DOI Heft:
Część IV. Sztuka XX i XXI wieku / Part IV. Art of the Twentieth and Twenty First Century
DOI Artikel:Jeziorowski, Tomasz: "Centralny Okręg Przemysłowy - reportaż malarski 1938". Pejzaże industrialne Rafała Malczewskiego z kolekcji Muzeum Narodowego w Warszawie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.45362#0341
il. 11 fig. 1
Rafał Malczewski,
Zapora rośnie. Rożnów
I The Dam Is Growing.
Rożnów, 1938, Muzeum
Narodowe w Warszawie
I The National Museum
in Warsaw
fot. I photo © Piotr Ligier /
Muzeum Narodowe
w Warszawie
Zapora na Dunajcu w Rożnowie21 (wybudowana w latach 1935-1941) stanowiła jeden z cen-
tralnych punktów w projekcie całego okręgu przemysłowego, głównie z uwagi na monumentalną
skalę założenia (550 metrów długości i 32,5 metra wysokości, fundamenty wpuszczone 17 metrów
w podłoże). Planowano tu wytwarzanie energii elektrycznej o wielkiej mocy, która miała całko-
wicie zaspokajać zapotrzebowanie nowych zakładów przemysłowych. Malowniczo rozmach
budowy oddawał Wańkowicz: „Zawrzała praca. Wypracowano plan budowy zbiorników wodnych
i zakładów wodno-elektrycznych. Ma stanąć 27 zbiorników na dorzeczu Wisły. 19 zbiorników na
dorzeczu Dniestru. Szklić się w nich będzie spokojnie, dawniej zanarchizowana, wzbierająca co
cztery lata powodziami woda i czekać, aż na nią człowiek skinie. [...] Taką największą szafą ma być
zbiornik w Rożnowie. Inżynier stawia w poprzek kotliny tamę w głąb ziemi na 20 metrów i wznosi
30 metrów nad powierzchnią. Ta potworna masa betonu wysokości ogólnej niemal równej
21 Zob. M. Wańkowicz, C.O.P.:..., op. cit. Jeden z rozdziałów jest w całości poświęcony inwestycji
w Rożnowie.