DOI article:
Zieliński, Dominik: Założenie ogrodowe pałacu Herrenchiemsee: motyw ogrodów wersalskich w mecenacie artystycznym Ludwika II Bawarskiego
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.14576#0134
128
DOMINIK ZIELIŃSKI
Wattera, zilustrowano Spacer Ludwika XIV w ogrodach Wersalu (il. 22) . Król został przedstawiony w oto-
czeniu dworu podczas przechadzki w okolicach basenu Latony. Zabrakło jednak ścisłości historycznej, gdyż
basen w przedstawionej formie istniał tylko do 1687 г., kaplica natomiast, której szczyt góruje nad północ-
nym skrzydłem pałacu, powstała w latach 1699-1710.
W kolejnym pomieszczeniu pałacu, przebudowanej w latach 1884-1886 Sypialni86, jedna z czterech
supraport autorstwa Karla Otto ukazuje Karuzel w ogrodach wersalskich (il. 23). Scena utrwalona na obra-
zie ilustruje pierwszy dzień, trwającego od 7 do 14 maja 1664 г., festynu zatytułowanego „Uciechy zacza-
rowanej wyspy". Wydany oficjalnie przez Ludwika XIV na cześć matki Anny Austriaczki i żony Marii Teresy
Hiszpańskiej, zadedykowany był w rzeczywistości metresie królewskiej Ludwice de la Vallière87. Tematem
przewodnim zabaw były motywy miłosne zaczerpnięte z poematu Ludovica Ariosta Orland szalony.
Kompozycja ukazuje na głównej osi założenia ogrodowego specjalnie na ten cel przygotowane rondo.
Na pierwszym planie przedstawiono karuzel, podczas którego w rolę Rogera wcielił się sam Ludwik XIV.
Towarzyszą mu inni rycerze biorący udział w gonitwach do pierścienia. Na drugim planie Apollo powozi
ogromnym wozem Słońca, a dwór podziwia całe wydarzenie. Kompozycja jest inspirowana jedną z rycin
dokumentującą to wydarzenie autorstwa Israëla Silvestre'a88.
Na przełomie lat 60. i 70., na życzenie bawarskiego króla powstał porcelanowy serwis ze scenami
z życia Ludwika XIV i w mniejszej części Ludwika XV. Pierwotnie składał się z wielu elementów, zaś
do dziś zachowało się tylko 16 talerzy deserowych, będących w posiadaniu Kônig Ludwig II.-Muséum
85 W projekcie plafonu autorstwa Ch. Janka z 1871 r. widać kompozycję nieco odmienną od zrealizowanej. Widok wersal-
skiego założenia został pozbawiony spacerujących w ogrodach postaci. Kônig Ludwig II.-Muséum..., il. s. 308.
86 Jedna z dwóch supraport pierwszej Sypialni przedstawiała Dwór wersalski przed pałacem. Przed przebudową, po dwóch
stronach komnaty znajdowały się małe gabinety tzw. Białe. Projekt ich wystroju przewidywał wiele miniaturowych przedstawień,
których jednym z głównych tematów były ogrody Wersalu. Pełną listę podaje В а с h m a y e r, op. cit., s. 233-234.
87 Ogrody Wersalu były sceną także kolejnych festynów wydawanych przez Ludwika XIV w 1668 i 1674 r. Wszystkie zo-
stały udokumentowane w grafice. Por. przyp. 53.
88 Prazdnik - Ijubimaja igruska gosudarej. Torzestva i prazdnestva v evropejskoj gravjure XVI - XVIII stoletij iz sobranija
Ermitażu. Katalog wystawy, Gosudarstvennyj Ermitaż, 16 marta 2004 goda - 30 maja 2004 goda, Sankt-Petersburg 2004, kat. 41.
We wrześniu 1884 r. w ukończonej wówczas części ogrodów Herrenchiemsee urządzono elektryczną iluminację. Pet zet, op. cit.,
il. 34. Wzdłuż alei głównej przy kanale ustawiono prowizoryczne kulisy podkreślające widok na fasadę pałacu i poprzedzający ją
parter wodny. Być może całe przedsięwzięcie było zainspirowane dekoracjami towarzyszącymi inscenizacjom odbywającym się na
Wielkim Kanale, ostatniego dnia omawianego festynu.
DOMINIK ZIELIŃSKI
Wattera, zilustrowano Spacer Ludwika XIV w ogrodach Wersalu (il. 22) . Król został przedstawiony w oto-
czeniu dworu podczas przechadzki w okolicach basenu Latony. Zabrakło jednak ścisłości historycznej, gdyż
basen w przedstawionej formie istniał tylko do 1687 г., kaplica natomiast, której szczyt góruje nad północ-
nym skrzydłem pałacu, powstała w latach 1699-1710.
W kolejnym pomieszczeniu pałacu, przebudowanej w latach 1884-1886 Sypialni86, jedna z czterech
supraport autorstwa Karla Otto ukazuje Karuzel w ogrodach wersalskich (il. 23). Scena utrwalona na obra-
zie ilustruje pierwszy dzień, trwającego od 7 do 14 maja 1664 г., festynu zatytułowanego „Uciechy zacza-
rowanej wyspy". Wydany oficjalnie przez Ludwika XIV na cześć matki Anny Austriaczki i żony Marii Teresy
Hiszpańskiej, zadedykowany był w rzeczywistości metresie królewskiej Ludwice de la Vallière87. Tematem
przewodnim zabaw były motywy miłosne zaczerpnięte z poematu Ludovica Ariosta Orland szalony.
Kompozycja ukazuje na głównej osi założenia ogrodowego specjalnie na ten cel przygotowane rondo.
Na pierwszym planie przedstawiono karuzel, podczas którego w rolę Rogera wcielił się sam Ludwik XIV.
Towarzyszą mu inni rycerze biorący udział w gonitwach do pierścienia. Na drugim planie Apollo powozi
ogromnym wozem Słońca, a dwór podziwia całe wydarzenie. Kompozycja jest inspirowana jedną z rycin
dokumentującą to wydarzenie autorstwa Israëla Silvestre'a88.
Na przełomie lat 60. i 70., na życzenie bawarskiego króla powstał porcelanowy serwis ze scenami
z życia Ludwika XIV i w mniejszej części Ludwika XV. Pierwotnie składał się z wielu elementów, zaś
do dziś zachowało się tylko 16 talerzy deserowych, będących w posiadaniu Kônig Ludwig II.-Muséum
85 W projekcie plafonu autorstwa Ch. Janka z 1871 r. widać kompozycję nieco odmienną od zrealizowanej. Widok wersal-
skiego założenia został pozbawiony spacerujących w ogrodach postaci. Kônig Ludwig II.-Muséum..., il. s. 308.
86 Jedna z dwóch supraport pierwszej Sypialni przedstawiała Dwór wersalski przed pałacem. Przed przebudową, po dwóch
stronach komnaty znajdowały się małe gabinety tzw. Białe. Projekt ich wystroju przewidywał wiele miniaturowych przedstawień,
których jednym z głównych tematów były ogrody Wersalu. Pełną listę podaje В а с h m a y e r, op. cit., s. 233-234.
87 Ogrody Wersalu były sceną także kolejnych festynów wydawanych przez Ludwika XIV w 1668 i 1674 r. Wszystkie zo-
stały udokumentowane w grafice. Por. przyp. 53.
88 Prazdnik - Ijubimaja igruska gosudarej. Torzestva i prazdnestva v evropejskoj gravjure XVI - XVIII stoletij iz sobranija
Ermitażu. Katalog wystawy, Gosudarstvennyj Ermitaż, 16 marta 2004 goda - 30 maja 2004 goda, Sankt-Petersburg 2004, kat. 41.
We wrześniu 1884 r. w ukończonej wówczas części ogrodów Herrenchiemsee urządzono elektryczną iluminację. Pet zet, op. cit.,
il. 34. Wzdłuż alei głównej przy kanale ustawiono prowizoryczne kulisy podkreślające widok na fasadę pałacu i poprzedzający ją
parter wodny. Być może całe przedsięwzięcie było zainspirowane dekoracjami towarzyszącymi inscenizacjom odbywającym się na
Wielkim Kanale, ostatniego dnia omawianego festynu.