Muzeum Narodowe <Breslau> [Hrsg.]; Muzeum Śla̜skie <Breslau> [Hrsg.]: Roczniki Sztuki Śląskiej (19.2010)

Związek Artystów Śląska

79

aranżacją stało się ważnym wydarzeniem w życiu kul-
turalnym miasta, zapowiadając dominującą rolę tego
stowarzyszenia na scenie artystycznej. W ramach wy-
stawy pokazano obiekty z różnych dziedzin sztuki:
malarstwo (Max Wislicenus, Erich i Fritz Erlerowie,
Leopold von Kalckreuth, Hans Rossmann, Hein-
rich Tiipke, Alfred Nickisch, Eugen Burkert), rzeź-
bę (Theodor von Gosen, Paul Schulz, Heinrich von
Harrach Scandicci) i projekty architektoniczne (Hans
Polezig, Max Berg) (il. 3). Wystawa udostępniona rok
później w Katowicach objęła również rzemiosło arty-
styczne (Elsę Wislicenus, Wanda Bibrowicz, Siegfried
Haertel). Artyści bliscy sobie pokoleniowo, ucznio-
wie lub osoby związane z kręgiem „secesjonistów”
byli zwolennikami nowej myśli artystycznej wyraża-
jącej się m.in. w swobodzie traktowania środków pla-
stycznych. Dlatego Eduard Kaempffer, przedstawi-
ciel malarstwa akademickiego w Królewskiej Szkole
Sztuki i Rzemiosła Artystycznego, nie wszedł do gro-
na członków Związku Artystów Śląska.
W 1911 r. Związek zaprezentował swój dorobek
na Ostdeutsche Ausstellung (Wschodnioniemieckiej
Wystawie) w Poznaniu, podczas której doszło do
publicznej prezentacji dzieła Maxa Berga - modelu
i projektów przyszłej Jahrhunderthalle (Hali Stule-

cia), przygotowanych na planowaną w 1913 r. Jahr-
hundertausstellung (Wystawę Stulecia) we Wrocła-
wiu. Udział Związku w tej ekspozycji przyniósł
skupionym w niej artystom największy sukces przed
I wojną światową. Ekspozycję przy wsparciu śląskiej
fmansjery przygotowano w zaprojektowanym przez
Hansa Poleziga prowizorycznym pawilonie usytu-
owanym naprzeciwko Pawilonu Czterech Kopuł,
drugiej, obok Hali Stulecia, największej budowli
ekspozycyjnej Wystawy Stulecia. Oprócz twórczo-
ści członków Związku pokazano dzieła dziewięt-
nastowiecznego malarstwa śląskiego. Podobnie
jak w wypadku wystawy inaugurującej działalność
Związku tak i teraz eksponowano malarstwo, rzeźbę,
rzemiosło, projekty architektoniczne, artystów
znanych już z wystawy 1909 r., do których dołączyli
nowi, m.in. pedagodzy uczelni: Fryderyk Pautsch,
Arnold Busch i występujący gościnnie m.in. Eugen
Spiro z Paryża, Leonhard Sandrock i Paul Plontke
z Berlina oraz Max Friese, Carl Ernst Morgen-
stern, Clara Sachs, Robert Bednorz i Alfred Vocke
z Wrocławia (il. 4). Szczególną uwagę prasy zwró-
ciła twórczość polskiego malarza Fryderyka Paut-
scha, od 1912 r. pedagoga wrocławskiej szkoły (od
1911 r. Staatliche Akademie fur Kunst und Kunst-


4. Wystawa Związku Artystów Śląska we Wrocławiu na Wystawie Stulecia. Reprod. wg „Schlesische Zeitung”, Sondernummer z 1913 r., s. 6.