Muzeum Narodowe <Breslau> [Editor]; Muzeum Śla̜skie <Breslau> [Editor]: Roczniki Sztuki Śląskiej (19.2010)

212

Izabela Zak


13. Stefano della Bella, Pejzaż z kasztanowcem, kobietą na konin i to-
warzyszącym jej pieszo mężczyzną W cyklu: Tonda z pejzażami. Stan
II?/III. Muzeum Narodowe we Wrocławiu. Fot. Arkadiusz Pod-
stawka.

(edycja Pierre’a II Mariette’a po 1682 r. lub Jeana
Mariette’a, przed rokiem 1742).
Z tych piętnastu tablic jedenaście to kompozycje
wymienione w katalogu Talbierskiej, pozostałe czte-
ry stanowią ich uzupełnienie, a dodatkowo - jed-
na z odbitek, przedstawiająca boga morskiego41 jest
właściwie częścią (chociaż główną) większej kom-
pozycji, rozciętej (stan II) na dwie partie. W zbiorach
MNWr. znajduje się również ta druga kompozycja
- kobieca głowa z profilu42. Interesujące jest w ogó-
le zestawienie dwóch kompozycji odbitych na jednej
karcie, różne w poszczególnych kolekcjach43, stawia-
jące pod znakiem zapytania dotychczasowe ustalenia
przynależności do konkretnego cyklu.
W 1656 r. ukazały się we Florencji Tonda z pej-
zażami - cykl sześciu zakomponowanych w kole
przedstawień pejzażowych ze scenami figuralnymi
(rodzajowymi i mitologicznymi), bez oryginalnego
tytułu (Vesme44 nazywa je Paysages etports de mer, dans
des ronds). W zbiorach MNWr. brakuje tylko jednej
tablicy, wymienianej - i przez Vesmego45, i przez
Talbierską46 - jako ostatnia (Dwaj handlarze turec-
cy). Cztery wrocławskie odbitki prezentują wczesną
edycję (stan II/III), jedna została wydana ok. 1772 r.
przez działającego we Florencji drukarza i wydawcę
Giuseppe I Boucharda.
Opierając się zasadniczo na zbiorach BUW, Tal-
bierska uzupełnia cztery znajdujące się tam tabli-
ce (Vesme, poz. 745-748) jedną odbitką z innych
zbiorów (Vesme, poz. 744), pomija natomiast kom-
pozycję wymienianą przez Yesmego jako pierwszą

(poz. 743), która znajduje się pośród wrocławskich
odbitek47.
W MNWr. jest również reprezentowana tema-
tyka okazjonalna pochodząca z okresu „włoskie-
go”. Na cykl upamiętniający uroczystości związane
z pobytem na dworze księcia Toskanii, Ferdynanda
II de’ Medici, jego siostry, Anny, wraz z małżonkiem
(cesarzem austriackim) i synem składają się czte-
ry akwaforty przedstawiające spektakle (pokaz wal-
ki i balet hippiczny), które odbyły się 28 kwietnia
1652 r. w Palazzo Pitti. Katalog Talbierskiej oma-
wia ten cykl przy okazji prezentacji jednej sceny48.
W zbiorach wrocławskiego Muzeum znajdują się
dwie inne tablice cyklu49 - przykład stanu I/III (war-
szawska odbitka to późny stan III). Inna kompozycja
okazjonalna, której zabrakło w katalogu Talbierskiej,
Parnas - skata filozofów, powstała najprawdopodob-
niej50 dla uczczenia elekcji papieża Aleksandra VII
(Fabio Chigi), celebrowanej w roku 1655, z udzia-
łem licznych mówców, poetów i artystów.
Zdając sobie sprawę z niedostatków omówionej
kolekcji (Muzeum Narodowe we Wrocławiu nie
obfituje na przykład w dzieła grafika będące świa-
dectwem jego eksperymentów technicznych) i ob-
szerności materiału w innych ośrodkach, trzeba jed-
nak uznać jej wartość jako zbioru poszerzającego na-
szą wiedzę na temat włoskiego grafika i losów jego
spuścizny.


14. Stefano della Bella, Parnas - skala filozofów. Stan II/II. Muzeum
Narodowe we Wrocławiu. Fot. Arkadiusz Podstawka.