DOI Artikel:
Tracz, Ks. Szymon: Artystyczna oprawa brackich świąt i uroczystości w diecezji krakowskiej do 1783 roku
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.51757#0233
ARTYSTYCZNA OPRAWA BRACKICH ŚWIĄT I UROCZYSTOŚCI W DIECEZJI KRAKOWSKIEJ...
231
2. Kaplica Bractwa św. Izydora przy kościele parafialnym św. Marcina w Radziechowach (1722-1725)
- widok od północy. Fot. S. Tracz
Wnętrze dekorowała późnobarokowa polichromia figuralno-iluzjonistyczna, której fragmenty odsłonięto
podczas ostatniej konserwacji oratorium na ścianie południowej.
Powstałe przy kościele Dominikanów w 1577 r. Arcybractwo Różańca Świętego najpierw opiekowało
się gotycką kaplicą Trzech Króli, przylegającą od północy do prezbiterium, a następnie zostało przeniesione
do przestronnej kaplicy Matki Boskiej Różańcowej, wzniesionej w latach 1685-1688 dla upamiętnienia
zwycięstwa króla Jana III Sobieskiego pod Wiedniem36. Nowe oratorium otrzymało rzut równoramien-
nego krzyża o krótkich prostokątnych ramionach. Wnętrze nakryto sklepieniem kolebkowym z centralnie
umieszczoną na pendentywach kopułą zwieńczoną ośmioboczną latarnią. Do północnej ściany prezbiterium
kaplicy przylega czworoboczna zakrystia37 (il. 3).
Imponującą kaplicę, ukończoną w 1645 r., ma do dziś Arcybractwo Szkaplerza Świętego, zaprowadzo-
ne przy kościele Karmelitów „Na Piasku” ok. 1397 r. Czteroprzęsłowe oratorium konfraterni wzniesiono
na rzucie wydłużonego prostokąta przy południowej ścianie prezbiterium kościoła. Nakryto go najpierw
pulpitowym dachem gontowym, który później zmieniono na blachę. Wnętrze przykryło sklepienie kolebko-
we z lunetami. Kaplica połączona została za pomocą dwóch portali umieszczonych w ścianie wschodniej
z dwupoziomowym aneksem, mieszczącym zakrystię - salę spotkań i skarbczyk oraz wyjście na zewnętrzną
galerię. Dodatkowo pod kaplicą urządzono kryptę grobową dla znamienitych członków arcybractwa38 (il. 1).
Skromniejsze kaplice o gotyckim rodowodzie mają nadal istniejące krakowskie konfraternie - dzia-
łające od lat 1342-1346 przy kościele Bożego Ciała na krakowskim Kazimierzu Arcybractwo Najświęt-
szego Sakramentu i Pięciu Ran Chrystusa39 oraz erygowane w 1410 r. Bractwo św. Zofii przy kościele
św. Marka w Krakowie. Kazimierska konfraternia od 1616 r. opiekuje się kaplicą św. Anny40. Oratorium
na rzucie kwadratu, nakryte sklepieniem krzyżowo-żebrowym z XV-wiecznym zwornikiem z przedsta-
wieniem głowy kobiecej w koronie, z dachem pulpitowym, wzniesiono jako pierwsze od zachodu przy
36 Bruździński, op. cit., s. 10; Czyżewski, Walczak, op. cit., s. 140-144.
37 Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 4, Miasto Kraków, cz. 3, Kościoły i klasztory śródmieścia 2, red. A. Bochnak, J. Samek,
Warszawa 1978, s. 128, il. 118.
38 Ibidem, s. 28; Spiller, Zań-Ograbek, op. cit., s. 35.
39 Z. Jakubowski, Początki bractwa Najświętszego Sakramentu przy kościele Bożego Ciała w Krakowie, „Nasza Przeszłość”,
36, 1971, s. 163-170.
40 Kopeć, op. cit., s. 113-114.
231
2. Kaplica Bractwa św. Izydora przy kościele parafialnym św. Marcina w Radziechowach (1722-1725)
- widok od północy. Fot. S. Tracz
Wnętrze dekorowała późnobarokowa polichromia figuralno-iluzjonistyczna, której fragmenty odsłonięto
podczas ostatniej konserwacji oratorium na ścianie południowej.
Powstałe przy kościele Dominikanów w 1577 r. Arcybractwo Różańca Świętego najpierw opiekowało
się gotycką kaplicą Trzech Króli, przylegającą od północy do prezbiterium, a następnie zostało przeniesione
do przestronnej kaplicy Matki Boskiej Różańcowej, wzniesionej w latach 1685-1688 dla upamiętnienia
zwycięstwa króla Jana III Sobieskiego pod Wiedniem36. Nowe oratorium otrzymało rzut równoramien-
nego krzyża o krótkich prostokątnych ramionach. Wnętrze nakryto sklepieniem kolebkowym z centralnie
umieszczoną na pendentywach kopułą zwieńczoną ośmioboczną latarnią. Do północnej ściany prezbiterium
kaplicy przylega czworoboczna zakrystia37 (il. 3).
Imponującą kaplicę, ukończoną w 1645 r., ma do dziś Arcybractwo Szkaplerza Świętego, zaprowadzo-
ne przy kościele Karmelitów „Na Piasku” ok. 1397 r. Czteroprzęsłowe oratorium konfraterni wzniesiono
na rzucie wydłużonego prostokąta przy południowej ścianie prezbiterium kościoła. Nakryto go najpierw
pulpitowym dachem gontowym, który później zmieniono na blachę. Wnętrze przykryło sklepienie kolebko-
we z lunetami. Kaplica połączona została za pomocą dwóch portali umieszczonych w ścianie wschodniej
z dwupoziomowym aneksem, mieszczącym zakrystię - salę spotkań i skarbczyk oraz wyjście na zewnętrzną
galerię. Dodatkowo pod kaplicą urządzono kryptę grobową dla znamienitych członków arcybractwa38 (il. 1).
Skromniejsze kaplice o gotyckim rodowodzie mają nadal istniejące krakowskie konfraternie - dzia-
łające od lat 1342-1346 przy kościele Bożego Ciała na krakowskim Kazimierzu Arcybractwo Najświęt-
szego Sakramentu i Pięciu Ran Chrystusa39 oraz erygowane w 1410 r. Bractwo św. Zofii przy kościele
św. Marka w Krakowie. Kazimierska konfraternia od 1616 r. opiekuje się kaplicą św. Anny40. Oratorium
na rzucie kwadratu, nakryte sklepieniem krzyżowo-żebrowym z XV-wiecznym zwornikiem z przedsta-
wieniem głowy kobiecej w koronie, z dachem pulpitowym, wzniesiono jako pierwsze od zachodu przy
36 Bruździński, op. cit., s. 10; Czyżewski, Walczak, op. cit., s. 140-144.
37 Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 4, Miasto Kraków, cz. 3, Kościoły i klasztory śródmieścia 2, red. A. Bochnak, J. Samek,
Warszawa 1978, s. 128, il. 118.
38 Ibidem, s. 28; Spiller, Zań-Ograbek, op. cit., s. 35.
39 Z. Jakubowski, Początki bractwa Najświętszego Sakramentu przy kościele Bożego Ciała w Krakowie, „Nasza Przeszłość”,
36, 1971, s. 163-170.
40 Kopeć, op. cit., s. 113-114.