DOI Heft:
Część II. Sztuka starożytna / Part II. Ancient Art
DOI Artikel:Reiche, Andrzej: Polsko-kuwejckie badania archeologiczne w północnym Kuwejcie w latach 2007 - 2012
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.45362#0089
88
Sztuka starożytna
il. 31 fig. 3
As-Sabbija Mugheira. Kopiec grobowy SMQ 30
- konstrukcja grobu widoczna po usunięciu
kamiennego płaszcza w ćwiartce południowo-
-zachodniej I As-Sabbiya Mugheira. Burial mound
SMQ 30 - structural details visible upon removal
of stone coating in the southwestern quarter
tot. I photo Andrzej Reiche, oprać, komputerowe
I processing Zbigniew Doliński
il. 41 fig. 4
As-Sabbija Mugheira. Kopiec grobowy SMQ 30
- a. płaszcz kamienny przykrywający kopiec
z zaznaczonymi na szaro kamieniami muru
komory grobowej i pierścienia zewnętrznego
oraz planigrafią paciorków; b. konstrukcja komory
grobowej z zaznaczeniem pozostałości szkieletu
in situ; c. wykres pokazujący rozrzut paciorków
w poszczególnych częściach grobu; d. przekrój
przez konstrukcję grobu wzdłuż osi wschód - zachód
I As-Sabbiya Mugheira. Burial mound SMQ 30 -
a. stone coating with stones of chamber wall
and outer ring marked in gray and distribution
of beads; b. grave chamber with marked in situ
skeletal remains; c. graph illustrating distribution
of beads in different parts of the grave;
d. east-west section through the grave
rys. I drawing Dorota Bielińska, Marta Momot, cyfryzacja
I digitizing Marta Momot, Łukasz Rutkowski
cysternie-studni SM 12 oraz w osadzie SMQ 38 przy odsłanianiu
i badaniu historii zabudowy w centralnej części stanowiska (kwa-
drat X-i-io i na styku z nim). Wymienione miejsca bardzo dobrze
ilustrują charakter zabytków archeologicznych zachowanych na ob-
szarze As-Sabbiji i zostaną poniżej omówione bardziej szczegółowo.
Kamienne konstrukcje na cmentarzysku Mugheira
W podregionie Mugheira na poziomie drugiej terasy, wzdłuż jej
południowo-zachodniej krawędzi na odcinku ok. 1 km, rozmieszczo-
ny był szereg konstrukcji kamiennych, w tym 12 kopców grobowych
i kilka wydłużonych prostokątnych platform. Wszystkie konstrukcje
wykonane były z lokalnego czerwonego piaskowca8.
Kamienny kopiec grobowy SMQ 3O9
Grób SMQ 30 usytuowany był w środkowym odcinku wspomniane-
go wcześniej ciągu konstrukcji kamiennych. Ten nieduży (ok. 70 cm
wysokości i 6 m średnicy) kopiec był złożoną konstrukcją naziem-
ną, której zasadnicze elementy powtarzają się w większości skupisk
grobów rozmieszczonych w różnych podregionach As-Sabbiji (il. 3).
W jego centrum znajdowała się, wzniesiona na kamiennym płytowa-
niu, owalna komora grobowa (1,2 m na osi wschód - zachód i 1,3 m na
osi północ - południe), której ściany o wysokości 30-40 cm zostały
ułożone bez zaprawy z nieregularnych cienkich płyt piaskowca. W od-
stępie 40-5 o cm otaczał ją pierścień ułożony z pojedynczych dużych
kamieni, a przestrzeń między ścianą komory a pierścieniem została
wypełniona kamieniami różnej wielkości. Całość, łącznie z wypeł-
nieniem komory grobowej, została przykryta płaszczem, którego
podstawa sięgała ok. 1 m poza obręb pierścienia.
Jak większość grobów w tym regionie, również SMQ 30 został
kiedyś wyrabowany, jednakże wkop rabunkowy naruszył tylko 1/3
wypełnienia komory, pozostawiając nienaruszone wypełnisko w jej
części zachodniej i północnej. Zachowały się tam fragmenty kości
ludzkich (nóg i ramion), leżące w porządku anatomicznym tuż nad
płytowaniem. W piasku wypełniającym wkop znalezione zostały
8 Sumaryczny opis konstrukcji kamiennych z regionu As-Sabbija -
Mugheira zob. Łukasz Rutkowski, Tumuli Graves and Other Stone Structures
[w:J Kuwaiti-Polish..., op. cit., s. 10-17; idem, Archaeological survey in the eastern
As-Sabbiya (north coast of Kuwait Bay), seasons 2009-2010, „Polish Archaeology in
the Mediterranean (Research 2010)” 2013,22, s. 461-474 oraz idem, Tumuli graves
and desert wells in the As-Sabbiya. Preliminary excavation report on the spring season
in 2010, ibidem, s. 475-499.
9 Obszerne opracowanie tego grobu zob. Andrzej Reiche, Tumulus Grave
SMQ 90 in As-Sabbiya - Mugheira (nonhem Kuwait). A report on the 2007-2008
investigations, „Polish Archaeology in the Mediterranean (Research 2010)” 2013,
22, s. 510-523.
Sztuka starożytna
il. 31 fig. 3
As-Sabbija Mugheira. Kopiec grobowy SMQ 30
- konstrukcja grobu widoczna po usunięciu
kamiennego płaszcza w ćwiartce południowo-
-zachodniej I As-Sabbiya Mugheira. Burial mound
SMQ 30 - structural details visible upon removal
of stone coating in the southwestern quarter
tot. I photo Andrzej Reiche, oprać, komputerowe
I processing Zbigniew Doliński
il. 41 fig. 4
As-Sabbija Mugheira. Kopiec grobowy SMQ 30
- a. płaszcz kamienny przykrywający kopiec
z zaznaczonymi na szaro kamieniami muru
komory grobowej i pierścienia zewnętrznego
oraz planigrafią paciorków; b. konstrukcja komory
grobowej z zaznaczeniem pozostałości szkieletu
in situ; c. wykres pokazujący rozrzut paciorków
w poszczególnych częściach grobu; d. przekrój
przez konstrukcję grobu wzdłuż osi wschód - zachód
I As-Sabbiya Mugheira. Burial mound SMQ 30 -
a. stone coating with stones of chamber wall
and outer ring marked in gray and distribution
of beads; b. grave chamber with marked in situ
skeletal remains; c. graph illustrating distribution
of beads in different parts of the grave;
d. east-west section through the grave
rys. I drawing Dorota Bielińska, Marta Momot, cyfryzacja
I digitizing Marta Momot, Łukasz Rutkowski
cysternie-studni SM 12 oraz w osadzie SMQ 38 przy odsłanianiu
i badaniu historii zabudowy w centralnej części stanowiska (kwa-
drat X-i-io i na styku z nim). Wymienione miejsca bardzo dobrze
ilustrują charakter zabytków archeologicznych zachowanych na ob-
szarze As-Sabbiji i zostaną poniżej omówione bardziej szczegółowo.
Kamienne konstrukcje na cmentarzysku Mugheira
W podregionie Mugheira na poziomie drugiej terasy, wzdłuż jej
południowo-zachodniej krawędzi na odcinku ok. 1 km, rozmieszczo-
ny był szereg konstrukcji kamiennych, w tym 12 kopców grobowych
i kilka wydłużonych prostokątnych platform. Wszystkie konstrukcje
wykonane były z lokalnego czerwonego piaskowca8.
Kamienny kopiec grobowy SMQ 3O9
Grób SMQ 30 usytuowany był w środkowym odcinku wspomniane-
go wcześniej ciągu konstrukcji kamiennych. Ten nieduży (ok. 70 cm
wysokości i 6 m średnicy) kopiec był złożoną konstrukcją naziem-
ną, której zasadnicze elementy powtarzają się w większości skupisk
grobów rozmieszczonych w różnych podregionach As-Sabbiji (il. 3).
W jego centrum znajdowała się, wzniesiona na kamiennym płytowa-
niu, owalna komora grobowa (1,2 m na osi wschód - zachód i 1,3 m na
osi północ - południe), której ściany o wysokości 30-40 cm zostały
ułożone bez zaprawy z nieregularnych cienkich płyt piaskowca. W od-
stępie 40-5 o cm otaczał ją pierścień ułożony z pojedynczych dużych
kamieni, a przestrzeń między ścianą komory a pierścieniem została
wypełniona kamieniami różnej wielkości. Całość, łącznie z wypeł-
nieniem komory grobowej, została przykryta płaszczem, którego
podstawa sięgała ok. 1 m poza obręb pierścienia.
Jak większość grobów w tym regionie, również SMQ 30 został
kiedyś wyrabowany, jednakże wkop rabunkowy naruszył tylko 1/3
wypełnienia komory, pozostawiając nienaruszone wypełnisko w jej
części zachodniej i północnej. Zachowały się tam fragmenty kości
ludzkich (nóg i ramion), leżące w porządku anatomicznym tuż nad
płytowaniem. W piasku wypełniającym wkop znalezione zostały
8 Sumaryczny opis konstrukcji kamiennych z regionu As-Sabbija -
Mugheira zob. Łukasz Rutkowski, Tumuli Graves and Other Stone Structures
[w:J Kuwaiti-Polish..., op. cit., s. 10-17; idem, Archaeological survey in the eastern
As-Sabbiya (north coast of Kuwait Bay), seasons 2009-2010, „Polish Archaeology in
the Mediterranean (Research 2010)” 2013,22, s. 461-474 oraz idem, Tumuli graves
and desert wells in the As-Sabbiya. Preliminary excavation report on the spring season
in 2010, ibidem, s. 475-499.
9 Obszerne opracowanie tego grobu zob. Andrzej Reiche, Tumulus Grave
SMQ 90 in As-Sabbiya - Mugheira (nonhem Kuwait). A report on the 2007-2008
investigations, „Polish Archaeology in the Mediterranean (Research 2010)” 2013,
22, s. 510-523.