DOI Artikel:
Mossakowski, Stanisław: Uroczystości wawelskie w styczniu roku 1649 a projekty Giovanniego Battisty Gisleniego
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.19892#0065
11. Giovanni Battista Gisleni, projekt dekoracji podniebia castrum doloris Władysława IV. Londyn, album Varii disegni, s. 114.
By courtesy of the Trustees of Sir John Soane’s Museum (fot. Courtauld Institute of Art)
nika przekazu ówczesnych dekoracji pogrzebowych,
które nie przypadkiem nazywano „architectura loąuens”,
jest nam zatem niedostępna68. Stwierdzić można jedy-
nie, że wśród czytelnych imagines pojawiają się wy-
obrażenia znane z innych emblemów wazowskich, ta-
kie jak Snopek, słońce i księżyc oraz kolumna69.
Cennym uzupełnieniem omawianego programu jest
projekt dekoracji podniebia baldachimu (L-l 14; fig. 11),
który - jak sądzę - należy łączyć z tą właśnie pierwszą
6X Problematykę dekoracji nagrobnych pomyślanych jako „ar-
chitectura loquens” omawia Polleross, o.c., s. 170-176, cytując
m.in. wymowny napis umieszczony na jednym z katafalków: „Lec-
tor spectas et legis spectator”. O roli emblematów w dekoracji ca-
stri doloris zob. Popelka, o.c., s. 97.
6Q Por. Bildziukiewicz, o.c. (Snopek - foecunditas; Słońce
i księżyc-c/ar/tas, zob. Bernatowicz,o.c., s. 101-103, 113); mie-
fazą koncepcji władysławowskiego castrum doloris10.
W centrum para żeńskich postaci podtrzymuje Snop zło-
żony z liści palmowych oraz jedną z dwóch wstęg, na
których widnieje napis: ERIT CVSTODITA / INFA-
SCICVLO VIVENTIVM. Wokół uskrzydlone aniołki,
w roli „psychopompoi”, unoszą litery składające się na
imię zmarłego monarchy: REX VLADISLAVS. Cztery
inne, umieszczone w narożach, dźwigają z kolei hełm
turniejowy, paradny miecz oraz kopię, a także owalny
dzioryt S. A. Bolswerta, Alegoria na cześć Zygmunta III z r. 1628
(kłaniające się snopy - incurventur antę te; kolumna - morę maio-
rum) - zob. A. Grochala, Treści ideowe ryciny Schelte a Bolswert
,, Alegoria na cześć Zygmunta III" (Ikonotheka 5: 1993, s. 169, 187).
0 Projekt ten zwęźle opisała, błędnie niestety odczytując i fał-
szywie tłumacząc łaciński napis, M iks-Rudkowska, Zbioiypro-
jektów.., cz. I, s. 151.
55
By courtesy of the Trustees of Sir John Soane’s Museum (fot. Courtauld Institute of Art)
nika przekazu ówczesnych dekoracji pogrzebowych,
które nie przypadkiem nazywano „architectura loąuens”,
jest nam zatem niedostępna68. Stwierdzić można jedy-
nie, że wśród czytelnych imagines pojawiają się wy-
obrażenia znane z innych emblemów wazowskich, ta-
kie jak Snopek, słońce i księżyc oraz kolumna69.
Cennym uzupełnieniem omawianego programu jest
projekt dekoracji podniebia baldachimu (L-l 14; fig. 11),
który - jak sądzę - należy łączyć z tą właśnie pierwszą
6X Problematykę dekoracji nagrobnych pomyślanych jako „ar-
chitectura loquens” omawia Polleross, o.c., s. 170-176, cytując
m.in. wymowny napis umieszczony na jednym z katafalków: „Lec-
tor spectas et legis spectator”. O roli emblematów w dekoracji ca-
stri doloris zob. Popelka, o.c., s. 97.
6Q Por. Bildziukiewicz, o.c. (Snopek - foecunditas; Słońce
i księżyc-c/ar/tas, zob. Bernatowicz,o.c., s. 101-103, 113); mie-
fazą koncepcji władysławowskiego castrum doloris10.
W centrum para żeńskich postaci podtrzymuje Snop zło-
żony z liści palmowych oraz jedną z dwóch wstęg, na
których widnieje napis: ERIT CVSTODITA / INFA-
SCICVLO VIVENTIVM. Wokół uskrzydlone aniołki,
w roli „psychopompoi”, unoszą litery składające się na
imię zmarłego monarchy: REX VLADISLAVS. Cztery
inne, umieszczone w narożach, dźwigają z kolei hełm
turniejowy, paradny miecz oraz kopię, a także owalny
dzioryt S. A. Bolswerta, Alegoria na cześć Zygmunta III z r. 1628
(kłaniające się snopy - incurventur antę te; kolumna - morę maio-
rum) - zob. A. Grochala, Treści ideowe ryciny Schelte a Bolswert
,, Alegoria na cześć Zygmunta III" (Ikonotheka 5: 1993, s. 169, 187).
0 Projekt ten zwęźle opisała, błędnie niestety odczytując i fał-
szywie tłumacząc łaciński napis, M iks-Rudkowska, Zbioiypro-
jektów.., cz. I, s. 151.
55