DOI Artikel:
Suchocki, Wojciech: Zdzisław Kępiński (1911 - 1978)
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.18668#0059
ZDZISŁAW KĘPfŃSKI (1911-1978)
53
Zdzisław Kępiński, z archiwum autora
Ta zaś zasługuje na podziw i to ze względu na rozmaite odsłaniane jej cechy, które w argumentacji
zajmą istotne miejsce. „Wolta kompozycyjna jest brawurowa" konkluduje Kępiński zestawienie kazania
De vinea Dominica Hugona od św. Wiktora z pracami w winnicy na bordiurze i ukazaniem się Chry-
stusa św. Wojciechowi w cyklu głównym, i rozwija: „Nam, patrzącym dziś z perspektywy innej epoki
i z trudem posuwającym się za tropami, jakie pozostawiła bystra na ścieżkach metafizyki scholastycznej
myśl koncepcyjna gnieźnieńskiego twórcy, ujawnia się w danym wypadku nie tylko czujność, z jaką
panuje on nad całością problematyki treściowej, wykorzystując każdą okazję do parabolicznych rzutów
poetyckiej wyobraźni, ale także siła i konkretność powiązań między obrazami z żywota Wojciecha a gło-
sami marginesu treściowego, który rysuje bordiura"12. Gdy podążamy za wywodem, gromadząc dane do
charakterystyki twórcy, takie jak „kultura literacka, twórcza siła i polot powiązań skojarzeniowych oraz
talent metaforyczny", wchodzimy na trop pewnego rysu argumentacji badacza, włączającej odkrywaną
w wywodzie i budowaną rangę twórcy jako probierz rozstrzygnięć, a przy tym w związku z akcentowaniem
powiązań z antykiem, jak we frazie mówiącej o „wspaniałej, pławiącej się w nurcie antycznych tradycji
plastycznej formy dzieła"13. Bowiem „pofolgowanie swemu smakowi do klasyki antycznej", ale przede
wszystkim wyrafinowanie i zamiłowanie w „kunsztownych, wysmakowanych przez erudytę przenośniach"
pozwala w tym wypadku, w związku z nazwaniem postaci walczącej ze smokiem - uznać, że „paralela
ze świętym Jerzym jako zbyt łatwy akord odcięłaby się w profilu wielkiej fugi kompozycyjnej", i zebrać
argumenty kierujące ku Herkulesowi14. Ranga twórcy pozostaje istotnym argumentem w dociekaniach
Kępińskiego, czynnym nie tylko w rozważaniu hipotez znaczeniowych, ale choćby atrybucyjnych, jak
będzie to w przypadku kompletowania oeuvre Wita Stwosza, a które to rozstrzygnięcia zwięźle ujmuje
zdanie odnoszące się do rzeźby Chrystusa Zmartwychwstałego od św. Sebalda: „Wymaga też ona atrybucji
autorskiej na swoją miarę"15.
12 Ibidem, s. 185.
13 Ibidem, s. 218.
14 Ibidem, s. 193.
15 Z. К ę p i ń s к i, Wit Stwosz, Warszawa 1981, s. 20.
53
Zdzisław Kępiński, z archiwum autora
Ta zaś zasługuje na podziw i to ze względu na rozmaite odsłaniane jej cechy, które w argumentacji
zajmą istotne miejsce. „Wolta kompozycyjna jest brawurowa" konkluduje Kępiński zestawienie kazania
De vinea Dominica Hugona od św. Wiktora z pracami w winnicy na bordiurze i ukazaniem się Chry-
stusa św. Wojciechowi w cyklu głównym, i rozwija: „Nam, patrzącym dziś z perspektywy innej epoki
i z trudem posuwającym się za tropami, jakie pozostawiła bystra na ścieżkach metafizyki scholastycznej
myśl koncepcyjna gnieźnieńskiego twórcy, ujawnia się w danym wypadku nie tylko czujność, z jaką
panuje on nad całością problematyki treściowej, wykorzystując każdą okazję do parabolicznych rzutów
poetyckiej wyobraźni, ale także siła i konkretność powiązań między obrazami z żywota Wojciecha a gło-
sami marginesu treściowego, który rysuje bordiura"12. Gdy podążamy za wywodem, gromadząc dane do
charakterystyki twórcy, takie jak „kultura literacka, twórcza siła i polot powiązań skojarzeniowych oraz
talent metaforyczny", wchodzimy na trop pewnego rysu argumentacji badacza, włączającej odkrywaną
w wywodzie i budowaną rangę twórcy jako probierz rozstrzygnięć, a przy tym w związku z akcentowaniem
powiązań z antykiem, jak we frazie mówiącej o „wspaniałej, pławiącej się w nurcie antycznych tradycji
plastycznej formy dzieła"13. Bowiem „pofolgowanie swemu smakowi do klasyki antycznej", ale przede
wszystkim wyrafinowanie i zamiłowanie w „kunsztownych, wysmakowanych przez erudytę przenośniach"
pozwala w tym wypadku, w związku z nazwaniem postaci walczącej ze smokiem - uznać, że „paralela
ze świętym Jerzym jako zbyt łatwy akord odcięłaby się w profilu wielkiej fugi kompozycyjnej", i zebrać
argumenty kierujące ku Herkulesowi14. Ranga twórcy pozostaje istotnym argumentem w dociekaniach
Kępińskiego, czynnym nie tylko w rozważaniu hipotez znaczeniowych, ale choćby atrybucyjnych, jak
będzie to w przypadku kompletowania oeuvre Wita Stwosza, a które to rozstrzygnięcia zwięźle ujmuje
zdanie odnoszące się do rzeźby Chrystusa Zmartwychwstałego od św. Sebalda: „Wymaga też ona atrybucji
autorskiej na swoją miarę"15.
12 Ibidem, s. 185.
13 Ibidem, s. 218.
14 Ibidem, s. 193.
15 Z. К ę p i ń s к i, Wit Stwosz, Warszawa 1981, s. 20.