DOI Heft:
Varia
DOI Artikel:Nowacki, Dariusz: Addenda i corrigenda: "Złotnictwo dawnych Prus Królewskich i Książęcych w zbiorach Zamku Królewskiego na Wawelu"
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.19889#0173
Gradowskiego i Kasprzak-Miler pozwoliły na usunięcie py-
tajnika przy nazwisku Nathanaela Schlaubitza.
Bibl.: Gradowski, Kasprzak-Miler, o.c.,s. 119, nr G 494 A.
Kat. 26
Pierwowzoru repusowanej sceny na płaszczu kufla należy
poszukiwać wśród którejś z licznych powtórek miedziorytu
zamieszczonego w Icones Biblicae Matthausa Meriana star-
szego (1593-1650), wydanego we Frankfurcie nad Menem
w latach 1625-1627 (fig. 34)132. Wbrew jednoznacznym
sugestiom historyków sztuki piszących dotąd o graficznych
pierwowzorach dekoracji gdańskich kufli133, zidentyfikowanie
takich modeli jest bardzo skomplikowane wobec ogromnej
liczby XVII-wiecznych niderlandzkich, niemieckich i fran-
cuskich Biblii obrazkowych oraz ilustrowanych wydań Pisma
Świętego o bardzo zbliżonej szacie graficznej134. Reprodu-
kowany tu miedzioryt z bardzo popularnego dzieła Meriana,
choć w ogólnej kompozycji i wielu szczegółach zgodny z
dziełem Schlaubitza, - wykazuje jednak kilka istotnych różnic
w układzie postaci i rozplanowaniu krajobrazu, świadczących
o posłużeniu się przez złotnika inną, zbarbaryzowanąredakcją
tej sceny.
w Muzeum Narodowym we Wrocławiu (nr inw. VII-13300) - I.
Żak, Grafika francuska XVI-XIX w. [katalog zbiorów], II, Wrocław
1998, s. 65, nr 169.
132 Por. Great Scenes of the Bibie.., s. 17; Ziemba, o.c., s. 21,
25-26. Powtórzenie z Bibelsche Figueren Jana Philipsza Schabaelje,
opublikowane w Alkmaarze w r. 1648, reprodukowane w: De Bijbel
in huis. Bijbelse verhalen op huisraad in de zeventiende en achttiende
eeuw, Waanders Uitgevers Zwolle, Rijksmuseum Het Cathanjnecon-
vent Utrecht, 14 XII1991-8 III 1992, red. T.G. Kootte, Zwolle-Utrecht
1991, s. 23, il. 16.
133 Zob. przede wszystkim: B. Tuchołka-Włodarska, Die
Danziger Deckelhlige mit figiirlichen Darstellungen [w:] Ost-West-
Beziehungen im Kunsthand\\’erk des 17. Jh., Bremen 1992, s. 27-33;
Eadem, Srebrne kufle gdańskie z XVII wieku i ich dekoracje, Porta
Aurea. Rocznik Zakładu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego 2:
1993, s. 171-197; Eadem, Gdańskie srebra w skarbcach europej-
skich XVII i początku XVIII wieku [w:] Sztuka XVII wieku w Polsce.
Materiały sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Kraków, grudzień
1993, Warszawa 1994, s. 265-274; T. Grzybkowska, Antykizacja
Pokaźny zestaw kufli z warsztatu Nathanaela Schlaubitza,
dekorowanych przedstawieniami biblijnymi o bardzo zróżni-
cowanych walorach artystycznych, można uzupełnić o pięć
kolejnych naczyń ujawnionych w handlu antykwarskim ze
scenami: Rebeka i Izaak'35, Spotkanie Rebeki i Eliazara'36, Bra-
cia Józefa maczają jego szatę we krwi koźlęcia oraz Synowie
Jakuba pokazują szatę Józefa'31, Wesele w Kanie Galilejskiej13S,
Chrystus uzdrawiający chorego'39.
Kat. 27
Por. uwagi do kat. 24.
Bibl.: „...łyżeksrebrnych... ”, s. 449.
Kat. 29
Por. uwagi do kat. 24.
Kubek Matthiasa II Pichgiela pochodzi z warszawskiej kolekcji
znanego rysownika i zbieracza Antoniego Uniechowskiego
(1903-1976).
Wawelskie naczynie, pomimo znacznego rozchylenia wargi
wylewu, pierwotnie mogło mieć dopasowaną pokrywę. Wska-
zuje na to bliska analogia pochodząca z ośrodka zależnego od
Gdańska - kubek z pokrywą, dekorowany także motywem
tzw. wężowej skóry, wykonany w toruńskiej pracowni Hansa
Jakoba Sachsa (czynny 1681-1693)140.
Bibl.: „...łyżeksrebrnych... ”, s. 344-345, nr 1.13.3 [oprać. D. Nowacki],
Kat. 30
Korekta chronologii stosowania znaku miejskiego Gdańska
(por. uwagi do kat. 24) pozwala na zmianę datowania puszki
na lata 1701-1707.
Bibl.: Gradowski, Kasprzak-Miler, o.c., s. 123, nr G 509; „...łyżek
srebrnych... ”, s. 451, nr 1.27.5 [oprać. D. Nowacki].
Kat. 31
Puszkę można obecnie datować około 1701-1710 (por. uwagi
do kat. 24).
w złotnictwie gdańskim [w:] Sztuka XVII wieku..., s. 249-264; Tu-
chołka-Włodarska, Tematy..., s. 50-58; Eadem, Gdańskie srebra
okolicznościowe wXVII wieku (Kwartalnik Historii Kultury Materialnej
52: 2004, nr 1, s. 59-73).
134 Kompetentnie pisał o tym ostatnio Ziemba, o.c., s. 21-31.
135 The Sothebyś Directory ofSilver 1600-1940, London 1986,
s. 70, nr 103.
136 Ibidem, s. 70, nr 105.
137 Important English and Continental Silver, Sotheby’s, New
York, 16 IV 1997, s. 47, nr 110.
138 Catalogue ofSilhouettes, Portrait Miniatur es, Objects ofVertu,
Gold Boxes and European Silver, Sotheby Parkę Bemet & CO.,
London 7 III 1983, s. 83, nr 309.
139 The Sothebyś Directory..., s. 70, nr 102.
140 Z wtórną inskrypcją własnościową pod wylewem: Peter
Wendisch Ao 1745 - Kunst & Antiąuitaten, Auktion 389S, Stuttgarter
Kunstauktionshaus Dr. FritzNagel, 25-26 IX 2003 F, nr 16. W r. 2006
wystawiany na TEFAF w Maastricht przez F. Payera w Zurychu.
167
tajnika przy nazwisku Nathanaela Schlaubitza.
Bibl.: Gradowski, Kasprzak-Miler, o.c.,s. 119, nr G 494 A.
Kat. 26
Pierwowzoru repusowanej sceny na płaszczu kufla należy
poszukiwać wśród którejś z licznych powtórek miedziorytu
zamieszczonego w Icones Biblicae Matthausa Meriana star-
szego (1593-1650), wydanego we Frankfurcie nad Menem
w latach 1625-1627 (fig. 34)132. Wbrew jednoznacznym
sugestiom historyków sztuki piszących dotąd o graficznych
pierwowzorach dekoracji gdańskich kufli133, zidentyfikowanie
takich modeli jest bardzo skomplikowane wobec ogromnej
liczby XVII-wiecznych niderlandzkich, niemieckich i fran-
cuskich Biblii obrazkowych oraz ilustrowanych wydań Pisma
Świętego o bardzo zbliżonej szacie graficznej134. Reprodu-
kowany tu miedzioryt z bardzo popularnego dzieła Meriana,
choć w ogólnej kompozycji i wielu szczegółach zgodny z
dziełem Schlaubitza, - wykazuje jednak kilka istotnych różnic
w układzie postaci i rozplanowaniu krajobrazu, świadczących
o posłużeniu się przez złotnika inną, zbarbaryzowanąredakcją
tej sceny.
w Muzeum Narodowym we Wrocławiu (nr inw. VII-13300) - I.
Żak, Grafika francuska XVI-XIX w. [katalog zbiorów], II, Wrocław
1998, s. 65, nr 169.
132 Por. Great Scenes of the Bibie.., s. 17; Ziemba, o.c., s. 21,
25-26. Powtórzenie z Bibelsche Figueren Jana Philipsza Schabaelje,
opublikowane w Alkmaarze w r. 1648, reprodukowane w: De Bijbel
in huis. Bijbelse verhalen op huisraad in de zeventiende en achttiende
eeuw, Waanders Uitgevers Zwolle, Rijksmuseum Het Cathanjnecon-
vent Utrecht, 14 XII1991-8 III 1992, red. T.G. Kootte, Zwolle-Utrecht
1991, s. 23, il. 16.
133 Zob. przede wszystkim: B. Tuchołka-Włodarska, Die
Danziger Deckelhlige mit figiirlichen Darstellungen [w:] Ost-West-
Beziehungen im Kunsthand\\’erk des 17. Jh., Bremen 1992, s. 27-33;
Eadem, Srebrne kufle gdańskie z XVII wieku i ich dekoracje, Porta
Aurea. Rocznik Zakładu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego 2:
1993, s. 171-197; Eadem, Gdańskie srebra w skarbcach europej-
skich XVII i początku XVIII wieku [w:] Sztuka XVII wieku w Polsce.
Materiały sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Kraków, grudzień
1993, Warszawa 1994, s. 265-274; T. Grzybkowska, Antykizacja
Pokaźny zestaw kufli z warsztatu Nathanaela Schlaubitza,
dekorowanych przedstawieniami biblijnymi o bardzo zróżni-
cowanych walorach artystycznych, można uzupełnić o pięć
kolejnych naczyń ujawnionych w handlu antykwarskim ze
scenami: Rebeka i Izaak'35, Spotkanie Rebeki i Eliazara'36, Bra-
cia Józefa maczają jego szatę we krwi koźlęcia oraz Synowie
Jakuba pokazują szatę Józefa'31, Wesele w Kanie Galilejskiej13S,
Chrystus uzdrawiający chorego'39.
Kat. 27
Por. uwagi do kat. 24.
Bibl.: „...łyżeksrebrnych... ”, s. 449.
Kat. 29
Por. uwagi do kat. 24.
Kubek Matthiasa II Pichgiela pochodzi z warszawskiej kolekcji
znanego rysownika i zbieracza Antoniego Uniechowskiego
(1903-1976).
Wawelskie naczynie, pomimo znacznego rozchylenia wargi
wylewu, pierwotnie mogło mieć dopasowaną pokrywę. Wska-
zuje na to bliska analogia pochodząca z ośrodka zależnego od
Gdańska - kubek z pokrywą, dekorowany także motywem
tzw. wężowej skóry, wykonany w toruńskiej pracowni Hansa
Jakoba Sachsa (czynny 1681-1693)140.
Bibl.: „...łyżeksrebrnych... ”, s. 344-345, nr 1.13.3 [oprać. D. Nowacki],
Kat. 30
Korekta chronologii stosowania znaku miejskiego Gdańska
(por. uwagi do kat. 24) pozwala na zmianę datowania puszki
na lata 1701-1707.
Bibl.: Gradowski, Kasprzak-Miler, o.c., s. 123, nr G 509; „...łyżek
srebrnych... ”, s. 451, nr 1.27.5 [oprać. D. Nowacki].
Kat. 31
Puszkę można obecnie datować około 1701-1710 (por. uwagi
do kat. 24).
w złotnictwie gdańskim [w:] Sztuka XVII wieku..., s. 249-264; Tu-
chołka-Włodarska, Tematy..., s. 50-58; Eadem, Gdańskie srebra
okolicznościowe wXVII wieku (Kwartalnik Historii Kultury Materialnej
52: 2004, nr 1, s. 59-73).
134 Kompetentnie pisał o tym ostatnio Ziemba, o.c., s. 21-31.
135 The Sothebyś Directory ofSilver 1600-1940, London 1986,
s. 70, nr 103.
136 Ibidem, s. 70, nr 105.
137 Important English and Continental Silver, Sotheby’s, New
York, 16 IV 1997, s. 47, nr 110.
138 Catalogue ofSilhouettes, Portrait Miniatur es, Objects ofVertu,
Gold Boxes and European Silver, Sotheby Parkę Bemet & CO.,
London 7 III 1983, s. 83, nr 309.
139 The Sothebyś Directory..., s. 70, nr 102.
140 Z wtórną inskrypcją własnościową pod wylewem: Peter
Wendisch Ao 1745 - Kunst & Antiąuitaten, Auktion 389S, Stuttgarter
Kunstauktionshaus Dr. FritzNagel, 25-26 IX 2003 F, nr 16. W r. 2006
wystawiany na TEFAF w Maastricht przez F. Payera w Zurychu.
167