DOI Artikel:
Karaskiewicz, Katarzyna: Recepcja filozofii Pierre’a Bayle’a w pisarstwie Stanisława Kostki Potockiego: zarys problematyki
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.35074#0054
niepodległościowym mesjanizmem - Europa poznała Balzaca,
Dickensa, Hugo, Zolę. Gdy w 1899 roku Reymont opisywał męki
moralne szlachcica szukającego swego miejsca w kapitalistycz-
nych regułach gry w Łodzi, w Europie dwa lata później Pablo
Picasso rozpoczął w swojej twórczości „okres niebieski".
Analizując piśmiennictwo Potockiego, błędnie wnioskujemy, że
polski krytyk zajmował się tylko sztuką i archeologią. Rezultat
wieloletnich badań historyków sztuki i archeologów tworzy ilu-
zoryczny obraz zainteresowań Potockiego. Należy pamiętać, że
jedyną książką, którą Potocki poświęcił umiłowanej sobie sztu-
ce i archeologii jest O sztuce u dawnych, czyh Wdnhebnan po/shi
(1815)3Ł Pozostałe jego książki, artykuły, recenzje, broszury
i mowy dotyczą teorii myślenia oraz analizy językowej.
Potocki nie znalazł kontynuatorów swoich postulatów. Polacy nie
zwrócili uwagi na filozofię tolerancji Pierre'a Bayle'a. Należy też
podkreślić, że brak uczniów Potockiego spowodowany był również
tym, że Potocki nigdy nie napisał rozprawy o charakterze prak-
tycznym, w której zawarłby program intelektualny. Pozostawił
tylko teksty teoretyczne, którymi wyprzedził pokolenia. Niero-
zumiany do końca przez współczesnych, został też odrzucony
przez potomnych. W XIX wieku europejskość Potockiego nie od-
powiadała głównym ideologom romantycznego mesjanizmu. Po
1945 roku, mimo sprzyjających warunków ideologicznych, został
odrzucony ze względu na magnackie pochodzenie.
Stanisław Kostka Potocki jest obywatelem świata. W jego pismach
bowiem jak w soczewce skupiają się tezy, postulaty i hasła ludzi
myślących, miłujących mądrość, wiedzę i naukę; skupiają się my-
śli wielkich Europejczyków, łącznie z Bayle'em, Popperem, Ra-
faelem, Leonardem da Vinci, Gassendim, Kopernikiem, Arysto-
telesem, Pitagorasem, Epikurem, Spinozą, Pascalem, Carnapem,
Voltaire'em, Fichtem, Ortegą y Gassetem. Pamiętać trzeba, że
istnieje idea myśli w czasie, która żyje w każdym pokoleniu i która
znajduje ujście w działalności geniuszy.
M W AGAD-zie
RECEPC)A FILOZOFU PtERREA 8AYLEA...
Dickensa, Hugo, Zolę. Gdy w 1899 roku Reymont opisywał męki
moralne szlachcica szukającego swego miejsca w kapitalistycz-
nych regułach gry w Łodzi, w Europie dwa lata później Pablo
Picasso rozpoczął w swojej twórczości „okres niebieski".
Analizując piśmiennictwo Potockiego, błędnie wnioskujemy, że
polski krytyk zajmował się tylko sztuką i archeologią. Rezultat
wieloletnich badań historyków sztuki i archeologów tworzy ilu-
zoryczny obraz zainteresowań Potockiego. Należy pamiętać, że
jedyną książką, którą Potocki poświęcił umiłowanej sobie sztu-
ce i archeologii jest O sztuce u dawnych, czyh Wdnhebnan po/shi
(1815)3Ł Pozostałe jego książki, artykuły, recenzje, broszury
i mowy dotyczą teorii myślenia oraz analizy językowej.
Potocki nie znalazł kontynuatorów swoich postulatów. Polacy nie
zwrócili uwagi na filozofię tolerancji Pierre'a Bayle'a. Należy też
podkreślić, że brak uczniów Potockiego spowodowany był również
tym, że Potocki nigdy nie napisał rozprawy o charakterze prak-
tycznym, w której zawarłby program intelektualny. Pozostawił
tylko teksty teoretyczne, którymi wyprzedził pokolenia. Niero-
zumiany do końca przez współczesnych, został też odrzucony
przez potomnych. W XIX wieku europejskość Potockiego nie od-
powiadała głównym ideologom romantycznego mesjanizmu. Po
1945 roku, mimo sprzyjających warunków ideologicznych, został
odrzucony ze względu na magnackie pochodzenie.
Stanisław Kostka Potocki jest obywatelem świata. W jego pismach
bowiem jak w soczewce skupiają się tezy, postulaty i hasła ludzi
myślących, miłujących mądrość, wiedzę i naukę; skupiają się my-
śli wielkich Europejczyków, łącznie z Bayle'em, Popperem, Ra-
faelem, Leonardem da Vinci, Gassendim, Kopernikiem, Arysto-
telesem, Pitagorasem, Epikurem, Spinozą, Pascalem, Carnapem,
Voltaire'em, Fichtem, Ortegą y Gassetem. Pamiętać trzeba, że
istnieje idea myśli w czasie, która żyje w każdym pokoleniu i która
znajduje ujście w działalności geniuszy.
M W AGAD-zie
RECEPC)A FILOZOFU PtERREA 8AYLEA...