DOI Artikel:
Targosz, Karolina: Mauzoleum Zugmuntowskie, kapela rorantystów i renesansowa "muzykologia" krakowska
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.19889#0102
. l©pu fc ii l urn ufice co mp ii a mm no
Qm'ducis vu!cus,&' non legis ifta [ibenter
Omnibus inuideasjiuidencrnoribf.
5. Karta tytułowa traktatu Sebastiana z Felsztyna
Opusculum musice compilatum noviter,
Kraków, przed 1517. Biblioteka Jagiellońska
Więcej niż o Stefanie z Kremnicy wiemy o Sebastia-
nie z Felsztyna (Felstinensis)r. Urodził się między latami
1480-1490 jako syn Jana, w Felsztynie, siedzibie rodu
Herburtów, którzy zapewne byli mu pomocni w karierze
życiowej. W roku 1507 zapisał się na Uniwersytet Kra-
kowski i w 1509 uzyskał tu bakalaureat. Zapewne później
musiał odbyć studia teologiczne, gdyż został księdzem.
Wiatach 1536-1544 był proboszczem w Sanoku. Mogło
w tym przypadku chodzić o beneficjum i niewykluczone,
że przebywał nadal w Krakowie, gdzie publikował swoje
dziełka. O niektórych wiadomo dziś tylko z pośrednich
wzmianek, bo egzemplarze zaginęły. Zachowały się nato-
miast dwa traktaty - Opusculum musice compilatum no-
viter [...]pro institutione adolescentum in cantusimplici
sen gregoricmo (Kraków, w drukami Hallera przed 1517
- nazwijmy je Opusculum I) oraz Opusculum musices
noviter congestum [...] pro institutione adolescentum
in cantu simplici sen gregoriano (Kraków, w datkami
Unglera 1524-1525 - nazwijmy je Opusculum II) i to
ostatnie dziełko ukazało się jeszcze dwukrotnie w drukar-
ni Wietora w latach 1534 i 153917 18.Na kartach tytułowych
powtarza się rycina przedstawiająca sześciu śpiewaków,
jak w przypadku traktatu Monetariusa (fig. 5). Sebastia-
nowi z Felsztyna przypisuje się ponadto anonimowo wy-
dany podręcznik Modus regulariter accentucmdi (Kraków
1518)19 *. Z przekazów bibliograficznych wiadomo jeszcze,
że wydał on pod auspicjami swego kolegi ze studiów
uniwersyteckich _ Erazma Ciołka (1492-1546), opata
mogilskiego (krewnego i imiennika biskupa płockiego)
traktat św. Augustyna De musica dialogi VI (Kraków,
w drukarni Wietora 1536).
Po Sebastianie z Felsztyna zachowały się skompo-
nowane przez niego utwory i do tego mające związek
z wawelską kapelą rorantystów. W należących niegdyś
do tego kolegium rękopisach przetrwały kopie trzech
motetów maryjnych: „Alleluja. Felix es sacra virgo Ma-
ria”, „Alleluja. Ave Maria gratia plena”, „Virginis Mariae
laudes”. Są to czterogłosowe opracowania tenorowego
cantusfirmus, utrzymane w konserwatywnej konwencji
kościelnego kontrapunktu przełomu XV i XVI wieku,
odpowiadające możliwościom kapeli roranckiej21’.
Starszy od Sebastiana z Felsztyna był Jerzy (Georgius)
Libanus z Legnicy (Legnicensis), ale jego pisma ukazały
się w druku później. Urodził się najpewniej w roku 1464,
zmarł po 154621. Był synem również Jerzego, miesz-
czanina w Legnicy, który nazywał się prawdopodobnie
Weihrauch (Kadzidło), co syn zmienił na modłę huma-
nistyczną, na greckie Libanos, łacińskie Libanus. Studia
odbył na Uniwersytecie Krakowskim oraz w Kolonii,
ale dokładne ich datowanie utrudnia występowanie
kilku Jerzych z Legnicy. Zapewne już w czasie studiów
został nauczycielem śpiewu, czyli kantorem w szkole
przy kościele Mariackim w Krakowie, a z czasem jej
rektorem. W latach 1511, 1513, 1520-1522 i 1528-1537
prowadził również wykłady na Uniwersytecie. Mimo
że jako pierwszy w Krakowie propagował myśl peda-
gogiczną starożytności (Pseudo-Plutarcha), brakowało
mu chyba cierpliwości w kontaktach z uczniami i był
z tego powodu wzywany przed sąd rektorski. Jego
działalność pedagogiczna wydawała mimo to realne
wyniki, zwłaszcza w dziedzinie nauki języka i literatury
greckiej, których byłjednym z pionierów na gruncie pol-
17 M. P e r z, Sebastian z Felsztyna, PSB 36, s. 111-112.
18 Monumenta Musicae in Polonia, Senes D. Bibliotheca Antiąua
IV, Kraków 1976, IX Kraków 1978 (wydania faksymilowe); Seba-
stian z Felsztyna, Pisma o muzyce, tłum. i oprać. E. Witkowska-
Zaremba, Kraków 1991.
19 Monumenta Musicae in Polonia, Series D. Bibliotheca Antiąua
V, Kraków 1979 (wydanie faksymilowe).
96
20 P e r z, Sebastian z Felsztyna..., s. 111-112.
21 J. Reiss, Przyczynki do dziejów muzyki, Rozprawy AU,
Wydział Filologiczny 61: 1922-1923, nr 4, s. 1-18; E. Witkow-
ska, Kilka uwag do biografii Jerzego Libana z Legnicy (Muzyka
16: 1971, z. 1, s. 83-86); H. Barycz, Libanus Jerzy, PSB 17,
s. 270-273.
Qm'ducis vu!cus,&' non legis ifta [ibenter
Omnibus inuideasjiuidencrnoribf.
5. Karta tytułowa traktatu Sebastiana z Felsztyna
Opusculum musice compilatum noviter,
Kraków, przed 1517. Biblioteka Jagiellońska
Więcej niż o Stefanie z Kremnicy wiemy o Sebastia-
nie z Felsztyna (Felstinensis)r. Urodził się między latami
1480-1490 jako syn Jana, w Felsztynie, siedzibie rodu
Herburtów, którzy zapewne byli mu pomocni w karierze
życiowej. W roku 1507 zapisał się na Uniwersytet Kra-
kowski i w 1509 uzyskał tu bakalaureat. Zapewne później
musiał odbyć studia teologiczne, gdyż został księdzem.
Wiatach 1536-1544 był proboszczem w Sanoku. Mogło
w tym przypadku chodzić o beneficjum i niewykluczone,
że przebywał nadal w Krakowie, gdzie publikował swoje
dziełka. O niektórych wiadomo dziś tylko z pośrednich
wzmianek, bo egzemplarze zaginęły. Zachowały się nato-
miast dwa traktaty - Opusculum musice compilatum no-
viter [...]pro institutione adolescentum in cantusimplici
sen gregoricmo (Kraków, w drukami Hallera przed 1517
- nazwijmy je Opusculum I) oraz Opusculum musices
noviter congestum [...] pro institutione adolescentum
in cantu simplici sen gregoriano (Kraków, w datkami
Unglera 1524-1525 - nazwijmy je Opusculum II) i to
ostatnie dziełko ukazało się jeszcze dwukrotnie w drukar-
ni Wietora w latach 1534 i 153917 18.Na kartach tytułowych
powtarza się rycina przedstawiająca sześciu śpiewaków,
jak w przypadku traktatu Monetariusa (fig. 5). Sebastia-
nowi z Felsztyna przypisuje się ponadto anonimowo wy-
dany podręcznik Modus regulariter accentucmdi (Kraków
1518)19 *. Z przekazów bibliograficznych wiadomo jeszcze,
że wydał on pod auspicjami swego kolegi ze studiów
uniwersyteckich _ Erazma Ciołka (1492-1546), opata
mogilskiego (krewnego i imiennika biskupa płockiego)
traktat św. Augustyna De musica dialogi VI (Kraków,
w drukarni Wietora 1536).
Po Sebastianie z Felsztyna zachowały się skompo-
nowane przez niego utwory i do tego mające związek
z wawelską kapelą rorantystów. W należących niegdyś
do tego kolegium rękopisach przetrwały kopie trzech
motetów maryjnych: „Alleluja. Felix es sacra virgo Ma-
ria”, „Alleluja. Ave Maria gratia plena”, „Virginis Mariae
laudes”. Są to czterogłosowe opracowania tenorowego
cantusfirmus, utrzymane w konserwatywnej konwencji
kościelnego kontrapunktu przełomu XV i XVI wieku,
odpowiadające możliwościom kapeli roranckiej21’.
Starszy od Sebastiana z Felsztyna był Jerzy (Georgius)
Libanus z Legnicy (Legnicensis), ale jego pisma ukazały
się w druku później. Urodził się najpewniej w roku 1464,
zmarł po 154621. Był synem również Jerzego, miesz-
czanina w Legnicy, który nazywał się prawdopodobnie
Weihrauch (Kadzidło), co syn zmienił na modłę huma-
nistyczną, na greckie Libanos, łacińskie Libanus. Studia
odbył na Uniwersytecie Krakowskim oraz w Kolonii,
ale dokładne ich datowanie utrudnia występowanie
kilku Jerzych z Legnicy. Zapewne już w czasie studiów
został nauczycielem śpiewu, czyli kantorem w szkole
przy kościele Mariackim w Krakowie, a z czasem jej
rektorem. W latach 1511, 1513, 1520-1522 i 1528-1537
prowadził również wykłady na Uniwersytecie. Mimo
że jako pierwszy w Krakowie propagował myśl peda-
gogiczną starożytności (Pseudo-Plutarcha), brakowało
mu chyba cierpliwości w kontaktach z uczniami i był
z tego powodu wzywany przed sąd rektorski. Jego
działalność pedagogiczna wydawała mimo to realne
wyniki, zwłaszcza w dziedzinie nauki języka i literatury
greckiej, których byłjednym z pionierów na gruncie pol-
17 M. P e r z, Sebastian z Felsztyna, PSB 36, s. 111-112.
18 Monumenta Musicae in Polonia, Senes D. Bibliotheca Antiąua
IV, Kraków 1976, IX Kraków 1978 (wydania faksymilowe); Seba-
stian z Felsztyna, Pisma o muzyce, tłum. i oprać. E. Witkowska-
Zaremba, Kraków 1991.
19 Monumenta Musicae in Polonia, Series D. Bibliotheca Antiąua
V, Kraków 1979 (wydanie faksymilowe).
96
20 P e r z, Sebastian z Felsztyna..., s. 111-112.
21 J. Reiss, Przyczynki do dziejów muzyki, Rozprawy AU,
Wydział Filologiczny 61: 1922-1923, nr 4, s. 1-18; E. Witkow-
ska, Kilka uwag do biografii Jerzego Libana z Legnicy (Muzyka
16: 1971, z. 1, s. 83-86); H. Barycz, Libanus Jerzy, PSB 17,
s. 270-273.