DOI article:
Targosz, Karolina: Mauzoleum Zugmuntowskie, kapela rorantystów i renesansowa "muzykologia" krakowska
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.19889#0104
7. Karta tytułowa traktatu Johanna Spangenberga
Quaestiones musicae, Kraków [b.d.].
Biblioteka Jagiellońska
Mikołajowi Lubomirskiemu, wojskiemu sieradzkiemu. Z
kolei do edycji Sebastiana z Felsztyna Opusculum II z lat
1534 i 1539 dołączona została druga praca muzyczna
Kromera De musicafigurata2 .
W Krakowie ponadto przedrukowano kilkakrotnie
traktat niemieckiego autora Johanna Spangenberga
(1484-1550), pochodzącego z Hardegsen (Hardesius,
Hardesianus), czynnego jako nauczyciel w Stolbergu
i Nordhausen28 - Quaestiones musicae in usum scholae
Northusianae (I wyd. Norymberga 1536). Traktat ten
2 Monumenta Musicae in Polonia. Bibliotheca Antiąua IV.
28 Deutsche Biographische Enzyclopddie, IX, Miinchen 1998,
s. 384.
24 A. Chybiński, Teoria mensuralna w polskiej literaturze
muzycznej pierwszej połowy XVI w. (Rozprawy AU, Wydział Filo-
logiczny, seria III, t. III, 1911, s. 363).
’° M. Perz, Nieznany polski traktat chorałowy Marka z Płocka
(1518) (Muzyka 13: 1968, nr 4, s. 75-80); R. Świętochowski,
Identyfikacja postaci Marka z Płocka (ibidem, s. 81); Witko w-
ska-Zaremba ,Ars musica..., s. 9 i passim. Rękopis zachował się
w Bibliotece Bernardynów w Poznaniu.
wydał Scharffenberg w latach 1544,1550 i 1554, a wdowa
po Unglerze w roku 1546 (fig. 7). Są ponadto późniejsze
wydania z lat 1577 i 1584. Z inwentarzy księgarń Schar-
fenberga i Unglera wiadomo, że w Krakowie można było
nabyć dzieła innych autorów, m.in. Andreasa Omitopar-
cha (Vogelsanga), Martinusa Agricoli29.
Oprócz tych druków zachowały się jedynie w rę-
kopisach traktaty, jak np. Marka z Płocka - Hortulus
musices choralis ad modum ordinctrii sacri ordinis
praedicatorum per fratrem Marcum Plocensem can-
torem conventus cracoviensis 1518. Autor, zakonnik
dominikański rodem z Mazowsza, przybył do Krako-
wa z konwentu Św. Mikołaja w Gdańsku w roku 1514
i został tu kantorem30. Anonimowy pozostaje inny autor
rękopiśmiennego traktatu31. Jedynie w kopii względnie
kompilacji przetiwał Tractatulus accentuum, przypisy-
wany Maciejowi z Miechowa (1457-1523), znanemu
krakowskiemu lekarzowi, astrologowi i historykowi,
profesorowi i wielokrotnemu rektorowi Akademii Kra-
kowskiej. Być może, że pochodzi on z czasów jego mło-
dości, gdy Miechowita był rektorem szkoły katedralnej
na Wawelu. Wtedy jego datowanie przypadałoby jeszcze
na koniec wieku XV, na lata 1482-1483. Skopiowany
został w roku 1510 przez bliżej nieznanego Grzegorza
z Sanoka32. Autorstwo Miechowity potwierdzałoby to,
że posiadał on dzieła muzyczne w swym księgozbio-
rze, a także muzyczne instrumenty (lutnię, klawikord,
wirginał)33.
Drukowane traktaty ozdabiane były na modłę huma-
nistyczną wstępnymi utworami wierszowanymi, zawie-
rającymi pochwałę muzyki. Autoryzowany jest wiersz,
który znajduje się w traktacie Monetariusa - napisał
go wędrowny humanista Walenty Eck (Eckius; ok.
1494-1556), pochodzenia szwajcarskiego (Landanus
lub Philyripolitanus), dla którego Kraków był miej-
scem studiów w drodze na Węgry, gdzie ostatecznie
osiadł i gdzie został rektorem szkoły i burmistrzem
w Bardiowie34. Niepublikowany wówczas wiersz na
chwałę muzyki znajduje się również w oeuvre jednego
z najwybitniejszych ówczesnych poetów łacińskich,
Andrzeja Krzyckiego (1482-1537), siostrzeńca Tomi-
ckiego, kanclerza królowej Barbary Zapolyi, sekretarza
31 Witkowska-Zaremba, Ars musica..., s. 9 i passim. Przez
autorkę nazwany został od miejsca przechowania i numeru rękopisu
„Anonimem BJ 2616”.
32L. Hajdukiewicz, Przyczyriki do życia i twórczości Macieja z
Miechowa [w:] Maciej z Miechowa 1457-1523. Historyk, geograf, lekarz,
organizator nauki, Wrocław 1960, s. 288-292; Idem, Maciej z Miecho-
wa. PSB 19, s. 32. Rękopis w Bibl. Cz., sygn. 3910, s. 163-182.
33 Haj dukie wic z, Przyczynki..., s. 291-292; Idem, Biblioteka
Macieja z Miechowa, Wrocław 1960, s. 209, 212, 224 i passim.
34 H. Barycz, Eck Walenty, PSB 6, s. 198-199.
98
Quaestiones musicae, Kraków [b.d.].
Biblioteka Jagiellońska
Mikołajowi Lubomirskiemu, wojskiemu sieradzkiemu. Z
kolei do edycji Sebastiana z Felsztyna Opusculum II z lat
1534 i 1539 dołączona została druga praca muzyczna
Kromera De musicafigurata2 .
W Krakowie ponadto przedrukowano kilkakrotnie
traktat niemieckiego autora Johanna Spangenberga
(1484-1550), pochodzącego z Hardegsen (Hardesius,
Hardesianus), czynnego jako nauczyciel w Stolbergu
i Nordhausen28 - Quaestiones musicae in usum scholae
Northusianae (I wyd. Norymberga 1536). Traktat ten
2 Monumenta Musicae in Polonia. Bibliotheca Antiąua IV.
28 Deutsche Biographische Enzyclopddie, IX, Miinchen 1998,
s. 384.
24 A. Chybiński, Teoria mensuralna w polskiej literaturze
muzycznej pierwszej połowy XVI w. (Rozprawy AU, Wydział Filo-
logiczny, seria III, t. III, 1911, s. 363).
’° M. Perz, Nieznany polski traktat chorałowy Marka z Płocka
(1518) (Muzyka 13: 1968, nr 4, s. 75-80); R. Świętochowski,
Identyfikacja postaci Marka z Płocka (ibidem, s. 81); Witko w-
ska-Zaremba ,Ars musica..., s. 9 i passim. Rękopis zachował się
w Bibliotece Bernardynów w Poznaniu.
wydał Scharffenberg w latach 1544,1550 i 1554, a wdowa
po Unglerze w roku 1546 (fig. 7). Są ponadto późniejsze
wydania z lat 1577 i 1584. Z inwentarzy księgarń Schar-
fenberga i Unglera wiadomo, że w Krakowie można było
nabyć dzieła innych autorów, m.in. Andreasa Omitopar-
cha (Vogelsanga), Martinusa Agricoli29.
Oprócz tych druków zachowały się jedynie w rę-
kopisach traktaty, jak np. Marka z Płocka - Hortulus
musices choralis ad modum ordinctrii sacri ordinis
praedicatorum per fratrem Marcum Plocensem can-
torem conventus cracoviensis 1518. Autor, zakonnik
dominikański rodem z Mazowsza, przybył do Krako-
wa z konwentu Św. Mikołaja w Gdańsku w roku 1514
i został tu kantorem30. Anonimowy pozostaje inny autor
rękopiśmiennego traktatu31. Jedynie w kopii względnie
kompilacji przetiwał Tractatulus accentuum, przypisy-
wany Maciejowi z Miechowa (1457-1523), znanemu
krakowskiemu lekarzowi, astrologowi i historykowi,
profesorowi i wielokrotnemu rektorowi Akademii Kra-
kowskiej. Być może, że pochodzi on z czasów jego mło-
dości, gdy Miechowita był rektorem szkoły katedralnej
na Wawelu. Wtedy jego datowanie przypadałoby jeszcze
na koniec wieku XV, na lata 1482-1483. Skopiowany
został w roku 1510 przez bliżej nieznanego Grzegorza
z Sanoka32. Autorstwo Miechowity potwierdzałoby to,
że posiadał on dzieła muzyczne w swym księgozbio-
rze, a także muzyczne instrumenty (lutnię, klawikord,
wirginał)33.
Drukowane traktaty ozdabiane były na modłę huma-
nistyczną wstępnymi utworami wierszowanymi, zawie-
rającymi pochwałę muzyki. Autoryzowany jest wiersz,
który znajduje się w traktacie Monetariusa - napisał
go wędrowny humanista Walenty Eck (Eckius; ok.
1494-1556), pochodzenia szwajcarskiego (Landanus
lub Philyripolitanus), dla którego Kraków był miej-
scem studiów w drodze na Węgry, gdzie ostatecznie
osiadł i gdzie został rektorem szkoły i burmistrzem
w Bardiowie34. Niepublikowany wówczas wiersz na
chwałę muzyki znajduje się również w oeuvre jednego
z najwybitniejszych ówczesnych poetów łacińskich,
Andrzeja Krzyckiego (1482-1537), siostrzeńca Tomi-
ckiego, kanclerza królowej Barbary Zapolyi, sekretarza
31 Witkowska-Zaremba, Ars musica..., s. 9 i passim. Przez
autorkę nazwany został od miejsca przechowania i numeru rękopisu
„Anonimem BJ 2616”.
32L. Hajdukiewicz, Przyczyriki do życia i twórczości Macieja z
Miechowa [w:] Maciej z Miechowa 1457-1523. Historyk, geograf, lekarz,
organizator nauki, Wrocław 1960, s. 288-292; Idem, Maciej z Miecho-
wa. PSB 19, s. 32. Rękopis w Bibl. Cz., sygn. 3910, s. 163-182.
33 Haj dukie wic z, Przyczynki..., s. 291-292; Idem, Biblioteka
Macieja z Miechowa, Wrocław 1960, s. 209, 212, 224 i passim.
34 H. Barycz, Eck Walenty, PSB 6, s. 198-199.
98