- : ‘ -i.’
;v:v -v
r- W ^
.....
*«<..<,,------
•a —*-*■ -#««. -*Krt,*•*■*,
■ •AAAywjAHW*- 'Aw*
- . J .. J .1 ,1 J ,1 ^«V» JjH*
•<>--UMW>i>jWA»w<,.:‘1 u/./U- W**
aa.-,,1.'.- •■ ■■■• ■'
4. Oznaczenie na taśmie
warsztatowej arrasu Gniew Boży
na Nemroda (fot. A. Wierzba)
5. Oznaczenie na taśmie warsztatowej arrasu Gad fantastyczny, wąż i zimorodek
(fot. S. Michta)
6. Oznaczenie na taśmie warsztatowej arrasu z herbem
Litwy na tle krajobrazu ze zwierzętami (fot. S. Michta)
7. Oznaczenie na taśmie warsztatowej arrasu
Jeleń i jednorożec (fot. S. Michta)
całkowicie odosobnionym zjawiskiem. Nie sposób rozstrzyg-
nąć, czy symbole mają się odnosić do określenia kolejnych
partii królewskiego zamówienia w czasie jego powstawania,
bądź przechowywania, czy może podziału ról między war-
sztatami? Wydaje się, iż tego rodzaju oznaczenia winny pełnić
funkcję „inwentaryzacyjną”, związaną z przechowywaniem
kolekcji. Znaki bywają także haftowane jedwabiem, jakby
naniesione pospiesznie na powierzchnię taśm warsztatowych.
Nie możemy jednak uważać ich za wtórne, ponieważ wyko-
nano je tym samym surowcem, który służył do tkanych a -
w sporadycznych przypadkach - także haftowanych
oznaczeń warsztatowych w naszym zbiorze.
Towarzyszące literom cyfry nie szeregują się w spójne
ciągi, najwyższa wartość liczbowa to pozycja 13 w kombinacji
z literami A, C, D. Trzeba jeszcze pamiętać, iż poważne znisz-
czenia krawędzi, tj. granatowych listew otaczających tapiserie,
najszybciej ulegających destrukcji podczas wymuszonego do-
stosowywania tkanin do potrzeb wnętrzowych, spowodowały
straty w tych oznaczeniach (często widoczne są ich reszty).
To samo dotyczy znacznych ubytków cech imiennych. Stąd
aktualny stan zachowania wszystkich rodzajów znaków w
naszej kolekcji jest daleki od kompletności. Jedyne znane
źródło stosujące w odniesieniu do zygmuntowskich arrasów
symbole literowe - inwentarz z roku 173 120 - zawiera dane,
8-9. Znaki tkackie 3 na taśmach warsztatowych arrasu Kozioł,
Zamek Królewski na Wawelu, oraz Ofiara w Listrze,
Monachium, Bayerisches Nationalmuseum
(fot. S. Michta; fot. z archiwum autorki)
20 Specificatio auleorum Reipublicae quae in Conventu Carmeli-
tarum Varsoviae inveniuntur 17i/-Gębarowicz, Mańkowski,
o.c., s. 199-202.
142
;v:v -v
r- W ^
.....
*«<..<,,------
•a —*-*■ -#««. -*Krt,*•*■*,
■ •AAAywjAHW*- 'Aw*
- . J .. J .1 ,1 J ,1 ^«V» JjH*
•<>--UMW>i>jWA»w<,.:‘1 u/./U- W**
aa.-,,1.'.- •■ ■■■• ■'
4. Oznaczenie na taśmie
warsztatowej arrasu Gniew Boży
na Nemroda (fot. A. Wierzba)
5. Oznaczenie na taśmie warsztatowej arrasu Gad fantastyczny, wąż i zimorodek
(fot. S. Michta)
6. Oznaczenie na taśmie warsztatowej arrasu z herbem
Litwy na tle krajobrazu ze zwierzętami (fot. S. Michta)
7. Oznaczenie na taśmie warsztatowej arrasu
Jeleń i jednorożec (fot. S. Michta)
całkowicie odosobnionym zjawiskiem. Nie sposób rozstrzyg-
nąć, czy symbole mają się odnosić do określenia kolejnych
partii królewskiego zamówienia w czasie jego powstawania,
bądź przechowywania, czy może podziału ról między war-
sztatami? Wydaje się, iż tego rodzaju oznaczenia winny pełnić
funkcję „inwentaryzacyjną”, związaną z przechowywaniem
kolekcji. Znaki bywają także haftowane jedwabiem, jakby
naniesione pospiesznie na powierzchnię taśm warsztatowych.
Nie możemy jednak uważać ich za wtórne, ponieważ wyko-
nano je tym samym surowcem, który służył do tkanych a -
w sporadycznych przypadkach - także haftowanych
oznaczeń warsztatowych w naszym zbiorze.
Towarzyszące literom cyfry nie szeregują się w spójne
ciągi, najwyższa wartość liczbowa to pozycja 13 w kombinacji
z literami A, C, D. Trzeba jeszcze pamiętać, iż poważne znisz-
czenia krawędzi, tj. granatowych listew otaczających tapiserie,
najszybciej ulegających destrukcji podczas wymuszonego do-
stosowywania tkanin do potrzeb wnętrzowych, spowodowały
straty w tych oznaczeniach (często widoczne są ich reszty).
To samo dotyczy znacznych ubytków cech imiennych. Stąd
aktualny stan zachowania wszystkich rodzajów znaków w
naszej kolekcji jest daleki od kompletności. Jedyne znane
źródło stosujące w odniesieniu do zygmuntowskich arrasów
symbole literowe - inwentarz z roku 173 120 - zawiera dane,
8-9. Znaki tkackie 3 na taśmach warsztatowych arrasu Kozioł,
Zamek Królewski na Wawelu, oraz Ofiara w Listrze,
Monachium, Bayerisches Nationalmuseum
(fot. S. Michta; fot. z archiwum autorki)
20 Specificatio auleorum Reipublicae quae in Conventu Carmeli-
tarum Varsoviae inveniuntur 17i/-Gębarowicz, Mańkowski,
o.c., s. 199-202.
142