DOI Heft:
Rozprawy
DOI Artikel:Wojtyła, Arkadiusz: "O vulnerata Domina! Vulnera corda nostra": Uwagi o treściach i funkcjach ideowych kaplicy Siedmiu Boleści Marii przy kościele św. Wincentego we Wrocławiu
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.48106#0058
54
Arkadiusz Wojtyła
2. Johann David Schleuen, Widok kościoła i klasztoru św. Wincentego we Wrocławiu, miedzioryt wg Friedricha Bernharda Wernera. Reprod.
wg L. Burgemeister, G. Grundmann, Die Ktmstdenkmdler der Stadt Breslau, Bd. I, 3, Breslau 1934, s. 25.
stwo architektury i bogatego wystroju, koncepcja
przestrzenna i komplementarna aranżacja wnętrza2.
Zniszczenie wnętrza kaplicy w trakcie drugiej woj-
ny światowej uniemożliwia prowadzenie szczegóło-
wych badań w tym zakresie. Natomiast nie intereso-
wano się dotychczas bliżej treściami ideowymi ka-
plicy wyrażonymi za pośrednictwem form plastycz-
nych. Stąd ich charakterystyka i interpretacja stano-
wi cel niniejszego tekstu.
Fundator kaplicy, Franz Ferdinand Anton von
Hochberg (il. 3) przyszedł na świat 14 listopa-
da 1674 r. na zamku we Frydlant jako syn hrabie-
go Maximiliana von Hochberga i Eleonory Euse-
bii - z domu hrabianki von Oppersdorf3. To właśnie
za sprawą rodziny małżonki, zaangażowanej w wal-
kę z protestantyzmem na Śląsku, Maximilian, ła-
miąc przysięgę złożoną ojcu - hrabiemu Heinricho-
wi panu na Książu - przeszedł już w dwa dni po jego
śmierci na katolicyzm4. Zrodzone z tego małżeństwa
dzieci wychowywała hrabina w atmosferze żarliwe-
go katolicyzmu. Dość wspomnieć, że grono chrzest-
nych Franza Ferdinanda uświetniła osoba arcybisku-
pa praskiego Matthausa Ferdinanda3. Mimo że za-
warte wbrew przeszkodom losu małżeństwo rychło
się rozpadło z winy niezwykle podejrzliwego i po-
rywczego Maximiliana, a hrabina musiała szukać
schronienia w klasztorach i rezydencjach jej krew-
nych, to wpojona przez nią pobożność określiła dro-
gę życiową Franza Ferdinanda.
Wbrew woli ojca podjął on w 1690 r. studia teolo-
giczne na prowadzonym przez jezuitów praskim
uniwersytecie, w trakcie których wspierał go udzie-
lający mu gościny adwokat konsystorza biskupiego
Hópfling6. Mimo sprzeciwu ojca Franz Ferdinand
wstąpił do wrocławskiego klasztoru Premonstraten-
sów i prawdopodobnie wówczas kontynuował naukę
w miejscowej uczelni Towarzystwa Jezusowego7.
Kaznodzieja jezuicki, ojciec Ignaz Czermak, wygła-
szający po latach mowę pogrzebową nad trumną opata
Hochberga, przypuszczał, że decyzję o obraniu drogi
zakonnej utwierdziła pamięć o matce, która - jak
dowiadujemy się z innych źródeł - zmarła na wygna-
niu w Wiedniu8. W ślady Franza Ferdinanda próbo-
wał pójść również jego młodszy brat Maximilian
Leopold. Niemniej odziedziczona po ojcu zmienna
i niespokojna natura nie pozwoliła mu długo wytrwać
w klasztornych murach. Początkowo gorliwie zabie-
gał o przyjęcie do wrocławskiego zakonu premon-
Arkadiusz Wojtyła
2. Johann David Schleuen, Widok kościoła i klasztoru św. Wincentego we Wrocławiu, miedzioryt wg Friedricha Bernharda Wernera. Reprod.
wg L. Burgemeister, G. Grundmann, Die Ktmstdenkmdler der Stadt Breslau, Bd. I, 3, Breslau 1934, s. 25.
stwo architektury i bogatego wystroju, koncepcja
przestrzenna i komplementarna aranżacja wnętrza2.
Zniszczenie wnętrza kaplicy w trakcie drugiej woj-
ny światowej uniemożliwia prowadzenie szczegóło-
wych badań w tym zakresie. Natomiast nie intereso-
wano się dotychczas bliżej treściami ideowymi ka-
plicy wyrażonymi za pośrednictwem form plastycz-
nych. Stąd ich charakterystyka i interpretacja stano-
wi cel niniejszego tekstu.
Fundator kaplicy, Franz Ferdinand Anton von
Hochberg (il. 3) przyszedł na świat 14 listopa-
da 1674 r. na zamku we Frydlant jako syn hrabie-
go Maximiliana von Hochberga i Eleonory Euse-
bii - z domu hrabianki von Oppersdorf3. To właśnie
za sprawą rodziny małżonki, zaangażowanej w wal-
kę z protestantyzmem na Śląsku, Maximilian, ła-
miąc przysięgę złożoną ojcu - hrabiemu Heinricho-
wi panu na Książu - przeszedł już w dwa dni po jego
śmierci na katolicyzm4. Zrodzone z tego małżeństwa
dzieci wychowywała hrabina w atmosferze żarliwe-
go katolicyzmu. Dość wspomnieć, że grono chrzest-
nych Franza Ferdinanda uświetniła osoba arcybisku-
pa praskiego Matthausa Ferdinanda3. Mimo że za-
warte wbrew przeszkodom losu małżeństwo rychło
się rozpadło z winy niezwykle podejrzliwego i po-
rywczego Maximiliana, a hrabina musiała szukać
schronienia w klasztorach i rezydencjach jej krew-
nych, to wpojona przez nią pobożność określiła dro-
gę życiową Franza Ferdinanda.
Wbrew woli ojca podjął on w 1690 r. studia teolo-
giczne na prowadzonym przez jezuitów praskim
uniwersytecie, w trakcie których wspierał go udzie-
lający mu gościny adwokat konsystorza biskupiego
Hópfling6. Mimo sprzeciwu ojca Franz Ferdinand
wstąpił do wrocławskiego klasztoru Premonstraten-
sów i prawdopodobnie wówczas kontynuował naukę
w miejscowej uczelni Towarzystwa Jezusowego7.
Kaznodzieja jezuicki, ojciec Ignaz Czermak, wygła-
szający po latach mowę pogrzebową nad trumną opata
Hochberga, przypuszczał, że decyzję o obraniu drogi
zakonnej utwierdziła pamięć o matce, która - jak
dowiadujemy się z innych źródeł - zmarła na wygna-
niu w Wiedniu8. W ślady Franza Ferdinanda próbo-
wał pójść również jego młodszy brat Maximilian
Leopold. Niemniej odziedziczona po ojcu zmienna
i niespokojna natura nie pozwoliła mu długo wytrwać
w klasztornych murach. Początkowo gorliwie zabie-
gał o przyjęcie do wrocławskiego zakonu premon-