Studia Waweliana (13.2007)

43. J. Brzostowski, klęcznik, ok. 1873.
Klasztor Zgromadzenia PP Prezentek w Krakowie
(fot. M. Link-Lenczowski)

44. J. Brzostowski, projekt ołtarza św. Jana Ewangelisty,
rysunek podkolorowany, 1874. Archiwum Zgromadzenia
PP Prezentek w Krakowie (fot. J. Fołtyn)

rąk instrumenty muzyczne. W wykonanym ołtarzu,
postacie aniołków, z innymi już atrybutami, umieścił
na gzymsie132. Przy wykończaniu ołtarza wzorował
się Brzostowski na istniejących w kościele nastawach
bocznych, dostosowując bryłę i podziały do zastanych
realiów. Utrzymany w takiej samej kolorystyce jak
pozostałe, ołtarz św. Jana Ewangelisty uważany był za
powstały w początkach wieku XVIII153.

To, że kilka obiektów autorstwa Brzostowskiego
znajduje się w kościele i klasztorze, jest łatwe do wytłu-

maczenia. Właśnie do szkoły prowadzonej przez Zgro-
madzenie Prezentek uczęszczały w latach 1867-1880
trzy córki rzeźbiarza: Bronisława Florentyna, Maria
Magdalena oraz najmłodsza - Helena154. Wdzięczność
ojca pogłębiało niewątpliwie przyjęcie Marii Magdaleny
w roku 1877 do tzw. Funduszu, czyli fundacji utworzonej
jeszcze pod koniec wieku XVIII przez księdza Walen-
tego Pruskiego, wspomagającego finansowo przez 2-3
lata naukę sześciu (niekiedy dwunastu) najuboższych
uczennic135. Nad przyznaniem i rozdziałem Funduszu

152 Hierogram IHS widniejący w projekcie na mensie ołtarza
zastąpiony został, ujętymi w otok z winnej latorośli, inicjałami S J,
odnoszonymi do św. Jana, któremu ołtarz jest dedykowany. Zamiast in-
strumentów muzycznych jeden z aniołków trzyma zwój pergaminowy
z napisem In Pńncipis erat Verbum - słowa te rozpoczynają Ewangelię
wg św. Jana, drugi ukazany jest z orłem, symbolem świętego.

153 Umieszczony w ołtarzu niesygnowany obraz, przedstawiający
św. Jana Ewangelistę, może być tożsamy z namalowanym przez Teo-
dora Stachowicza, nauczyciela rysunków w latach 1837/38-1854/55
w szkole PP Prezentek, wyobrażeniem świętego z wcześniejszego
ołtarza. Taką informację podaje pamiętnik jednej z uczennic z lat
1840-1848, przechowywany w archiwum klasztoru. Nie można
wykluczyć, że po wykonaniu przez Brzostowskiego nowego ołtarza
umieszczono w nim obraz z patronem kościoła.

154 AZPP, G. I. IV. 122, 123, 133, 134; G. I. V. 3,4, 60, 64, 68,

70, 74, 81, 87, wykazy klasyfikacji uczennic szkoły; w pierwszym
półroczu r. 1878 (G. I. V. 70.) przy nazwisku Brzostowska Helena,
lat 8, adnotacja: „dla choroby przestała uczęszczać”. Z Prezentkami
związana była wcześniej żona rzeźbiarza, mieszkająca przed ślubem
w kamienicy przy ul. Szpitalnej, zw. domem panieńskim, pozostającej
pod zarządem zakonu - APKr., sygn. 510, s. 51.

155 AZPP, A. IX. IV. 12/1: „Fundacji Wielmożnego J°Mci Księdza
Walentego Pruskiego kanonika katedralnego krakowskiego[ma]
panienek ubogich sześć stanu szlacheckiego województwa krakow-
skiego lub w niedostatku tych stanu miejskiego stołecznego Miasta
Krakowa podług Ordynacji tu na początku wpisanej mających być
przyjmowanych w klasztorze S° Jana w Krakowie uczyniony Księga,
w którą wpisywać się będą imiona, przezwiska, urodzenia i lata każdej
Panienki, czas jej przyjęcia i bawienia na fundacji. Roku 1791 dnia
24 czerwca zaczęta”.

77