DOI article:
Zieliński, Dominik: Założenie ogrodowe pałacu Herrenchiemsee: motyw ogrodów wersalskich w mecenacie artystycznym Ludwika II Bawarskiego
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.14576#0136
130
DOMINIK ZIELIŃSKI
25. Christian Jank, Basen Neptuna w parku w Wersalu, 1882, projekt scenografii do
baletu Amor i Psyche, Monachium, Theatermuseum, Kônig Ludwig II.-Muséum
Herrenchiemsee. Katalog, Munchen 1986, s. 49
wystawionych. Pozostały one jedynie w fazie przygotowawczej, w postaci opisów scen i występujących
w nich bohaterów, a także projektów scenografii. Akcja wielu z nich toczy się w Wersalu, tak więc ich
twórcy, m.in. Ch. Jank, zostali wysłani do Paryża i Wersalu w celu dokładnego przestudiowania wybranych
budowli i ich wnętrz93. Znamienne i wielokrotnie podkreślane przez kolejnych badaczy jest, iż opierając
się na dekoracjach scenicznych projektowano architektoniczne pomysły króla, w tym także wnętrza pałacu
Herrenchiemsee.
Widok pałacu w Wersalu i jego ogrodów pojawił się w pierwszym akcie dramatu Ludwika Schneegansa
Droga do pokoju (wystawionego 6 i 7 maja 1874)94. W tle przedstawiono pałac z fontanną Latony95.
Wśród wszystkich spektakli przygotowanych dla Ludwika II, na szczególną uwagę zasługują balety.
Ich tematyka także była podobna. W przeciwieństwie do pozostałych sztuk teatralnych, akcja niektórych
dzieje się w ogrodach Wersalu, a nie tylko w jego wnętrzach96. Miejscem akcji baletu projektu Augusta Fre-
seniusa Uciechy zaczarowanej wyspy (wystawionego 12 i 13 listopada 1881 i 12 listopada 1883 r.)97 są ogrody
Wersalu. Temat przedstawienia odnosił się do wspominanego już pierwszego festynu dworskiego z 1664 r.
Amor i Psyche (pokazanego 5, 6 i 11 maja 1882 r.)98 tego samego autora, był przeróbką baletu Amor i Bachus,
wystawionego podczas drugiego festynu w ogrodach wersalskich w 1668 r. Akt pierwszy rozgrywał się
w obrębie basenu Neptuna, z widokiem na pałac (il. 25), a drugi przy basenie Latony. Nie bez znaczenia jest
fakt, iż czas wystawienia obu baletów zbiegł się z okresem realizacji ogrodów pałacu Herrenchiemsee.
Na zachwyt Ludwika II ogrodami Wersalu, czego dowodem są tak liczne prezentacje w jego działal-
ności artystycznej, wpłynęło bez wątpienia ich propagowanie w sztukach plastycznych i piśmiennictwie,
93 Ch. Jank był w Wersalu od 13 lipca do 1 sierpnia 1876 i rok później dwukrotnie w Paryżu, od 26 czerwca do 23 lipca i od
5 do 16 sierpnia. H o m m e 1, op. cit., s. 288. Także w 1876, przy przygotowaniu komedii Trianon wysłano artystów do Wersalu.
Petzet, op. cit., s. 57-58.
94 Hommel, op. cit., s. 48, 71-72, 349.
95 Petzet, op. cit., s. 49.
96 O tym, jak ważne były dla króla ogrody Wersalu, świadczy jego uwaga odnośnie do projektu scenografii z widokiem Ga-
lerii Zwierciadlanej autorstwa Ch. Janka do dramatu Wiek wielkiego króla, dotycząca braku widoku z okien na ogrody. Petzet,
op. cit., s. 51. Warto również wspomnieć o niewystawionej sztuce Les grands eaux, której miejscem akcji miał być wersalski park.
Hommel, op. cit., s. 130.
97 Ibidem, s. 51, 53, 204-208.
98 Ibidem, s. 52, 208-211.
DOMINIK ZIELIŃSKI
25. Christian Jank, Basen Neptuna w parku w Wersalu, 1882, projekt scenografii do
baletu Amor i Psyche, Monachium, Theatermuseum, Kônig Ludwig II.-Muséum
Herrenchiemsee. Katalog, Munchen 1986, s. 49
wystawionych. Pozostały one jedynie w fazie przygotowawczej, w postaci opisów scen i występujących
w nich bohaterów, a także projektów scenografii. Akcja wielu z nich toczy się w Wersalu, tak więc ich
twórcy, m.in. Ch. Jank, zostali wysłani do Paryża i Wersalu w celu dokładnego przestudiowania wybranych
budowli i ich wnętrz93. Znamienne i wielokrotnie podkreślane przez kolejnych badaczy jest, iż opierając
się na dekoracjach scenicznych projektowano architektoniczne pomysły króla, w tym także wnętrza pałacu
Herrenchiemsee.
Widok pałacu w Wersalu i jego ogrodów pojawił się w pierwszym akcie dramatu Ludwika Schneegansa
Droga do pokoju (wystawionego 6 i 7 maja 1874)94. W tle przedstawiono pałac z fontanną Latony95.
Wśród wszystkich spektakli przygotowanych dla Ludwika II, na szczególną uwagę zasługują balety.
Ich tematyka także była podobna. W przeciwieństwie do pozostałych sztuk teatralnych, akcja niektórych
dzieje się w ogrodach Wersalu, a nie tylko w jego wnętrzach96. Miejscem akcji baletu projektu Augusta Fre-
seniusa Uciechy zaczarowanej wyspy (wystawionego 12 i 13 listopada 1881 i 12 listopada 1883 r.)97 są ogrody
Wersalu. Temat przedstawienia odnosił się do wspominanego już pierwszego festynu dworskiego z 1664 r.
Amor i Psyche (pokazanego 5, 6 i 11 maja 1882 r.)98 tego samego autora, był przeróbką baletu Amor i Bachus,
wystawionego podczas drugiego festynu w ogrodach wersalskich w 1668 r. Akt pierwszy rozgrywał się
w obrębie basenu Neptuna, z widokiem na pałac (il. 25), a drugi przy basenie Latony. Nie bez znaczenia jest
fakt, iż czas wystawienia obu baletów zbiegł się z okresem realizacji ogrodów pałacu Herrenchiemsee.
Na zachwyt Ludwika II ogrodami Wersalu, czego dowodem są tak liczne prezentacje w jego działal-
ności artystycznej, wpłynęło bez wątpienia ich propagowanie w sztukach plastycznych i piśmiennictwie,
93 Ch. Jank był w Wersalu od 13 lipca do 1 sierpnia 1876 i rok później dwukrotnie w Paryżu, od 26 czerwca do 23 lipca i od
5 do 16 sierpnia. H o m m e 1, op. cit., s. 288. Także w 1876, przy przygotowaniu komedii Trianon wysłano artystów do Wersalu.
Petzet, op. cit., s. 57-58.
94 Hommel, op. cit., s. 48, 71-72, 349.
95 Petzet, op. cit., s. 49.
96 O tym, jak ważne były dla króla ogrody Wersalu, świadczy jego uwaga odnośnie do projektu scenografii z widokiem Ga-
lerii Zwierciadlanej autorstwa Ch. Janka do dramatu Wiek wielkiego króla, dotycząca braku widoku z okien na ogrody. Petzet,
op. cit., s. 51. Warto również wspomnieć o niewystawionej sztuce Les grands eaux, której miejscem akcji miał być wersalski park.
Hommel, op. cit., s. 130.
97 Ibidem, s. 51, 53, 204-208.
98 Ibidem, s. 52, 208-211.