DOI Heft:
Egipt
DOI Artikel:Dobrowolska, Katarzyna; Muzeum Narodowe w Warszawie [Mitarb.]; Muzeum Narodowe w Krakowie [Mitarb.]: Trzy skrzynki kanopskie z Muzeów Narodowych w Warszawie i w Krakowie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19554#0049
Katarzyna Dobrowolska
TRZY SKRZYNKI KANOPSKIE Z MUZEÓW NARODOWYCH
W WARSZAWIE I W KRAKOWIE1
IkJkrzynki kanopskie2, mimo że należą do popularnej bardzo kategorii zabytków, nie docze-
kały się do chwili obecnej szczegółowego opracowania w literaturze naukowej, a i publikacje
pojedynczych egzemplarzy są bardzo nieliczne. Dlatego też wydaje się szczególnie celowym
poświęcenie im nieco uwagi.
W zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie3 i w Krakowie4 znajduje się 6 skrzynek
kanopskich, w zespole których wyodrębnić można grupę trzech, których forma, rozwiązania
ikonograficzne i kompozycyjne dekoracji pozwalają uznać je za reprezentujące ten sam typ.
Mają one formę niewysokiego naosu o ścianach lekko zwężających się ku górze, zwieńczonych
gzymsem wymodelowanym plastycznie (143421 MN) lub zaznaczonym malarsko (MNK 68443).
Jedna ze skrzynek nie posiada go wcale (143190 MN).
O przynależności tych zabytków do jednej grupy decyduje w dużej mierze ich dekoracja —
identyczna nie tylko w ogólnych schematach ikonograficznych i kompozycyjnych, ale również
wykazująca analogie stylistyczne w rysunku.
Dekorację ścian frontalnych stanowi we wszystkich trzech wypadkach rysunek drzwi, zamk-
niętych na dwie równoległe do siebie, poziomo umieszczone zasuwki, między którymi widać
dwa okrągłe uchwyty — po jednym na każdym skrzydle drzwi.
Na ścianach tylnych przedstawiony jest fetysz Ozyrysa (dwukrotnie słup dcl i raz Ti-wr)
w otoczeniu Izydy i Neftydy w postaci węży — w dwóch wypadkach z hieroglifami ich imion
1 Artykuł ten jest częścią pracy magisterskiej, pisanej pod kierunkiem prof. dr K. Michałowskiego w Ka-
tedrze Archeologii Śródziemnomorskiej UW.
2 Określenie „skrzynki kanopskie" stosowane jest w terminologii naukowej zarówno w odniesieniu do skrzy-
nek na urny jak i na wnętrzności. Dlatego też używane jest wymiennie w tym artykule z określeniem „skrzynki
na wnętrzności".
3 Numery inwentarza 143421, 143190, 143191, 142168, 142524, oznaczane w tekście skrótem MN.
4 Numer inwentarza 68443, oznaczona w tekście skrótem MNK.
45
TRZY SKRZYNKI KANOPSKIE Z MUZEÓW NARODOWYCH
W WARSZAWIE I W KRAKOWIE1
IkJkrzynki kanopskie2, mimo że należą do popularnej bardzo kategorii zabytków, nie docze-
kały się do chwili obecnej szczegółowego opracowania w literaturze naukowej, a i publikacje
pojedynczych egzemplarzy są bardzo nieliczne. Dlatego też wydaje się szczególnie celowym
poświęcenie im nieco uwagi.
W zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie3 i w Krakowie4 znajduje się 6 skrzynek
kanopskich, w zespole których wyodrębnić można grupę trzech, których forma, rozwiązania
ikonograficzne i kompozycyjne dekoracji pozwalają uznać je za reprezentujące ten sam typ.
Mają one formę niewysokiego naosu o ścianach lekko zwężających się ku górze, zwieńczonych
gzymsem wymodelowanym plastycznie (143421 MN) lub zaznaczonym malarsko (MNK 68443).
Jedna ze skrzynek nie posiada go wcale (143190 MN).
O przynależności tych zabytków do jednej grupy decyduje w dużej mierze ich dekoracja —
identyczna nie tylko w ogólnych schematach ikonograficznych i kompozycyjnych, ale również
wykazująca analogie stylistyczne w rysunku.
Dekorację ścian frontalnych stanowi we wszystkich trzech wypadkach rysunek drzwi, zamk-
niętych na dwie równoległe do siebie, poziomo umieszczone zasuwki, między którymi widać
dwa okrągłe uchwyty — po jednym na każdym skrzydle drzwi.
Na ścianach tylnych przedstawiony jest fetysz Ozyrysa (dwukrotnie słup dcl i raz Ti-wr)
w otoczeniu Izydy i Neftydy w postaci węży — w dwóch wypadkach z hieroglifami ich imion
1 Artykuł ten jest częścią pracy magisterskiej, pisanej pod kierunkiem prof. dr K. Michałowskiego w Ka-
tedrze Archeologii Śródziemnomorskiej UW.
2 Określenie „skrzynki kanopskie" stosowane jest w terminologii naukowej zarówno w odniesieniu do skrzy-
nek na urny jak i na wnętrzności. Dlatego też używane jest wymiennie w tym artykule z określeniem „skrzynki
na wnętrzności".
3 Numery inwentarza 143421, 143190, 143191, 142168, 142524, oznaczane w tekście skrótem MN.
4 Numer inwentarza 68443, oznaczona w tekście skrótem MNK.
45