Muzeum Narodowe <Breslau> [Editor]; Muzeum Śla̜skie <Breslau> [Editor]: Roczniki Sztuki Śląskiej (7.1970)

Drzeworyty Kroniki J. Bielskiego i zaginione gobeliny Anny Jagiellonki

71

Aurea Erytraeae fulgebant ordine gemmae. gnuśnej twarzy, prowadzący życie bezczynne. Nieda-

Regalis facies illi, Regalis imago leko stąd Kazimierz5, poświęcony bogom, dawniej

Heroi fuerat, sed natus mollior illum będący kapłanem, jaśniejący we wspaniałej zbroi,

Otia 6 Mescus agens vultu obscurabat inerti, wielki zwolennik sprawiedliwości i słusznej sprawy.

Nec procul inde sacer Divis, olimąue Sacerdos, Następnie ujrzeć można obraz niegodnego i groźnego

Insignis longe nitidis fulgebat in armis, Bolesława 6, który świętego biskupa zabił przy ołta-

Egregius iusti Casimirus cultor et aequi. rzu, a potem Władysława7 o łagodnej twarzy oraz

ciebie, Krzywousty8, który strasznych wrogów trzy-
masz z dala od granic kraju grozą swego oblicza. Nikt

fol. B4 r Hinc indignanti similem, similemąue minanti nie przeciwstawiał się twemu orężowi bezkarnie,

Cernere erat Boleslaum, dissectus ad aras ozdobo Sarmacji, królu najdzielniejszy w wojennych

Per quem divus erat Praesul, vultuque modesto czynach. Następnie zjawia się drugi Władysław oraz

Ut Ladislaum, sic te Crivouste minaci Bolesław o kędzierzawych włosach, obaj nieszczęśliwe

Ore tot immanes arcentem a finibus hostes. prowadzący wojny. Dalej wyobrażony jest strącony

Haud impune tuis sese quisquam obtulit armis z tronu Mieszko9, zalany łzami i nędznie odziany

Sarmatiae decus, et Rex o fortissime bello. w żałobną szatę. Obok stoi książę Kazimierz 10 ubra-

Hinc alter Ladislaus, crispisque capillis ny w płaszcz purpurowy. Z tyłu zbliża się Leszek 11

Boleslaus adest, ambo infoelicibus armis, trzykrotnie wygnany z odziedziczonego królestwa; nie-

Inde figuratur solii deiectus ab alto szczęsne życie zakończył on w niesprawiedliwej

Culmine Mesco, genas lacrimis 7 perfusus, et ora, bitwie, zabity przez podstępnego wroga. Blisko niego

Vesteque lugubri małe tectus: adhaeret et illi znajduje się nieszczęśliwy Wstydliwy ™ o włosach

Purpureo indutus Princeps Casimirus amictu. przyprószonych siwizną, który ze zmiennym szczęś-

Pone subit Lescus regno ter pulsus avito, ciem i niepomyślnie prowadził wojny domowe i który

Donec ad extremum est occisus ab hoste doloso, niegdyś wiele przecierpiał od wrogiego Konrada 13,

Et miseram vitam haud iusto sub Martę profudit. teg° Konrada, którego król Leszek14 po ucieczce

Proximus est illi canis per tempora sparsus z ciemnego więzienia wreszcie pokonał w twardej

Crinibus, infoelix civilia bella Pudicus walce. Następnie Henryk Probus, obok Przemysław,

Qui casu gessit vario, fatisque sinistris, zabity podstępnie przez wrogiego krewnego, oraz

Multaque Conrado quondam perpessus iniquo, zwycięski Wacław Czeski na wozie triumfalnym zwy-

Conrado quem Rex Lescus de carcere caeco ciężywszy cesarza Alberta 15 i Władysław nie większy

Elapsus duro tandem certamine fudit. niż jeden łokieć, cały w błyszczącej szacie i klejno-

Hinc Probus Henricus, Praemislausque propinquo tach, i Kazimierz miłujący pokój, dalej czcigodny

Caesus ab hoste dolis, Venceslausque Boemus Ludwik, który panował nad narodami Polaków i Wę-

Currum victor agens Alberta Caesare victo. grów> przedstawiony w złocistej szacie mieniącej się

Ac Ladislaus cubito non altior uno, klejnotami. Następnie starzec Jagiełło, który barba-

Collucens totus veste et fulgentibus armis, rzyńską siłę zespolił z potężniejszymi mocami, opasa-
ny skórą kosmatego niedźwiedzia, wznosi ku górze
swe oblicze i gładzi brodę opadającą na piersi. Nie-

fol.34v pacis et augustae cultor Casimirus et acres przeciętny jego syn, stojący za nim w kwiecie wieku,

Qui Lechi rexit populos Ludovicus, et Hunnos był największym postrachem Turków; urodzony w ko-

Auratam indutus chlamydem, gemmisque coruscus. ronie> w końcu Pod murami Warny zginął wy-

Hinc ope barbarica, iunctisque potentior armis rokiem przeznaczenia. Ach, jak opłakiwali jego

Cinctus Iagello villosi pellibus ursi śmierć osieroceni Węgrzy i wielkoduszni Polacy

Effert ora senex, mulcetque ad pectora barbam (wszak panował nad jednymi i drugimi). Po zmarłym

Pendentem, teneris quem pone astabat in annis bracie nastąpił Kazimierz V i syn jego Olbracht,

Florens, Turcarum fuerat qui maximus horror, w zbroi wyglądający niczym drugi Mars, lecz prze-

Insignis natus, sed tandem ad moenia Varnae śladowała go nienawiść krzywdzącej Fortuny. Potem

Infoelix fais urgentibus occidit: Eheu szedł triumfalnie zwycięski Aleksander, który wiele

Quantum obitum illius fleverunt Pannones orbi, \.ys*&Y Moskali posłał w czarne otchłanie piekielne,

Quantum magnanimi (nam rexit utrosque) Poloni świetny jeździec, odziany w spiżową zbroję. Najbliżej

Succedit Fratri extincto Casimirus, et eius nieg0 zy§munt Pierwszy, swego królestwa najwspa-

Filius Albertus sumptis Mars alter in armis, nialsza chluba, wyobrażony w czerwonawym złocie
Sed quem odium semper fortunae pressit iniquae.

Post hos ibat ovans Moscorum millia multa 5 Kazimierz Odnowiciel.

Victor Alexander nigrum qui misit ad orcum, i ^r?}efa^ SrnTiały-

» . . , . 7 Władysław Herman.

Acer equo, tumcamque humeros indutus ahenam. s Bolesław Krzywousty.

Proximus ille sui clarissima gloria Regni 9 Mieszko Stary.

Sigismundus * Primus rutilo spectandus in auro, 10 Kazimierz Sprawiedliwy.

11 Leszek Biały.

12 Bolesław Wstydliwy.

-- 13 Konrad Mazowiecki.

14 Leszek Czarny.

15 Chodzi o cesarza Albrechta, najstarszego syna
Rudolfa Habsburga, koronowanego na cesarza 1298,

6 w druku omyłkowo: ocia zmarłego 1308. Z Albrechtem Wacław Czeski uwikłany

7 w druku omyłkowo: lachrymis był w konflikt wojenny, pomyślnie zakończony.

8 w druku omyłkowo: Sismundus « Kazimierz Jagiellończyk.