Vatikan, Biblioteca Apostolica Vaticana, Pal. lat. 158
(Ps.-)Cyprianus Carthaginiensis
Papier, Pergament · 1, 263 (inkl. der pergamentenen Vor- und Nachsatzbll.), 1 Bll. · 35,8–36,2 × 23,5–24 cm · Italien / (Neapel?) · 15. Jh. (Mitte; vor 1449 ?)
- Schlagwörter (GND)
- Theologie / Brief / Hagiographie.
- Entstehungsort
- Italien / (Neapel?).
- Entstehungszeit
- 15. Jh. (Mitte; vor 1449 ?).
- Typus (Überlieferungsform)
- Codex.
- Beschreibstoff
- Pergament (modernes Vor- und Nachsatzbl. aus Papier).
- Umfang
- 1, 263 (inkl. der pergamentenen Vor- und Nachsatzbll.), 1 Bll.
- Format (Blattgröße)
- 35,8–36,2 × 23,5–24 cm.
- Zusammensetzung (Lagenstruktur)
- (I-1)1a + (II-1)c + 26 V260* + (I-1)261*. 1a bildet mit dem Vorderspiegel ein Doppelbl., 261* bildet mit dem Hinterspiegel ein Doppelbl.
- Seiten-, Blatt- und Lagenzählung
- Foliierung a–c, 1 (modern), II–CCLIX (zeitgenössisch, in Rot, häufig leicht verblasst, bisweilen von moderner Hand wiederholt); modernes Vor- und Nachsatzbl. sowie das pergamentene Nachsatzbl. (Bl. 260*) sind nicht gezählt, daher wird bei der Beschreibung die Zählung des Digitalisats übernommen. Die zeitgenössische Zählung in römischen Ziffern wird hier in arabische Ziffern umgewandelt. – 10v–250v Lagenreklamanten auf der jeweils letzten Seite (von Texthand); die ersten fünf Blätter einer Lage auf den Rectoseiten (am unteren Rand) von einer Hand des 15. Jhs. ai–v, bi–v usw. gezählt (größtenteils abgeschnitten).
- Zustand
- Bl. ar Schrift größtenteils abgerieben; rote bzw. goldene Tinte häufig leicht verblasst. Bll. a u. 260* nach den Klebespuren einstmals als Vorder- bzw. Hinterspiegel verwendet.
- Schriftraum
- 23,5–24,5 × 13–13,5 cm.
- Spaltenanzahl
- 1 Spalte.
- Zeilenanzahl
- 36–37 Zeilen.
- Angaben zu Schrift / Schreibern
- Wohl von mehr als einer Hand geschrieben.
- Buchgestaltung
- Incipits und Explicits i. d. R. in roter Capitalis rustica oder Minuskel (z. T. auch in verblasstem Gold ?), 5r in Violett (insb. zu den Briefen Platz freigelassen, aber nicht ausgeführt); Textanfangszeilen oder -worte z. T. in Capitalis rustica; Seitentitel in roter Minuskel (z. T. auch in verblasstem Gold ?); Initial- und Satzmajuskeln; rote Randbemerkungen (von Texthand) aus der Vorlage (s. Geschichte der Hs.) übernommen (Manfredi, S. Cipriano, bes. S. 290f.), darunter 254v eine Liste von Werken Cyprians (s. auch Nachträge und Benutzungsspuren).
- Buchschmuck
- 1r mehrfarbig-goldene Zierbordüre mit Weißranken und bevölkert von Putten und Hasen sowie mit von zwei Putten gehaltenem, bekrönten aragonesischen Wappen (oben), einem Bildnis Cyprians von Karthago als Bischof (rechts) und einer Dedikationsszene (unten) mit neapolitanisch-aragonesischem Kompositwappen (s. auch Geschichte der Hs.), die Bordüre außen und innen umrahmt von kleinen goldenen Sonnen mit schwarzen Strahlen. An Textanfängen goldene Initialen auf quadratisch oder rechteckig geformtem, blau-grün-roten Grund mit Weißranken und meistens mit je einem Hasen, Vogel oder Schmetterling sowie einer oder mehreren goldenen Sonnen mit schwarzen Strahlen im Außendekor. Zierbordüre und Initialen desselben Stils in BAV, Pal. lat. 41 (Neapel, ca. 1455–1459), nach Manfredi, S. Cipriano, S. 292 von demselben Künstler.
- Nachträge und Benutzungsspuren
- Einige zeitgenössische Korrekturen, Anmerkungen (z. T. in humanistischer Kursive, z. T. in humanistischer Minuskel von Texthand) und Stellenmarkierungen (Wellenlinien); s. auch Buchgestaltung. Bl. av Anmerkung des 15./16. Jhs.
- Einband
- Römischer Einband zwischen 1869 und 1878: weißes Pergament über Pappe; auf Rücken goldgeprägte Wappen von Papst Pius IX. und Kardinalbibliothekar Jean-Baptiste Pitra (stark abgerieben) sowie rotes Signaturschild. Vgl. Schunke, Einbände 2.2, S. 820.
- Provenienz
- Neapel / Florenz (?) / Augsburg / Heidelberg.
- Geschichte der Handschrift
- Nach Manfredi, S. Cipriano, S. 291 handelt es sich um eine direkte Abschrift von BAV, Vat. lat. 197 (Bologna oder Umgebung [?], 1. Hälfte 15. Jh., im Besitz von Tommaso Parentucelli, 1447–1455 Papst Nikolaus V., kopiert nach einer Hs. aus der Tradition des Klosters Pomposa [Provinz Ferrara]) und wurde wohl vor 1449 geschrieben, dem Jahr, in dem mit BAV, Vat. lat. 198 auf Veranlassung Papst Nikolaus’ V. eine weitere Abschrift von dem nun korrigierten Vat. lat. 197 entstanden sei. Die Zierbordüre der vorliegenden Hs. 1r (s. Buchschmuck) mit dem aragonesischen Wappen (vgl. BAV, Pal. lat. 41, 2r) weist auf eine Auftragsarbeit und auf den Empfänger Alfons V. von Aragón († 1458), seit 1442/43 auch König von Neapel. Nach Cagni, Manetti, S. 39 u. Cagni, Agnolo Manetti, S. 304 wurde die Hs. evtl. im Auftrag des Florentiners Giannozzo Manetti (1396–1459), der u. a. Sekretär Nikolaus’ V. war, für Alfons V. hergestellt und von seinem Sohn Agnolo Manetti (1432–1479) nach dem Tod des Vaters zusammen mit anderen Hss., die dieser dem neapolitanischen Herrscher gewidmet bzw. geschenkt hatte (z. B. BAV, Pal. lat. 41), zurückerworben. Wie andere Manetti-Hss. könnte in der Folge auch diese von Giovanni Manetti ca. 1550 über Martin Gerstmann, Agent und Bibliothekar Ulrich Fuggers, an Letzteren nach Augsburg verkauft worden sein (die Fugger-Signatur br 399. seor. [durchgestrichen] belegt diese Provenienz jedoch nicht; im ca. 1555 von Gerstmann angelegten Fugger-Katalog Pal. lat. 1916 ist diese Hs. nicht verzeichnet); sie müsste dann 1567 durch den Umzug Fuggers nach Heidelberg gelangt sein, wohl erst nach Fuggers Tod 1584 in den Besitz der Heidelberger Kurfürsten (av Bleistifteintrag p. 31. F. N° 24 [korrigiert aus ?; darüber p. 33… ?], der auf das in Heidelberg erstellte Fugger-Inventar aus dem Jahr 1571 verweist [BAV, Pal. lat. 1921, 25v, ed. Lehmann, Fuggerbibliotheken 2, S. 181: „Cypriani episcopi opera. Uff perment geschrieben, in folio, in altt bretter, mit rot samet bezogen.“]) ; vgl. Lehmann, Fuggerbibliotheken 1, S. 101–106, 115f., 190 und Walz, Kat. UB Heidelberg 3, S. XXIX–XXXII. – Bl. ar Capsa-Nr. C. 52 mit Allacci-Signatur 1232 (Letztere durchgestrichen) sowie alte, durchgestrichene Signatur 112. – Bl. av wurde am oberen Rand evtl. ein Besitzvermerk getilgt.
- Literatur
- Berschin, Palatina, S. 34–36; Giuseppe M. Cagni, Agnolo Manetti e Vespasiano da
Bisticci, in: Italia medioevale e umanistica 14, 1971, S. 293–312, hier S.
304; Cagni, Manetti, S. 39; Tammaro De Marinis, La biblioteca napoletana dei re
d’Aragona, Suppl.-Bd. 1, Verona 1969, S. 38; Antonio Manfredi, S. Cipriano: da Pomposa alla biblioteca
papale del secolo XV, in: Pomposia monasterium modo in Italia primum. La
biblioteca di Pomposa, hrsg. von Giuseppe Billanovich, Padua
1994 (Medioevo e Umanesimo 86), S. 272–295, bes. S. 290–292; OVL, Pal.lat.158; Poncelet, Codd. hagiogr., S. 250; Schunke, Einbände 2.2, S. 820; Stevenson, Latini, S. 27.
Verzeichnis der im Katalogisierungsprojekt abgekürzt zitierten Literatur
1) ar–v
- Verfasser
- Cyprianus Carthaginiensis (GND-Nr.: 118523112).
- Titel
- De habitu virginum (unvollständig) .
- Angaben zum Text
- Cypr. hab. virg. 6–10 (s. CPL 40); ar
cap. 6–7 nicht lesbar.
1ar–v leer.
- Edition
- CSEL 3.1 (Hartel 1868), S. 187–205, hier S. 191–194.
2) br–cr
- Titel
- Tabula codicis materiae.
- Angaben zum Text
- Inhaltsverzeichnis zur Handschrift, notiert als Kapitel der
Schrift Cyprianus, Ad Donatum; br mit Kapitelzählung.
cv leer.
- Rubrik
- br ›Incipit Cecilii Cypriani Carthaginensis episcopi et martiris de gratia dei et malitia seculi ad Donatum rubrica. Liber primus‹.
- Incipit
- br ›Capitulum i‹ Ad Donatum. ›ii‹ De habitu uirginum. ›iii‹ De lapsis …
- Explicit
- cr … Alia rescripta. Item alia rescripta. Alia rescripta.
3) 1r–5r
- Verfasser
- Cyprianus Carthaginiensis (GND-Nr.: 118523112).
- Titel
- Ad Donatum.
- Angaben zum Text
- CPL 38.
- Rubrik
- 1r ›Incipit Cecilii Cypriani Carthaginensis episcopi et martiris de gratia dei et malitia secvli ad Donatvm‹.
- Incipit
- 1r ›Bene admones, Donate karissime‹, nam et promisisse me memini et reddendi tempestiuum (Cypr. ad Donat. 1) …
- Explicit
- 5r … Magis karissimos pasces, sit nobis spiritalis auditio, prolectet aures religiosa mulcedo (Cypr. ad Donat. 16). ›Explicit Cecilij Cypriani de gratia dei et malitia seculi ad Donatum‹.
- Edition
- CCL 3A (Simonetti 1976), S. 3–13; SC 291 (Molager 1982), S. 74–116 (lat. Text nach Simonetti 1976).
4) 5r–11r
- Verfasser
- Cyprianus Carthaginiensis (GND-Nr.: 118523112).
- Titel
- De habitu virginum.
- Angaben zum Text
- CPL 38.
- Rubrik
- 5r ›Incipit eiusdem de habitu uirginum‹.
- Incipit
- 5r ›Disciplina cvstos spei, retinacvlvm‹ fidei, dux itineris salutaris, fomes ac nutrimentum (Cypr. hab. virg. 1) …
- Explicit
- 11r … peruenite feliciter. Tantum mementote tunc nostri, cum incipiet in uobis uirginitas honorari (Cypr. hab. virg. 24). ›Explicit Cecilij Cypriani de habitu virginum‹.
- Edition
- CSEL 3.1 (Hartel 1868), S. 187–205.
5) 11r–20v
- Verfasser
- Cyprianus Carthaginiensis (GND-Nr.: 118523112).
- Titel
- De lapsis.
- Angaben zum Text
- CPL 42.
- Rubrik
- 11r ›Incipit eiusdem de lapsis seu ad lapsos‹.
- Incipit
- 11r ›Pax ecce, dilectissimi fratres, ecclesie‹ reddita est et quod difficile nuper incredulis (Cypr. laps. 1) …
- Explicit
- 20v … nuper letam faciet ecclesiam, nec iam solam dei ueniam merebitur, sed et coronam (Cypr. laps. 36). ›Explicit Cecilii Cipriani de lapsis‹.
- Edition
- CCL 3 (Bévenot 1972), S. 221–242.
6) 20v–28r
- Verfasser
- Cyprianus Carthaginiensis (GND-Nr.: 118523112).
- Titel
- De catholicae ecclesiae unitate.
- Angaben zum Text
- CPL 41.
- Rubrik
- 20v ›Incipit eivsdem de catholice ecclesie vnitate contra Novatianos‹.
- Incipit
- 20v Cvm moneat dominus et dicat: vos estis sal terre cumque nos esse iubeat ad innocentiam (Cypr. unit. eccl. 1) …
- Explicit
- 28r … opprimi dormientes dyabolo fallente non possumus, serui uigiles Christo dominante regnabimus (Cypr. unit. eccl. 27). ›Explicit Cecilii Cypriani de vnitate ecclesie catholice contra Novatianos‹.
- Edition
- CCL 3 (Bévenot 1972), S. 249–268.
7) 28r–37r
- Verfasser
- Cyprianus Carthaginiensis (GND-Nr.: 118523112).
- Titel
- De dominica oratione.
- Angaben zum Text
- CPL 43.
- Rubrik
- 28r ›Incipit eivsdem de oratione dominica‹.
- Incipit
- 28r Euangelica precepta, fratres dilectissimi, nihil sunt aliud quam magisteria diuina (Cypr. domin. orat. 1) …
- Explicit
- 37r … oraturi semper et acturi gratias deo hic quoque orare et gratias agere non desinamus (Cypr. domin. orat. 36). ›Explicit Cecilii Cypriani de oratione dominica‹.
- Edition
- CCL 3A (Moreschini 1976), S. 90–113.
8) 37r–43r
- Verfasser
- Cyprianus Carthaginiensis (GND-Nr.: 118523112).
- Titel
- De mortalitate.
- Angaben zum Text
- CPL 44.
- Rubrik
- 37r ›Incipit eivsdem de mortalitate‹.
- Incipit
- 37r Etsi apud plurimos uestrum, fratres dilectissimi, mens solida est et fides firma (Cypr. mortal. 1) …
- Explicit
- 43r … daturus eis caritatis sue ampliora premia quorum circa se fuerunt desideria maiora (Cypr. mortal. 26). ›Explicit Cecilii Cypriani de mortalitate‹.
- Edition
- CCL 3A (Simonetti 1976), S. 17–32.
9) 43r–50v
- Verfasser
- Cyprianus Carthaginiensis (GND-Nr.: 118523112).
- Titel
- De opere et eleemosynis.
- Angaben zum Text
- CPL 47.
- Rubrik
- 43r ›Incipit eivsdem de opere et elemosinis‹.
- Incipit
- 43r Mvlta et magna sunt, fratres carissimi, benefitia diuina quibus in salutem nostram dei patris (Cypr. eleem. 1) …
- Explicit
- 50v … coronam candidam pro operibus dabit, in persecutione purpuream pro passione geminabit (Cypr. eleem. 26). ›Explicit Cecilii Cypriani de opere et elemosinis‹.
- Edition
- CCL 3A (Simonetti 1976), S. 55–72; SC 440 (Poirier 1999) (lat. Text nach Simonetti 1976).
10) 50v–58r
- Verfasser
- Cyprianus Carthaginiensis (GND-Nr.: 118523112).
- Titel
- Ad Demetrianum.
- Angaben zum Text
- CPL 46.
- Rubrik
- 50v ›Incipit eivsdem ad Demetrianvm‹.
- Incipit
- 50v Oblatrantem te aduersus deum qui unus et uerus est ore sacrilego et uerbis impijs (Cypr. Demetr. 1) …
- Explicit
- 58r … semper et gratus qui cum morti fuisset obnoxius, factus est immortalitate securus (Cypr. Demetr. 26). ›Explicit Cecilii Cypriani ad Demetrianvm‹.
- Edition
- CCL 3A (Simonetti 1976), S. 35–51; SC 467 (Fredouille 2003).
11) 58r–65r
- Verfasser
- Cyprianus Carthaginiensis (GND-Nr.: 118523112).
- Titel
- De bono patientiae.
- Angaben zum Text
- CPL 48.
- Rubrik
- 58r ›Incipit eiusdem de patientia‹.
- Incipit
- 58r ›De‹ patientia loquuturus, fratres dilectissimi, et utilitates eius et commoda predicaturus (Cypr. patient. 1) …
- Explicit
- 65r … non cum impiis et peccatoribus puniamur, sed cum iustis et deum timentibus honoremur (Cypr. patient. 24). ›Explicit Cecilii Cypriani de patientia‹.
- Edition
- CCL 3A (Moreschini 1976), S. 118–133; SC 291 (Molager 1982), S. 180–246 (lat. Text nach Moreschini 1976).
12) 65r–70v
- Verfasser
- Cyprianus Carthaginiensis (GND-Nr.: 118523112).
- Titel
- De zelo et livore.
- Angaben zum Text
- CPL 49.
- Rubrik
- 65r ›Incipit eiusdem de [z]elo et liuore‹.
- Incipit
- 65r Celare quod bonum uideas et inuideri melioribus leue apud quosdam et modicum crimen uidetur (Cypr. zel. 1) …
- Explicit
- 70r–70v … indulgentia prebeamus, si placituri semper in regno in hoc mundo ante placeamus placeamus [!] (Cypr. zel. 18). (70v) ›Explicit Cecilii Cypriani de zelo et liuore‹.
- Edition
- CCL 3A (Simonetti 1976), S. 75–86.
13) 70v–80v
- Verfasser
- Cyprianus Carthaginiensis (GND-Nr.: 118523112).
- Titel
- Ad Fortunatum de exhortatione martyrii.
- Angaben zum Text
- CPL 45.
- Rubrik
- 70v ›Incipit eiusdem ad Fortunatvm‹.
- Incipit
- 70v Desiderasti, Fortunate carissime, ut quoniam pressurarum et persecutionum pondus incumbit (Cypr. Fort. praef. 1) …
- Explicit
- 80v … sine dampno temporis merces iudice deo redditur, in persecutione militia, in pace conscientia coronatur (Cypr. Fort. 13). ›Explicit Cecilii Cypriani ad Fortunatvm‹.
- Edition
- CCL 3 (Weber 1972), S. 183–216.
14) 80v–120r
- Verfasser
- Cyprianus Carthaginiensis (GND-Nr.: 118523112).
- Titel
- Ad Quirinum (Testimonia).
- Angaben zum Text
- CPL 39.
- Rubrik
- 80v ›Incipit eivsdem ad Qvirinvm epistola‹.
- Incipit
- 80v Cyprianus Quirino filio salutem. Obtemperandum fuit, fili carissime, desiderio tuo spirituali impensissima petitione (Cypr. testim. praef. ad lib. I) …
- Explicit
- 120r … In psalmo i: sed in lege domini uoluntas eius, et in lege eius meditabitur die ac nocte (Cypr. testim. III,120). ›Explicit Ce. Cypriani ad Qvirinvm liber tertivs‹.
- Edition
- CCL 3 (Weber 1972), S. 3–179.
15) 120r–251v
- Verfasser
- (Ps.-)Cyprianus Carthaginiensis (GND-Nr.: 118523112).
- Weitere beteiligte Personen
- Novatianus presb. Romanus (GND-Nr.: 118786474).
- Titel
- Epistulae et alia.
- Angaben zum Text
- Hauptsächlich Briefe (s. CPL 50) und einige Traktate, z. T. pseudepigraphisch. – 120r–125r Cypr. ep. 63, 125r–133r ep. 55, 133r–134v ep. 6; 134v–142r Ps.-Cypr. De laude martyrii: ›Incipit eiusdem de laude martirii‹. Etsi incongruens est, fratres carissimi, in fauore dicendi aliquid trepidationis afferre … (142r) sed hoc dominus poterit efficere quod uobis petentibus creditur non negare (CPL 58; ed. CSEL 3.3 [Hartel 1871], S. 26–52). ›Explicit Cecilii Cypriani de lavde martirii‹; 142r–144r Cypr. ep. 10, 144r–v ep. 28, 144v–145v ep. 37, 145v–147v ep. 11, 147v–148v ep. 38, 148v–149v ep. 39, 149v–153r ep. 58, 153r–155r ep. 76, 155r–161r ep. 73, 161r–162v ep. 71, 162v–163v ep. 70; 163v–169v Cypr. Sententiae episcoporum numero LXXXVII de haereticis baptizandis: ›Cvm in vnvm Cartagini‹ conuenissent Kl. Septembris coepiscopi plurimi ex prouintia … (169v) ut possint fieri de aduersariis amici et de antichristis christiani (CPL 56; ed. CCL 3E [Diercks 2004]); 169v–173r Cypr. ep. 74, 173r–178v ep. 69, 178v ep. 40, 179r–181v ep. 67, 181v–183r ep. 64, 183r–v ep. 2, 183v–185r ep. 60, 185r–187r ep. 57, 187r–194v ep. 59, 194v–196r ep. 52, 196r–197v ep. 45, 197v ep. 47, 197v–198r ep. 44, 198r–199r ep. 51, 199r–200v ep. 13,1–6 (cap. 7 fehlt), 200v–202v ep. 43, 202v–204r ep. 65, 204r–v ep. 78, 205r ep. 79, 205r–206r ep. 77, 206r–v ep. 1, 206v–207v ep. 61, 207v–208r ep. 46, 208r–211r ep. 66, 211r–212r ep. 54, 212r ep. 32, 212v–213r ep. 12, 213r–214r ep. 20, 214r–216v Cypr. (= Novatian.) ep. 30, 217r–219r Cypr. (= Novatian. ?) ep. 31, 219v–221r Cypr. ep. 4; 221r–224v Ps.-Cypr. Quod idola dii non sint: ›Incipit Cecilii Cypriani quod ydola dii non sint‹. ›Qvod ydola dii non sint‹ et quod unus deus sit et quod in credentibus datum sit. Deos non esse quos colit uulgus hinc notum est. Reges olim fuerunt … (224v) Quod est Christus, erimus christiani, si Christum fuerimus imitati (CPL 57; ed. CSEL 3.1 [Hartel 1868], S. 19–31). ›Explicit Cecilii Cypriani quod ydola dii non sint‹; 224v–225r Cypr. ep. 56, 225r–226v ep. 3, 226v–227v ep. 72, 227v–228v ep. 49, 228v–229r ep. 50, 229r–v ep. 48, 230r– 231r ep. 62; 231r–234v Novatianus presb. Romanus, De spectaculis: ›Cyprianvs plebi in‹ euangelio stanti salutem. Vt me satis contristat et animum meum grauiter affligit, cum nulla mihi scribendi … (234v) immo ex quo omnia, pater domini nostri Iesu Christi cui laus et honor in secula seculorum, amen (CPL 70; ed. CCL 4 [Diercks 1972], S. 167–179 [diese Hs. Sigle ι]); 234v–237v Ps.-Cypr. ep. 4 (ad Turasium): ›Cyprianvs benedicto‹, dilectissimo parenti Turasio in domino eternam salutem. Caritatis tue scripta percepi quibus animum tuum dolore commotum de filie dormitione cognoui … (237v) si alios contra illam non cesset armare. Opto te, frater carissime, semper bene valere et nostri meminisse. Valete (CPL 64; ed. CCL 3C [Diercks 1996], S. 645–656 [diese Hs. Sigle v4]); 237v–238r Cypr. ep. 9, 238r–239v ep. 27, 239v ep. 35, 240r–v ep. 41, 240v–241r ep. 25, 241r–v ep. 5, 241v–242v ep. 14, 243r–v ep. 17, 243v–244r ep. 18, 244r–v ep. 26, 244v–245r ep. 33, 245r–v ep. 80, 246r–v ep. 81, 246v–247v ep. 16, 247v–248v ep. 15, 249r ep. 29, 249r–v ep. 53, 249v ep. 23, 249v–250r ep. 24, 250r–v ep. 22, 251r–v ep. 8.
- Rubrik
- 120r ›Incipit eivsdem ad Cecilivm de sacramento calicis dominici‹.
- Incipit
- 120r ›Cyprianvs‹ Cecilio fratri salutem. Quamquam sciam, frater carissime, episcopos plurimos ecclesiis dominicis in toto mundo (Cypr. ep. 63,1,1) …
- Weiteres Initium
- 134v Etsi incongruens est fratres carissimi in favore dicendi aliquid trepidationis affere (Ps.-Cypr. laud. mart. 1) ; 163v Cum in unum Carthagini convenissent Kalendis Septembris coepiscopi plurimi ex provincia (Cypr. sent. episc. prol.) ; 221r Quod idola dii non sint et quod unus deus sit et quod in credentibus datum sit Deos non esse quos colit vulgus hinc notum est Reges olim fuerunt (Ps.-Cypr. idol. 1) ; 231r Cyprianus plebi in evangelio stanti salutem Ut me satis contristat et animum meum graviter affligit cum nulla mihi scribendi (Novatian. spect. 1,1) ; 234v Cyprianus benedicto dilectissimo parenti Turasio in domino aeternam salutem Caritatis tuae scripta percepi quibus animum tuum dolore commotum de filiae dormitione cognovi (Ps.-Cypr. ep. 4,1).
- Explicit
- 251v … siue nuncium mittatis, ut stent fortes et immobiles in fide. Optamus uos, fratres carissimi, semper bene ualere (Cypr. ep. 8,3,4).
- Edition
- Cypr. epp.: CCL 3B–C (Diercks 1994–1996); Cypr. (= Novatian.) epp. 30–31 auch in: CCL 4 (Diercks 1972), S. 187–239 (diese Hs. Sigle ι); s. Angaben zum Inhalt.
16) 252r–259r
- Verfasser
- Pontius diaconus Carthaginiensis (GND-Nr.: 118523112).
- Titel
- Vita Cypriani.
- Angaben zum Text
- BHL 2041; CPL 52.
259v–261*v leer (außer 259v Bibliotheksstempel).
- Incipit
- 252r ›Cyprianvs religiosvs an‹ tistes ac testis dei gloriosus, tametsi multa conscripsit per que memoria (Pont. vita Cypr. 1,1) …
- Explicit
- 259r … multum ac nimis multum de gloria eius exulto, plus tamen doleo quod remansi (Pont. vita Cypr. 19,4).
- Edition
- M. Pellegrino, Ponzio: Vita e martirio di S. Cipriano (Verba seniorum 3), Alba 1955 Bibl. Theol. KG Fc 73 u. Bibl. Mlat. A II 2585c; Antoon A.R. Bastiaensen (Hg.), Pontii Vita Cypriani, in: Vite dei santi, Bd. 3, hrsg. von Christine Mohrmann, Verona 1975, S. 4–48.
- Bearbeitet von
- Michael Kautz, Universitätsbibliothek Heidelberg, 2024.
Zitierempfehlung:
Vatikan, Biblioteca Apostolica Vaticana, Pal. lat. 158. Beschreibung von: Michael Kautz (Universitätsbibliothek Heidelberg), 2024.
- Katalogisierungsrichtlinien
- Die Katalogisierungsrichtlinien finden Sie hier.
Beschreibung erstellt im Rahmen des Projektes Erschließung von 876 mittelalterlichen und frühneuzeitlichen lateinischen Handschriften der Heidelberger Bibliotheca Palatina in der Vatikanischen Bibliothek in Rom.