1 78
ANDRZEJ PIEŃKOS
5. Jesteburg-Liillau, grób J.M. Bossarda w jego Kunststatte. Fot. A. Pieńkos
W Hvittràsk pod Helsinkami zostali pochowani dwaj spośród trzech założycieli i autorów tej osady
architektów, Hermann Gesellius (1916) i Eliel Saarinen (1950). Przy zespole domów, służących jako miesz-
kania dla ich rodzin, dla współpracowników firmy projektowej i jako pracownia architektoniczna, istnieje
ogród regularny, albo raczej zespół kilku regularnych małych ogrodów, z otwartym pawilonem parkowym.
Dalej, niczym w XVI II-wiecznych koncepcjach krajobrazowych, rozciąga się fińska wilderness, skaliste,
omszałe brzegi jeziora, krajobraz, którego jedynymi organizującymi elementami są mały pawilon sauny
i znacznie oddalony od budynków, ukryty (albo dosłownie zagubiony) wśród skał grób właścicieli (il. 8)26.
M ożna sformułować przewrotną interpretację tego terytorium: naturalne stoki jeziora stają się ogrodem tylko
dzięki obecności tego quasi-naturalnego cmentarzyka.
' Hvittràsk. The House as a Work of Art, ed. by J. Pellasmaa, Helsinki 1987; Pieńkos, Dom sztuki..., s. 166 167.
ANDRZEJ PIEŃKOS
5. Jesteburg-Liillau, grób J.M. Bossarda w jego Kunststatte. Fot. A. Pieńkos
W Hvittràsk pod Helsinkami zostali pochowani dwaj spośród trzech założycieli i autorów tej osady
architektów, Hermann Gesellius (1916) i Eliel Saarinen (1950). Przy zespole domów, służących jako miesz-
kania dla ich rodzin, dla współpracowników firmy projektowej i jako pracownia architektoniczna, istnieje
ogród regularny, albo raczej zespół kilku regularnych małych ogrodów, z otwartym pawilonem parkowym.
Dalej, niczym w XVI II-wiecznych koncepcjach krajobrazowych, rozciąga się fińska wilderness, skaliste,
omszałe brzegi jeziora, krajobraz, którego jedynymi organizującymi elementami są mały pawilon sauny
i znacznie oddalony od budynków, ukryty (albo dosłownie zagubiony) wśród skał grób właścicieli (il. 8)26.
M ożna sformułować przewrotną interpretację tego terytorium: naturalne stoki jeziora stają się ogrodem tylko
dzięki obecności tego quasi-naturalnego cmentarzyka.
' Hvittràsk. The House as a Work of Art, ed. by J. Pellasmaa, Helsinki 1987; Pieńkos, Dom sztuki..., s. 166 167.