Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie (3(39).2014)

Andrzej Reiche Polsko-kuwejckie badania archeologiczne w północnym Kuwejcie...

101



z okresu ubaidzkiego specjalizująca się w wyrobie paciorków rur-
kowatych z muszli Strombusa29.
W osadzie znaleziono także dużą liczbę narzędzi kamien-
nych i krzemiennych, służących głównie do wyrobu paciorków.
Wyróżnia się tu zespół ponad stu wierteł (całych i fragmentów),
które znaleziono w warsztacie wytwarzającym paciorki rurkowate.
Zastanawiający jest jednak brak typowych narzędzi służących do
obróbki żywności30. Powstaje pytanie, czy wynika on z charakteru
pomieszczeń Domu i i 2, czy też z innego powodu.
W następnych latach badania stanowiska Bahra 1 będą ukierun-
kowane na wyjaśnienie rozwoju organizacji przestrzennej i funk-
cjonalnej, m.in. przez odsłonięcie zabudowy dalszych części osady.
Prowadzone będą także badania paleośrodowiska tego regionu,
m.in. w celu znalezienia odpowiedzi na pytanie o źródła wody pitnej.
Być może uda się też odpowiedzieć na pytania o rolę, jaką osada
pełniła w okresie ubaidzkim, o więzi jakie łączyły jej mieszkańców
z południową Mezopotamią, a także co było przyczyną jej upadku.

il. 181 fig. 18
Bahra 1 - ozdoby ciała z wypalonej gliny, charakterystyczne
dla stanowisk z okresu ubaidzkiego, maks. wys. 3 cm,
maks. śr. 1,5 cm I Bahra 1 - terracota body ornaments
typical for Ubaid-period sites, max. height 3 cm,
max. diam. 1.5 cm
fot. I photo Andrzej Reiche, oprać, komputerowe
I processing Zbigniew Doliński
il. 19 I fig. 19
Bahra 1 - ilustracja kolejnych etapów wyrobu paciorków
rurkowatych z muszli Strombus (Conomurex) persicus:
1. Skrętka muszli; 2-3. Nieopracowany wycinek skrętu
muszli; 4. Półprodukt - wstępnie fasetowany wycinek
skrętu muszli; 5-6. Odpady paciorków uszkodzonych
podczas wiercenia otworu; 7. Charakterystyczny odprysk
muszli powstający podczas nieudanego wiercenia otworu;
8. Niedokończony paciorek przewiercony z obu stron;
9. Paciorek rurkowaty uszkodzony w trakcie szlifowania
I Bahra 1 - illustration of stages in tubular Shell beads’
manufacture from Strombus (Conomurex) persicus shells:
1. Shell spire; 2-3. Trimmed sections of a whorl;
4. Semi-product - initially faceted whorl section;
5-6. Beads damaged during drilling of the perforation;
7. A characteristic shell splinter as a waste product of
a failed drilling process; 8. Unfinished bead drilled on both
sides; 9. Tubular bead damaged during polishing
rys. i cyfryzacja I drawing and digitizing Marta Momot

il. 20 I fig. 20
Bahra 1 - kamień szlifierski z piaskowca z paciorkami
rurkowatymi, szer. 15 cm I Bahra 1 - sandstone abrading
plate with tubular shell beads, width 15 cm
fot. I photo Andrzej Reiche, oprać, komputerowe
] processing Zbigniew Doliński

29 W V tysiącleciu p.n.e. na wyspie Akab w Zjednoczonych Emiatach
Arabskich wykonywano podobne w formie paciorki rurkowate, ale z kolu-
mienki muszli z rodziny Murcidae - zob. Vincent Charpentier, Sophie Méry,
A Neolithic settlement near the S trait of Hormuz: Akab Island, United Arab Emirates,
„Proceedings of the Seminar for Arabian Studies” 2008,38, s. 130.
30 Wiadomość ustna od profesora Stefana K. Kozłowskiego.

il. 211 fig. 21
Bahra 1 - odpady z produkcji paciorków rurkowatych
z krzemiennymi wiertłami dopasowanymi do otworów
(rekonstrukcja) I Bahra 1 - failed tubular shell beads with
flint drills matching their perforations (reconstruction)
fot. I photo Andrzej Reiche, oprać, komputerowe I processing
Zbigniew Doliński