DOI article:
Omilanowska-Kiljańczyk, Małgorzata: Edouard André i jego realizacje ogrodowe w Polsce i na Litwie
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.14576#0226
220 \\\\(;< ж/ \i \ <)\iii \\< )\\sk \
26. René-Edouard André, pałac i park w Połądze, rys. 1906,
repr. z „Revue Horticole", 1906
transport większych mas ziemi. W 1900 r. pod warstwą torfu „na głębokości 6-10 stóp" odkryto cenny pokład
bursztynu, z czego wnioskować można, że prace ziemne wciąż jeszcze trwały74.
Zaprojektowanie parku w Połądze musiało być dla André szczególnie ciekawym zadaniem, nie musiał
się bowiem mierzyć z zastanymi już elementami starszego założenia, które mógłby co najwyżej modyfiko-
wać, ale stanął wobec zadania zaprojektowania nowego parku „na surowym korzeniu". Co więcej, na sporej
powierzchni (ponad 80 ha) i położonego niezwykle atrakcyjnie w pasie wybrzeża morskiego, na obszarze
porośniętym naturalnym lasem sosnowym. Połąskie sosny o czerwonych pniach i poszarpanych wiatrem
koronach musiały szczególnie zachwycić francuskiego ogrodnika, opublikował bowiem na łamach „Revue
Horticole" artykuł Le Pin de Riga w którym podjął popularyzację tej odmiany we Francji, oferując jej nasiona
do sprzedaży75.
W „Revue Horticole" opublikowana została barwna litografia ukazująca widok parku Biruty z pałacem
(il. 26) oraz szczegółowy opis tego parku sporządzony przez René André76. Mowa jest tam o trzech latach,
a raczej trzech sezonach prowadzenia prac, a więc przypuszczać można, że park mógł być gotowy w 1901 r.77
Park rozplanowany został na ogromnym obszarze ograniczonym od zachodu linią brzegu mor-
skiego, od wschodu traktem memelskim, od północy granicą uzdrowiska, zaś od południa łączącymi się
z nim dziewiczymi lasami, należącymi także do Tyszkiewiczów, ciągnącymi się aż do granicy z Pru-
sami. Pałac znalazł się niemal w centrum tak wyznaczonego terenu, ale nieco przesunięty ku północnemu
zachodowi. W zachodniej części parku, tuż nad brzegiem morskim wznosiło się wzgórze nazywane Górą
Biruty i owiane legendą o istniejącej tam niegdyś pogańskiej świątyni, której ognia strzec miała przyszła
żona Kiejstuta.
Główny wjazd do parku wiódł od strony traktu memelskiego przez bramę umieszczoną w północno-
-wschodnim narożniku, najbliżej miasta i drogi dojazdowej, a jednocześnie w miejscu pozwalającym na
stosunkowo długi dojazd przez park do pałacu. Wjazd gospodarczy zaplanowany został także od strony
traktu memelskiego, ale przy południowym krańcu parku, w jego części najbardziej oddalonej od pałacu.
Oprócz tego na teren można się było dostać jedną z czterech furtek od strony uzdrowiska i wybrzeża
morskiego i pozwalających na łatwą komunikację z willami gościnnymi oraz dających możliwość
spaceru po plaży.
I. S w i ę t о с h o w s к i. Połąga juko nadmorskie miejsce kiipicloww Po/nań 1901, s. 5.
75 [E. André]. Le Pin de Riga, „Rewie Horticole". 1901, s. 227.
R.-E. Л ndré. Le parc de Polangen (Courlande), „Rewie Horticole", L906, s. 422 425.
„Trois années suffirent, ou plutôt trois êtes, pour exécuter les transformations...", ibidem, s. 422.
26. René-Edouard André, pałac i park w Połądze, rys. 1906,
repr. z „Revue Horticole", 1906
transport większych mas ziemi. W 1900 r. pod warstwą torfu „na głębokości 6-10 stóp" odkryto cenny pokład
bursztynu, z czego wnioskować można, że prace ziemne wciąż jeszcze trwały74.
Zaprojektowanie parku w Połądze musiało być dla André szczególnie ciekawym zadaniem, nie musiał
się bowiem mierzyć z zastanymi już elementami starszego założenia, które mógłby co najwyżej modyfiko-
wać, ale stanął wobec zadania zaprojektowania nowego parku „na surowym korzeniu". Co więcej, na sporej
powierzchni (ponad 80 ha) i położonego niezwykle atrakcyjnie w pasie wybrzeża morskiego, na obszarze
porośniętym naturalnym lasem sosnowym. Połąskie sosny o czerwonych pniach i poszarpanych wiatrem
koronach musiały szczególnie zachwycić francuskiego ogrodnika, opublikował bowiem na łamach „Revue
Horticole" artykuł Le Pin de Riga w którym podjął popularyzację tej odmiany we Francji, oferując jej nasiona
do sprzedaży75.
W „Revue Horticole" opublikowana została barwna litografia ukazująca widok parku Biruty z pałacem
(il. 26) oraz szczegółowy opis tego parku sporządzony przez René André76. Mowa jest tam o trzech latach,
a raczej trzech sezonach prowadzenia prac, a więc przypuszczać można, że park mógł być gotowy w 1901 r.77
Park rozplanowany został na ogromnym obszarze ograniczonym od zachodu linią brzegu mor-
skiego, od wschodu traktem memelskim, od północy granicą uzdrowiska, zaś od południa łączącymi się
z nim dziewiczymi lasami, należącymi także do Tyszkiewiczów, ciągnącymi się aż do granicy z Pru-
sami. Pałac znalazł się niemal w centrum tak wyznaczonego terenu, ale nieco przesunięty ku północnemu
zachodowi. W zachodniej części parku, tuż nad brzegiem morskim wznosiło się wzgórze nazywane Górą
Biruty i owiane legendą o istniejącej tam niegdyś pogańskiej świątyni, której ognia strzec miała przyszła
żona Kiejstuta.
Główny wjazd do parku wiódł od strony traktu memelskiego przez bramę umieszczoną w północno-
-wschodnim narożniku, najbliżej miasta i drogi dojazdowej, a jednocześnie w miejscu pozwalającym na
stosunkowo długi dojazd przez park do pałacu. Wjazd gospodarczy zaplanowany został także od strony
traktu memelskiego, ale przy południowym krańcu parku, w jego części najbardziej oddalonej od pałacu.
Oprócz tego na teren można się było dostać jedną z czterech furtek od strony uzdrowiska i wybrzeża
morskiego i pozwalających na łatwą komunikację z willami gościnnymi oraz dających możliwość
spaceru po plaży.
I. S w i ę t о с h o w s к i. Połąga juko nadmorskie miejsce kiipicloww Po/nań 1901, s. 5.
75 [E. André]. Le Pin de Riga, „Rewie Horticole". 1901, s. 227.
R.-E. Л ndré. Le parc de Polangen (Courlande), „Rewie Horticole", L906, s. 422 425.
„Trois années suffirent, ou plutôt trois êtes, pour exécuter les transformations...", ibidem, s. 422.