Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie (9.1965)

15. A. Lesser, Ostatnie chwile Mikołaja Kopernika, tusz, M. N. Warszawa, nr inw.

Rys. pol. 3277

Na rysunkach artysta uwiecznił sceny rozgrywające się na ulicach Warszawy, które na żywo
uchwycił. Cykl ten ma wartość dokumentacji historycznej; sceny ujęte realistycznie obrazują
ciężkie i beznadziejne walki Polaków o słuszną sprawę (il. 16).

W studium nad rysunkami Aleksandra Lessera nie można pominąć dwu zjawisk: stosunku
szkiców do rysunków wykończonych oraz ich chronologii w zestawieniu z obrazami.

Szkice artysty są swobodne, bardzo ciekawą i dynamiczną, pełną wyrazu artystycznego kreską
wykonane, jakby od niechcenia, a czuje się w nich dużą umiejętność i zdyscyplinowanie. Prze-
ciwieństwem są rysunki wykończone, w których niewątpliwie gładkość kreski, wyczucie pers-
pektywy, budowy ciała, potwierdzają talent Lessera, ale brak im bezpośredniości, polotu ar-
tystycznego i tego wszystkiego, co pozwala przeżyć obiekt sztuki, a co najważniejsze, w rysunkach
wykończonych nasz artysta pozostał monachijczykiem, w nich się od szkoły nie oderwał.

291