DOI Artikel:
Pieńkos, Andrzej: Ogród artysty, poety, myśliciela: terytorium tworzenia
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.14576#0180
174
ANDR/.KJ PIHŃKOS
1. Jesteburg-Liillau, rzeźby J.M. Bossarda w parku jego Kunststatte.
Fot. A. Pieńkos
lecz w odniesieniu do siedzib twórców los ogrodów byl zwykle okrutniejszy. Ogrody dzielą bowiem z domami
twórców brak zainteresowania badaczy, ale to je spotykało zwykle jeszcze większe lekceważenie. I na tym
polu bowiem podstawowym utrudnieniem jest brak wyraźnej przynależności gatunkowej do określonej dzie-
dziny badawczej16. Ogrody twórców mogły być niekiedy oceniane w kategoriach sztuki ogrodowej - czy
inaczej mówiąc - w kategoriach artystycznych, rzadko jednak się w nich mieściły, a bardzo tradycyjne podej-
ście do ogrodu jako jedynie kaprysu, zabawki pozwalało lekceważyć takie kreacje artystów i pisarzy. Doty-
czyło to nawet dzieł autorów bardzo sławnych i uznanych los ich ogrodów bywał nawet gorszy, bowiem
osłabiały monolityczny wizerunek postaci, utrwalony w literaturze, plastyce itd. A badanie winno obejmo-
wać nie tylko „dzieła", ale i słabo niekiedy uchwytne „akty ogrodowe".
W jakich kategoriach pojmować ogród Victora Hugo, założony przy jego emigracyjnym Hauteville
House na wyspie Guernesey17? Niewiele o nim wiadomo... Hugo z dużym zaangażowaniem przekształcał
16 Por. uwagi we wstępie wzmiankowanej książki: Pieńkos, Dom sztuki..., s. 14. Koronnym przykładem ofiary takiego
badawczego zapoznania jest Frognerpark Gustava Vigelanda w Oslo. Wielki kompleks parkowy, powstający od 1924 r. przy domu
artysty jako zmaterializowany traktat religijno-filozoficzny jest sławny, doceniany jako atrakcja turystyczna i jako muzeum wybit-
nego rzeźbiarza, lecz w kategoriach koncepcji parku publicznego, ani tradycji kompozycji ogrodowych nie był, o ile wiemy, roz-
patrywany.
17 Siedziba Hugo jest koronnym przykładem całkowitego, do niedawna, zaniechania badawczego, wynikającego w łaśnie
/ ugruntowanego przeświadczenia o marginalnym znaczeniu takiej kreacji wobec wielkości dzieła literackiego. Autor Pracowników
morza nic mógł przecież być jednocześnie autorem dziwacznego Hauteville House... Por. A. Pie ń к o s, Dom poetycki, dom gro-
teskowy. Miejsce wyobrażone Victora Hugo, „Konteksty", 53, 1999, nr 3, s. 43-48; i d с m. Dom poetycki Victora Hugo. Pracownia,
miejsce tworzenia, dzieło, [w:] Miejsce rzeczywiste - miejsce wyobrażone. Studia nad kategoria miejsca w przestrzeni kultury.
Materiały / seminarium KUL w Kazimierzu Dolnym w 1998 г., Lublin 1999, s. 59 75.
ANDR/.KJ PIHŃKOS
1. Jesteburg-Liillau, rzeźby J.M. Bossarda w parku jego Kunststatte.
Fot. A. Pieńkos
lecz w odniesieniu do siedzib twórców los ogrodów byl zwykle okrutniejszy. Ogrody dzielą bowiem z domami
twórców brak zainteresowania badaczy, ale to je spotykało zwykle jeszcze większe lekceważenie. I na tym
polu bowiem podstawowym utrudnieniem jest brak wyraźnej przynależności gatunkowej do określonej dzie-
dziny badawczej16. Ogrody twórców mogły być niekiedy oceniane w kategoriach sztuki ogrodowej - czy
inaczej mówiąc - w kategoriach artystycznych, rzadko jednak się w nich mieściły, a bardzo tradycyjne podej-
ście do ogrodu jako jedynie kaprysu, zabawki pozwalało lekceważyć takie kreacje artystów i pisarzy. Doty-
czyło to nawet dzieł autorów bardzo sławnych i uznanych los ich ogrodów bywał nawet gorszy, bowiem
osłabiały monolityczny wizerunek postaci, utrwalony w literaturze, plastyce itd. A badanie winno obejmo-
wać nie tylko „dzieła", ale i słabo niekiedy uchwytne „akty ogrodowe".
W jakich kategoriach pojmować ogród Victora Hugo, założony przy jego emigracyjnym Hauteville
House na wyspie Guernesey17? Niewiele o nim wiadomo... Hugo z dużym zaangażowaniem przekształcał
16 Por. uwagi we wstępie wzmiankowanej książki: Pieńkos, Dom sztuki..., s. 14. Koronnym przykładem ofiary takiego
badawczego zapoznania jest Frognerpark Gustava Vigelanda w Oslo. Wielki kompleks parkowy, powstający od 1924 r. przy domu
artysty jako zmaterializowany traktat religijno-filozoficzny jest sławny, doceniany jako atrakcja turystyczna i jako muzeum wybit-
nego rzeźbiarza, lecz w kategoriach koncepcji parku publicznego, ani tradycji kompozycji ogrodowych nie był, o ile wiemy, roz-
patrywany.
17 Siedziba Hugo jest koronnym przykładem całkowitego, do niedawna, zaniechania badawczego, wynikającego w łaśnie
/ ugruntowanego przeświadczenia o marginalnym znaczeniu takiej kreacji wobec wielkości dzieła literackiego. Autor Pracowników
morza nic mógł przecież być jednocześnie autorem dziwacznego Hauteville House... Por. A. Pie ń к o s, Dom poetycki, dom gro-
teskowy. Miejsce wyobrażone Victora Hugo, „Konteksty", 53, 1999, nr 3, s. 43-48; i d с m. Dom poetycki Victora Hugo. Pracownia,
miejsce tworzenia, dzieło, [w:] Miejsce rzeczywiste - miejsce wyobrażone. Studia nad kategoria miejsca w przestrzeni kultury.
Materiały / seminarium KUL w Kazimierzu Dolnym w 1998 г., Lublin 1999, s. 59 75.