudniejszym problemem jest właśnie
rozpoznanie występujących na fotografiach osób.
Po wydzieleniu tego cennego zbioru, dagerotypy zostały poddane konserwacji, która dała nadspodzie-
wanie dobre wyniki. Zabieg sfinansowany został ze środków własnych biblioteki, a operację przeprowadził
Jérôme Monnier, profesor Institut national du patrimoine w Paryżu, specjalizujący się w dawnych technikach
fotograficznych. Pierwsza część konserwacji, dokonana w październiku i listopadzie 2005 г., objęła 14 da-
gerotypów. Druga faza przebiegała w grudniu 2005 i styczniu 2006 r. i objęła pozostałe pięć. Działania po-
legały na zdjęciu zoksydowanej warstwy z powierzchni płyty, stabilizacji chemicznej obiektów oraz napra-
wie lub rekonstrukcji oprawy dagerotypów (il. 3, 4)28. Wszystkie wizerunki stały się czytelne, odzyskały
pierwotny koloryt i zostały oprawione w utrzymane w stylu epoki passe-partout. Umieszczono je w stabil-
nych chemicznie pudełkach z bezkwasowej tektury. W kilku wypadkach dzięki konserwacji ujawnione zo-
stały także dodatkowe, ukryte pod spodnią warstwą zabezpieczającą nalepki i karteczki, które posłużyły do
rozpoznania autora lub pewniejszej identyfikacji modela. Dla przykładu w kolekcji znajduje się jeden dage-
rotyp wielkości całej płyty, a więc obiekt dosyć rzadki. Wizerunek przed konserwacją pozostawał nieczytelny
Restauracja i konserwacja dagerotypów jest procesem bardzo skomplikowanym i czasochłonnym. O ile mi wiadomo
w Polsce nie ma specjalistów w tej dziedzinie i nie dokonuje się restauracji tego typu obiektów. Na temat zabiegów restauratorskich
na dagerotypach: B. Lavédrine, Le daguerréotype (1839-1860), „Conservation-restauration des biens culturels. Revue de
l'ARAAFU, Paris (Association des restaurateurs d'art et d'archéologie de formation universitaire)", no. 1, décembre 1989, dir. publ.
C. L a г о q u с, s. 29-38.
MAŁGORZATA MARIA GRĄBCZEWSKA
2. Gavard, Aleksander Grabowski, Biblioteka Polska w Paryżu,
odwrocie dagerotypu w ramie, nr inw. Phot. dag. 8. Fot. M. Grąbczewska
większości dagerotypów, nawet najgorzej zachowanych, ocalały odręczne inskrypcje (czy to na odwrociu
passe-partout, czy w postaci nalepek) identyfikujące sportretowane postaci (il. 2). Jest to sytuacja zupełnie
wyjątkowa na tle innych kolekcji, w których często podstawowym i najtrudniejszym problemem jest właśnie
rozpoznanie występujących na fotografiach osób.
Po wydzieleniu tego cennego zbioru, dagerotypy zostały poddane konserwacji, która dała nadspodzie-
wanie dobre wyniki. Zabieg sfinansowany został ze środków własnych biblioteki, a operację przeprowadził
Jérôme Monnier, profesor Institut national du patrimoine w Paryżu, specjalizujący się w dawnych technikach
fotograficznych. Pierwsza część konserwacji, dokonana w październiku i listopadzie 2005 г., objęła 14 da-
gerotypów. Druga faza przebiegała w grudniu 2005 i styczniu 2006 r. i objęła pozostałe pięć. Działania po-
legały na zdjęciu zoksydowanej warstwy z powierzchni płyty, stabilizacji chemicznej obiektów oraz napra-
wie lub rekonstrukcji oprawy dagerotypów (il. 3, 4)28. Wszystkie wizerunki stały się czytelne, odzyskały
pierwotny koloryt i zostały oprawione w utrzymane w stylu epoki passe-partout. Umieszczono je w stabil-
nych chemicznie pudełkach z bezkwasowej tektury. W kilku wypadkach dzięki konserwacji ujawnione zo-
stały także dodatkowe, ukryte pod spodnią warstwą zabezpieczającą nalepki i karteczki, które posłużyły do
rozpoznania autora lub pewniejszej identyfikacji modela. Dla przykładu w kolekcji znajduje się jeden dage-
rotyp wielkości całej płyty, a więc obiekt dosyć rzadki. Wizerunek przed konserwacją pozostawał nieczytelny
Restauracja i konserwacja dagerotypów jest procesem bardzo skomplikowanym i czasochłonnym. O ile mi wiadomo
w Polsce nie ma specjalistów w tej dziedzinie i nie dokonuje się restauracji tego typu obiektów. Na temat zabiegów restauratorskich
na dagerotypach: B. Lavédrine, Le daguerréotype (1839-1860), „Conservation-restauration des biens culturels. Revue de
l'ARAAFU, Paris (Association des restaurateurs d'art et d'archéologie de formation universitaire)", no. 1, décembre 1989, dir. publ.
C. L a г о q u с, s. 29-38.