DOI Heft:
Część III. Badania atrybucyjne i technologiczne nad dawnym malarstwem i rysunkiem / Part III. Attribution and Technological Research on Old Master Paintings and Drawings
DOI Artikel:Joannides, Paul: Dwie wersje obrazu Święta Rodzina ze świętym Janem Chrzcicielem i świętą Katarzyną Aleksandryjską Gianfrancesca Penniego
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.45362#0245
244
Badania atrybucyjne i technologiczne nad dawnym malarstwem i rysunkiem
namalował w Rzymie, tuż po śmierci Rafaela. Wersja warszaw-
ska mogła znaleźć się w Mantui w wyniku różnych okoliczności.
Baldassare Castiglione, zaufany Federica Gonzagi, który powierzył
mu zadanie podniesienia prestiżu Mantui, usiłował ściągnąć do
miasta Giulia i Gianfrancesca już w grudniu 1521 roku. Można za-
łożyć, że obraz Penniego mógł trafić w tym czasie do Federica jako
przykład jego twórczości42. Wydaje się jednak bardziej prawdopo-
dobne, że został zakupiony później w XVI wieku - Gonzagowie byli
zapalonymi kolekcjonerami i mecenasami przez całe Cinquecento,
a zwłaszcza w końcowym jego okresie.
Jak w przypadku większości niewielkich obrazów sztalugo-
wych z tego okresu, wykonanych dla prywatnych domów bądź pa-
łaców, brak informacji o osobie zamawiającej te dwie wersje Świętej
Rodziny. Jednak jednoczesna produkcja oznacza raczej jedno po-
dwójne zamówienie niż dwa następujące po sobie. Może ten sam
zleceniodawca pragnął mieć jedną dla siebie, a drugą podarować
krewnemu? Albo dwie wersje potrzebne były mu do różnych ce-
lów? Odpowiedzi na te pytania nie znamy - i być może nigdy nie
poznamy.
Przełożył Szymon Żuchowski
il. 71 fig. 7
Nieznany artysta z kręgu
Rafaela I Unidentified
draughtsman from
Raphael’s circle, Termy
Karakalli i podstawa
kolumny I The Baths of
Caracalla and a Column-
base, tzw. szkicownik
z Fossombrone I the
so-called Fossombrone
Sketchbook, fol. lOv,
Biblioteca Civica
Passionei, Fossombrone
fot. I photo Arnold Nesselrath
Plomp, Raphael and His School, kat. wyst., Teylers Museum, Haarlem, 2012-2013,
Haarlem 2012, s. 208-211, kat. nr 78-80. Skłaniałbym się ku dacie mniej więcej
o rok późniejszej niż proponowana przez Gnanna; na podstawie tych rysunków
mogły zostać zrealizowane obrazy.
42 D. Ferrari, op. cit., s. 22-23; Castiglione wymienia Penniego w listach
z 12 i 19 lutego oraz 28 marca 1523 r. (J. Shearman, Raphael in Early..., op. cit.,
s. 744-746), ale w tym czasie Castiglione był w o wiele bliższych stosunkach
z Giuliem, do którego 12 lutego zwrócił się słowami „carissimo mio”, aniżeli
z Pennim, o którym więcej nie wspominał. Giulio dostarczał modele i projekty
do willi Gonzagów w Marmirolo już od września 1522 r. Zob. D. Ferrari, op. cit.,
s. 25-30,32-33,38,42-48, passim.
Badania atrybucyjne i technologiczne nad dawnym malarstwem i rysunkiem
namalował w Rzymie, tuż po śmierci Rafaela. Wersja warszaw-
ska mogła znaleźć się w Mantui w wyniku różnych okoliczności.
Baldassare Castiglione, zaufany Federica Gonzagi, który powierzył
mu zadanie podniesienia prestiżu Mantui, usiłował ściągnąć do
miasta Giulia i Gianfrancesca już w grudniu 1521 roku. Można za-
łożyć, że obraz Penniego mógł trafić w tym czasie do Federica jako
przykład jego twórczości42. Wydaje się jednak bardziej prawdopo-
dobne, że został zakupiony później w XVI wieku - Gonzagowie byli
zapalonymi kolekcjonerami i mecenasami przez całe Cinquecento,
a zwłaszcza w końcowym jego okresie.
Jak w przypadku większości niewielkich obrazów sztalugo-
wych z tego okresu, wykonanych dla prywatnych domów bądź pa-
łaców, brak informacji o osobie zamawiającej te dwie wersje Świętej
Rodziny. Jednak jednoczesna produkcja oznacza raczej jedno po-
dwójne zamówienie niż dwa następujące po sobie. Może ten sam
zleceniodawca pragnął mieć jedną dla siebie, a drugą podarować
krewnemu? Albo dwie wersje potrzebne były mu do różnych ce-
lów? Odpowiedzi na te pytania nie znamy - i być może nigdy nie
poznamy.
Przełożył Szymon Żuchowski
il. 71 fig. 7
Nieznany artysta z kręgu
Rafaela I Unidentified
draughtsman from
Raphael’s circle, Termy
Karakalli i podstawa
kolumny I The Baths of
Caracalla and a Column-
base, tzw. szkicownik
z Fossombrone I the
so-called Fossombrone
Sketchbook, fol. lOv,
Biblioteca Civica
Passionei, Fossombrone
fot. I photo Arnold Nesselrath
Plomp, Raphael and His School, kat. wyst., Teylers Museum, Haarlem, 2012-2013,
Haarlem 2012, s. 208-211, kat. nr 78-80. Skłaniałbym się ku dacie mniej więcej
o rok późniejszej niż proponowana przez Gnanna; na podstawie tych rysunków
mogły zostać zrealizowane obrazy.
42 D. Ferrari, op. cit., s. 22-23; Castiglione wymienia Penniego w listach
z 12 i 19 lutego oraz 28 marca 1523 r. (J. Shearman, Raphael in Early..., op. cit.,
s. 744-746), ale w tym czasie Castiglione był w o wiele bliższych stosunkach
z Giuliem, do którego 12 lutego zwrócił się słowami „carissimo mio”, aniżeli
z Pennim, o którym więcej nie wspominał. Giulio dostarczał modele i projekty
do willi Gonzagów w Marmirolo już od września 1522 r. Zob. D. Ferrari, op. cit.,
s. 25-30,32-33,38,42-48, passim.