DOI article:
Betlej, Andrzej: Koronacja obrazu mtki boskiej pocieszenia w kościele jezuitów we lwowie w 1905 roku
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.56525#0164
Rocznik Historii Sztuki, tom XLV
PAN, 2020
DOI 10.24425/rhs.2020.136899
ANDRZEJ BETLEJ
UNIWERSYTET JAGIELLOŃSKI
KORONACJA OBRAZU MATKI BOSKIEJ POCIESZENIA
W KOŚCIELE JEZUITÓW WE LWOWIE W 1905 ROKU
W roku 1904 we Lwowie z okazji jubileuszu ogłoszenia dogmatu o Niepokalanym Poczęciu Najświęt-
szej Marii Panny odbył się Kongres Mariański. Na sesji wydziału Kongregacji „Dzieci Marii” podjęto inicja-
tywę, aby w Roku Jubileuszowym upamiętnić to wydarzenie wyjątkową fundacją:
Przyozdóbmy Matkę Boską w kościele jezuickim, przed którą tak chętnie się modlimy, piękniejszą koroną jak
ją ma teraz, okryjmy ją złotem i klejnotami z naszych ozdób i rodowych pamiątek1.
Inicjatorkami przedsięwzięcia były Helena Czapelska i Celina Przetocka. 2 czerwca 1904 r. ukazała się
odezwa prezydentki kongregacji Kazimiery z Badenich Niezabitowskiej skierowana do Polek, aby przystą-
piły do zbożnego dzieła, ofiarą nie tyle finansową, ale:
[... ] co macie w zlocie zbytecznego, trochę z klejnotów od dawna nie noszonych, drobiazgi uszkodzone, a mimo to
wartościowe, okruchy cenne, monety... to wszystko przewspaniałąutworzy koronę, którą ozdobicie skronie Tej, co
wam zbawienie dusz, zbawienie ojczyzny ubłaga u Pana nad Pany2.
Powołany komitet, w którego skład wchodziły między innymi Jadwiga ks. Sapieżyna, Emilia hr. Dem-
bińska, zgromadził 586 sztuk biżuterii, różnej wielkości i wartości klejnotów oprawnych w złoto i nieopraw-
nych drogich kamieni oraz znaczną sumę pieniędzy3. Wobec tak szerokiego odzewu komitet postanowił nie
tylko wykonać korony dla obrazu, ale zwrócił się do arcybiskupa Józefa Bilczewskiego z prośbą o przepro-
wadzenie uroczystej koronacji. Ideę wsparł ówczesny superior lwowskiej placówki Stanisław Spouch SJ,
który zaproponował dodatkowo wykonanie sukienki dla obrazu4.
W dniu 7 października 1904 r. z inicjatywy przełożonego placówki powołany został specjalny ko-
mitet artystyczno-techniczny, w którego skład weszli Teodor Talowski (przewodniczący), Antoni Popiel,
inż. Andrzej Romaszkan, Tadeusz Czapelski, inż. Karol Richtmann5. Komitet powziął decyzję nie tylko o wy-
konaniu precjozów, ale też o przekształceniu ołtarza oraz o wydzieleniu przestrzeni przęsła przylegającego
do prezbiterium od strony południowej i przekształceniu jej „wyłącznie w poświęconą kaplicę i w tym celu
1 J. Sygański, Monografia obrazu Matki Boskiej Pocieszenia ukoronowanego 28 maja 1905 w kościele lwowskim OO. Jezuitów,
Lwów 1906, s. 47.
2 Ibidem, s. 48-49.
3 Pełne spisy klejnotów publikuje Sygański, op. cit., s. 59-60.
4 S. Załęski, Jezuici w Polsceporozbiorowej, cz. II, 1820-1905, Kraków 1906, s. 1130.
5 Sygański, op. cit., s. 53.
PAN, 2020
DOI 10.24425/rhs.2020.136899
ANDRZEJ BETLEJ
UNIWERSYTET JAGIELLOŃSKI
KORONACJA OBRAZU MATKI BOSKIEJ POCIESZENIA
W KOŚCIELE JEZUITÓW WE LWOWIE W 1905 ROKU
W roku 1904 we Lwowie z okazji jubileuszu ogłoszenia dogmatu o Niepokalanym Poczęciu Najświęt-
szej Marii Panny odbył się Kongres Mariański. Na sesji wydziału Kongregacji „Dzieci Marii” podjęto inicja-
tywę, aby w Roku Jubileuszowym upamiętnić to wydarzenie wyjątkową fundacją:
Przyozdóbmy Matkę Boską w kościele jezuickim, przed którą tak chętnie się modlimy, piękniejszą koroną jak
ją ma teraz, okryjmy ją złotem i klejnotami z naszych ozdób i rodowych pamiątek1.
Inicjatorkami przedsięwzięcia były Helena Czapelska i Celina Przetocka. 2 czerwca 1904 r. ukazała się
odezwa prezydentki kongregacji Kazimiery z Badenich Niezabitowskiej skierowana do Polek, aby przystą-
piły do zbożnego dzieła, ofiarą nie tyle finansową, ale:
[... ] co macie w zlocie zbytecznego, trochę z klejnotów od dawna nie noszonych, drobiazgi uszkodzone, a mimo to
wartościowe, okruchy cenne, monety... to wszystko przewspaniałąutworzy koronę, którą ozdobicie skronie Tej, co
wam zbawienie dusz, zbawienie ojczyzny ubłaga u Pana nad Pany2.
Powołany komitet, w którego skład wchodziły między innymi Jadwiga ks. Sapieżyna, Emilia hr. Dem-
bińska, zgromadził 586 sztuk biżuterii, różnej wielkości i wartości klejnotów oprawnych w złoto i nieopraw-
nych drogich kamieni oraz znaczną sumę pieniędzy3. Wobec tak szerokiego odzewu komitet postanowił nie
tylko wykonać korony dla obrazu, ale zwrócił się do arcybiskupa Józefa Bilczewskiego z prośbą o przepro-
wadzenie uroczystej koronacji. Ideę wsparł ówczesny superior lwowskiej placówki Stanisław Spouch SJ,
który zaproponował dodatkowo wykonanie sukienki dla obrazu4.
W dniu 7 października 1904 r. z inicjatywy przełożonego placówki powołany został specjalny ko-
mitet artystyczno-techniczny, w którego skład weszli Teodor Talowski (przewodniczący), Antoni Popiel,
inż. Andrzej Romaszkan, Tadeusz Czapelski, inż. Karol Richtmann5. Komitet powziął decyzję nie tylko o wy-
konaniu precjozów, ale też o przekształceniu ołtarza oraz o wydzieleniu przestrzeni przęsła przylegającego
do prezbiterium od strony południowej i przekształceniu jej „wyłącznie w poświęconą kaplicę i w tym celu
1 J. Sygański, Monografia obrazu Matki Boskiej Pocieszenia ukoronowanego 28 maja 1905 w kościele lwowskim OO. Jezuitów,
Lwów 1906, s. 47.
2 Ibidem, s. 48-49.
3 Pełne spisy klejnotów publikuje Sygański, op. cit., s. 59-60.
4 S. Załęski, Jezuici w Polsceporozbiorowej, cz. II, 1820-1905, Kraków 1906, s. 1130.
5 Sygański, op. cit., s. 53.