DOI article:
Ługowski, Piotr: Reformacka Pompa Funebris Benedykta Roszowskiego
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.56525#0092
Rocznik Historii Sztuki, tom XLV
PAN, 2020
DOI 10.24425/rhs.2020.136895
PIOTR ŁUGOWSKI
NARODOWY INSTYTUT POLSKIEGO
DZIEDZICTWA KULTUROWEGO ZA GRANICĄ
POLONIKA
REFORMACKA POMPA FUNEBRIS
BENEDYKTA ROSZKOWSKIEGO
Postać Benedykta Roszkowskiego (1735-1791), reformata prowincji wielkopolskiej, została wprowadzo-
na do literatury naukowej już dawno. Jego wydane drukiem kazania pogrzebowe uwzględnił Karol Estreicher
w swojej Bibliografii1 2. Ogólnych informacji biograficznych dostarczają opracowania leksykograficzne. Najpeł-
niej osoba zakonnika została przybliżona przez ojca Anzelma Steinkego, między innymi w Polskim Słowniku
Biograficznym1, a także przez o. Adama Błachuta w Słowniku artystów reformackich w Polsce3. Z opracowań
tych wyłania się przede wszystkim postać wybitnego kaznodziei. Funkcję tę Roszkowski pełnił w różnych
ośrodkach prowincji wielkopolskiej łącznie dwadzieścia jeden lat (między innymi w latach 1777-1779 w kate-
drze w Poznaniu, 1779-1782 w klasztorze w Warszawie). Wielokrotnie sprawował posługę gwardiana. Wcho-
dził w skład zarządu prowincji jako sekretarz i definitor (1779-1782), atakże kustosz, czyli zastępca prowincjała
(1785-1788). Poza posługą słowa tworzył oprawy uroczystości kościelnych. Szczególne theatrum zaaranżował
na uroczystości koronacji obrazu Święta Rodzina w kościele Reformatów w Miedniewicach w czerwcu 1767 r.4
Poza kazaniami pogrzebowymi Roszkowskiego drukiem ukazały się także jego opisy pogrzebów, do
których sam projektował oprawę ideową i artystyczną. Znane są dwa wydania opisów pogrzebów: Widok
żałobny dwóch znakomitych pogrzebów... wojewody kaliskiego Augustyna Działyńskiego (1759) oraz wo-
jewodziny malborskiej Brygidy z Działyńskich Czapskiej (1762)5 i Obwieszczenie wspaniałego pogrzebu...
kasztelanowej chełmińskiej Doroty z Działyńskich Czapskiej oraz kasztelana chełmińskiego Franciszka
1 K. Estreicher, Roszkowski Benedykt, [w:] Bibliografia polska, t. XXVI, litera R, Kraków 1915, s. 385-386.
2 A.J. Szteinke, Roszkowski Benedykt, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 32, Wrocław 1991, s. 261-262; idem, Kościół Święte-
go Antoniego i klasztor Franciszkanów-Reformatów w Warszawie 1623--1987, Warszawa 1990, s. 158, 212, 216-217, 221, 527-529, 537.
3 A.J. Błachut, Słownik artystów reformackich w Polsce, Warszawa 2006, s. 116-117.
4 Oprawa uroczystości przygotowanej przez Roszkowskiego w Miedniewicach była tematem referatu „Jak »świat« dotarł do Mied-
niewic. O koronacji obrazu św. Rodziny w kościele Reformatów w Miedniewicach”, przedstawionego przez autora niniejszego artykułu
podczas sesji naukowej „Drogi, szlaki i bezdroża sztuki nowożytnej” w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą 24 czerwca 2015 r. Uroczystości
Miedniewickie najszerzej zostały omówione w: M. i B. Kw i atk o w s cy, Dzieje Sanktuarium Matki Bożej Swiętorodzinnej w Miedniewicach.
Jubileusz 250-lecia koronacji Obrazu Świętej Rodziny w Miedniewicach 7 czerwca 1767 7 czerwca 2017, Niepokalanów-Miedniewice
2017, s. 153-173.
5 Widok żałobny dwóch znakomitych pogrzebów, ś.p. Jaśnie Wielmożnego Pana Jegomości Pana Augustyna na Kościelcu, y Dżia-
lyniu Chrabi Działyńskiego, Woiewody Kaliskiego, Kawalera Orderu Orla Białego, Konwentu Pakostskiego Wielebnych OO. Reformatów
Fundatora, y Syndyka Apostolskiego, w Dżiedżicznym Fundacyi swoiey Grobie Roku Pańskiego 1759. Dnia 1. Czerwca pochowanego. Yprzy
godney pamięci Oycu swoim Roku Pańskiego 1762: Dnia 30. Września pogrzebioney ś. p. Jaśnie Wielmozney Pani Jey Mosci Pani Brygitty
z Działyńskich Czapski, Wojewodziny Malborskiey, Starościny Koscierzynskiey. Przy ostatniey Domowi Fundatorskiemu powinności, z iak
naypilnieyszym uśilowaniem odprawioney, przezX. Benedykta Roszkowskiego, Wielki Polskiey Prowincyi Reformata, Konwentu Poznańskie-
go Kaznodżieię, za pozwoleniem Zwierzchności do Druku podany.
PAN, 2020
DOI 10.24425/rhs.2020.136895
PIOTR ŁUGOWSKI
NARODOWY INSTYTUT POLSKIEGO
DZIEDZICTWA KULTUROWEGO ZA GRANICĄ
POLONIKA
REFORMACKA POMPA FUNEBRIS
BENEDYKTA ROSZKOWSKIEGO
Postać Benedykta Roszkowskiego (1735-1791), reformata prowincji wielkopolskiej, została wprowadzo-
na do literatury naukowej już dawno. Jego wydane drukiem kazania pogrzebowe uwzględnił Karol Estreicher
w swojej Bibliografii1 2. Ogólnych informacji biograficznych dostarczają opracowania leksykograficzne. Najpeł-
niej osoba zakonnika została przybliżona przez ojca Anzelma Steinkego, między innymi w Polskim Słowniku
Biograficznym1, a także przez o. Adama Błachuta w Słowniku artystów reformackich w Polsce3. Z opracowań
tych wyłania się przede wszystkim postać wybitnego kaznodziei. Funkcję tę Roszkowski pełnił w różnych
ośrodkach prowincji wielkopolskiej łącznie dwadzieścia jeden lat (między innymi w latach 1777-1779 w kate-
drze w Poznaniu, 1779-1782 w klasztorze w Warszawie). Wielokrotnie sprawował posługę gwardiana. Wcho-
dził w skład zarządu prowincji jako sekretarz i definitor (1779-1782), atakże kustosz, czyli zastępca prowincjała
(1785-1788). Poza posługą słowa tworzył oprawy uroczystości kościelnych. Szczególne theatrum zaaranżował
na uroczystości koronacji obrazu Święta Rodzina w kościele Reformatów w Miedniewicach w czerwcu 1767 r.4
Poza kazaniami pogrzebowymi Roszkowskiego drukiem ukazały się także jego opisy pogrzebów, do
których sam projektował oprawę ideową i artystyczną. Znane są dwa wydania opisów pogrzebów: Widok
żałobny dwóch znakomitych pogrzebów... wojewody kaliskiego Augustyna Działyńskiego (1759) oraz wo-
jewodziny malborskiej Brygidy z Działyńskich Czapskiej (1762)5 i Obwieszczenie wspaniałego pogrzebu...
kasztelanowej chełmińskiej Doroty z Działyńskich Czapskiej oraz kasztelana chełmińskiego Franciszka
1 K. Estreicher, Roszkowski Benedykt, [w:] Bibliografia polska, t. XXVI, litera R, Kraków 1915, s. 385-386.
2 A.J. Szteinke, Roszkowski Benedykt, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 32, Wrocław 1991, s. 261-262; idem, Kościół Święte-
go Antoniego i klasztor Franciszkanów-Reformatów w Warszawie 1623--1987, Warszawa 1990, s. 158, 212, 216-217, 221, 527-529, 537.
3 A.J. Błachut, Słownik artystów reformackich w Polsce, Warszawa 2006, s. 116-117.
4 Oprawa uroczystości przygotowanej przez Roszkowskiego w Miedniewicach była tematem referatu „Jak »świat« dotarł do Mied-
niewic. O koronacji obrazu św. Rodziny w kościele Reformatów w Miedniewicach”, przedstawionego przez autora niniejszego artykułu
podczas sesji naukowej „Drogi, szlaki i bezdroża sztuki nowożytnej” w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą 24 czerwca 2015 r. Uroczystości
Miedniewickie najszerzej zostały omówione w: M. i B. Kw i atk o w s cy, Dzieje Sanktuarium Matki Bożej Swiętorodzinnej w Miedniewicach.
Jubileusz 250-lecia koronacji Obrazu Świętej Rodziny w Miedniewicach 7 czerwca 1767 7 czerwca 2017, Niepokalanów-Miedniewice
2017, s. 153-173.
5 Widok żałobny dwóch znakomitych pogrzebów, ś.p. Jaśnie Wielmożnego Pana Jegomości Pana Augustyna na Kościelcu, y Dżia-
lyniu Chrabi Działyńskiego, Woiewody Kaliskiego, Kawalera Orderu Orla Białego, Konwentu Pakostskiego Wielebnych OO. Reformatów
Fundatora, y Syndyka Apostolskiego, w Dżiedżicznym Fundacyi swoiey Grobie Roku Pańskiego 1759. Dnia 1. Czerwca pochowanego. Yprzy
godney pamięci Oycu swoim Roku Pańskiego 1762: Dnia 30. Września pogrzebioney ś. p. Jaśnie Wielmozney Pani Jey Mosci Pani Brygitty
z Działyńskich Czapski, Wojewodziny Malborskiey, Starościny Koscierzynskiey. Przy ostatniey Domowi Fundatorskiemu powinności, z iak
naypilnieyszym uśilowaniem odprawioney, przezX. Benedykta Roszkowskiego, Wielki Polskiey Prowincyi Reformata, Konwentu Poznańskie-
go Kaznodżieię, za pozwoleniem Zwierzchności do Druku podany.