Studia do Dziejów Wawelu (4.1978)

„Po naszym powrocie do Ottawy p. Polkowski wręczył drowi Babińskiemu
dokładną listę dzieł sztuki złożonych w Ste-Anne-de-Beaupre. Kiedyś latem
r. 1945 dr Babiński udał się sam do Ste-Anne-de-Beaupre. Po powrocie powie-
dział p. Polkowskiemu i mnie, że o. La Plante prosił go, aby dwaj kustosze nie
odwiedzali klasztoru za często, gdyż mnisi zaczynają się interesować sprawą
i zadawać pytania, co też znajduje się w tych dwu pomieszczeniach. Gdy jesienią
r. 1945, już po uznaniu Rządu Jedności Narodowej, przybyliśmy wraz z Pol-
kowskim do klasztoru dla dokonania prac konserwatorskich, o. La Piante był
zdziwiony, że nie mamy od dra Babińskiego listu upoważniającego nas do zaj-
mowania się zbiorem i pokazał nam list z biura Kardynała w Quebec City,
informujący go, że jedynym człowiekiem upoważnionym do dysponowania
skarbami jest dr Babiński. Zgodził się tym razem na przeprowadzenie prac kon-
serwatorskich, ale oświadczył, że w przyszłości będzie wymagał pisemnego
upoważnienia od dra Babińskiego. Na moje zapytanie, czy oddałby zbiór
drowi Babińskiemu, gdyby ten go zażądał, o. La Plante odparł, że zrobiłby
to oczywiście bez wahania. Oświadczyłem na to, że nie powinien by tego zrobić,
gdyż zbiór należy do Narodu Polskiego, a nie do dra Babińskiego. Podałem mu
zarazem nazwisko kardynała Sapiehy w Krakowie, który może potwierdzić
wobec kardynała Villeneuve, że zbiór jest własnością narodu i że przybył do
Kanady z Zamku Królewskiego na Wawelu w Krakowie..."

„Do Ste-Anne-de-Beaupre udaliśmy się znowu dopiero w dniach 7 i 8 maja
1946. Przed wyjazdem z Ottawy do Ste-Anne-de-Beaupre otrzymaliśmy od
dra Babińskiego pismo upoważniające nas do przeprowadzenia prac konserwa-
torskich i wręczyliśmy je o. La Plante, który tym razem wyraził nam swoje zado-
wolenie. Po powrocie do Ottawy złożyliśmy, jak zwykle, sprawozdanie drowi
Babińskiemu. Był to ostatni raz, kiedy miałem możność dokonać zabiegów kon-
serwatorskich na kobiercach złożonych w Ste-Anne-de-Beaupre. Do Ste-Anne-
de-Beaupre przywieziono tylko część dzieł sztuki przechowywanych w Farmie
Eksperymentalnej, gdyż, zdaniem dr Babińskiego, było bezpieczniej nie składać
ich wszystkich w jednym miejscu. Dlatego to możliwość złożenia pozostałych
skarbów w innych miejscach była dyskutowana w Poselstwie Polskim (scil.
emigracyjnym — SN) i Adam Żurowski, wówczas I Sekretarz Poselstwa, zapro-
ponował zwrócenie się do o. Saint-Denis z Uniwersytetu w Ottawie. Pokazano
nam pomieszczenie na najwyższym piętrze budynku uniwersyteckiego, rodzaj
przedsionka używanego jako składnica książek. Nie zgodziłem się na przeniesie-
nie dzieł sztuki do tego miejsca, które nie było zabezpieczone od ognia. O. Saint-
Denis przyrzekł rozejrzeć się za innym odpowiednim miejscem i po kilku dniach
powiedział nam, abyśmy się zwrócili do klasztoru Drogocennej Krwi Jezusa
(Precious Blood Convent) w Ottawie, 774 Echo Drive".

Razem z p. Polkowskim obejrzeliśmy pomieszczenia tego klasztoru i stwier-
dziliśmy, że należałoby zbudować jedną nową ścianę, a jedne z drzwi zapieczęto-
wać. Skoro tylko te prace zostały wykonane, przenieśliśmy w czerwcu r. 1945
8 kufrów zawierających zbroje i rzędy na konie z Farmy Eksperymentalnej
do klasztoru Drogocennej Krwi. Sporządzono w dwóch egzemplarzach proto-
kół, który miał służyć jako potwierdzenie odbioru. Został on podpisany przez
Siostrę Gospodynię 10 i drugą Siostrę jako świadka oraz przeze mnie i przez
p. Polkowskiego. Jeden egzemplarz został wręczony Siostrze Gospodyni, drugi
zabrał p. Polkowski, który wręczył drowi Babińskiemu jego kopię wraz z listą

364