Vatikan, Biblioteca Apostolica Vaticana, Pal. lat. 193
(Ps.-)Augustinus
Papier · 1, 265, 1 Bll. · 31 × 21,3–21,7 cm · wohl Umgebung von Worms · 15. Jh. (2. Hälfte)
- Schlagwörter (GND)
- Theologie / Dogmatik / Katechese / Aszetik / Philosophie / Autobiographie / Musik / Predigt / Brief.
- Entstehungsort
- wohl Umgebung von Worms. Cohen-Mushlin, Medieval Scriptorium.
- Entstehungszeit
- 15. Jh. (2. Hälfte) . Cohen-Mushlin, Medieval Scriptorium.
- Typus (Überlieferungsform)
- Codex.
- Beschreibstoff
- Papier.
- Umfang
- 1, 265, 1 Bll.
- Format (Blattgröße)
- 31 × 21,3–21,7 cm.
- Zusammensetzung (Lagenstruktur)
- (I-1)1a + (V-1)9 + 21 VI261 + II265 + (I-1)266*. 1a bildet mit dem Vorderspiegel ein Doppelbl., 266* bildet mit dem Hinterspiegel ein Doppelbl.; die erste Lage (Bll. 1–9) wurde noch im 15. Jh. wohl nachträglich hinzugefügt.
- Seiten-, Blatt- und Lagenzählung
- Foliierung (modern) 1–265 zusätzlich zur älteren römischen Foliierung des 17. Jh.; Vor- und Nachsatzbl. sind nicht gezählt, daher wird bei der Beschreibung die Zählung des Digitalisats übernommen. – 21v–177v, 201v–213v, 237v–249v Lagenreklamanten auf der jeweils letzten Seite.
- Zustand
- Am Anfang und Ende leicht verschmutzt, Bl. 1 am äußeren Rand beschädigt (verstärkt).
- Schriftraum
- 22,5–23,4 × 12,3–13,5 cm.
- Spaltenanzahl
- 1 Spalte.
- Zeilenanzahl
- uneinheitlich (i.d.R. 47–56 Zeilen).
- Angaben zu Schrift / Schreibern
- Von mehreren Händen in gotischer Kursive geschrieben, z. T. mit Anklängen an die Bastarda (s. z. B. 98v). S. auch Nachträge und Benutzungsspuren.
- Buchgestaltung
- Incipits, Explicits und Marginalien bisweilen rot unterstrichen; rote Lombarden, Satzmajuskeln bisweilen rubriziert oder in Rot (Vorgaben für Rubrikator i.d.R. stehengeblieben). – Ohne Zeilenlinierung, lediglich mit Schriftraumbegrenzung.
- Nachträge und Benutzungsspuren
- 182r–188v, 220r–225v (jeweils Lagenende) noch im 15. Jh. nachgetragen, ebenso 202v zwei Notizen; zu Bll. 1–9 s. Zusammensetzung (Lagenstruktur). – Zahlreiche Korrekturen, Anmerkungen und Stellenmarkierungen von Text- bzw. zeitgenössischen Händen.
- Einband
- Römischer Einband zwischen 1878 und 1889: weißes Pergament über Pappe; auf Rücken goldgeprägte Wappen von Papst Leo XIII. und Kardinalbibliothekar Jean-Baptiste Pitra (letzteres stark abgerieben) sowie rotes Signaturschild. Vgl. Schunke, Einbände 2.2, S. 823.
- Provenienz
- Frankenthal (Pfalz) / Heidelberg.
- Geschichte der Handschrift
- Wohl in demselben Skriptorium in der Umgebung von Worms wie Vatikan, BAV, Pal. lat. 191 und Pal. lat. 192 hergestellt. Nach zwei Besitzvermerken des 15. Jh. (1r Iste liber pertinet monasterio beate Marie Magdalene in maiore Franckendall inter Spiram et Wormaciam situato ordinis canonicorum regularium sancti Augustini episcopi et docto[ri]s, de dono domini Wentzelaj Zapp donatus monasterio mit Frankenthaler Signatur m xxj [durchgestrichen] und 170v Iste liber pertinet monasterio beate Marie Magdalene in maiore Franckentall inter Spiram et Wormaciam situato ordinis canonicorum regularium sancti Augustini episcopi, legatus e[st] [l]ib[er] [?] ab honorabili domino Wentzelao Tzapp de Bechteym presbitero) von einem Wenzel Zapp aus Bechtheim nahe Worms (vgl. Vatikan, BAV, Pal. lat. 191, 138v) an das Augustiner-Chorherrenstift Groß-Frankenthal bei Worms geschenkt (s. auch 1r von der Hand des Nikolaus Numan, wohl des Schreibers und Bibliothekars in Frankenthal [fl. 1488–1508]: Confessionum librj xiij beati Augustini episcopi, de dono domini Wentzelay Zapp mit neuer Frankenthaler Signatur C XVI); 265r Frankenthaler Besitzvermerk des 16. Jh. (Ad maius Franckentall pertinet liber iste); wohl spätestens 1562 im Zuge der Auflösung des Klosters nach Heidelberg gelangt. Vgl. Cohen-Mushlin, Medieval Scriptorium, Textbd., S. 138–141, S. 146f., S. 165–167. – 1r Capsa-Nummer C.2 ohne Allacci-Signatur sowie alte Signatur 989 (durchgestrichen).
- Literatur
- Cohen-Mushlin, Medieval Scriptorium, bes. Textbd., S.
166f.; HÜWA 1.2, S. 320f.; Krämer, Handschriftenerbe 1, S. 243; OVL, Pal.lat.193; Schunke, Einbände 2.2, S. 823; Stevenson, Latini, S. 35f.
Verzeichnis der im Katalogisierungsprojekt abgekürzt zitierten Literatur
6) 10r–81r
- Verfasser
- Augustinus (GND-Nr.: 118505114).
- Titel
- Confessiones.
- Angaben zum Text
- CPL 251.
- Incipit
- 10r Magnus es, domine noster, et laudabilis ualde, [durchgestrichen: et] magna uirtus tua et sapiencie tue non est numerus (Aug. conf. I,1,1) …
- Explicit
- 139ra … A te petatur, in te queratur, ad te pulsetur. Sic, sic accipietur, sic inuenietur, sic aperietur, amen (Aug. conf. XIII,38,53). ›Explicit liber confessionum gloriosi confessoris Augustini‹.
- Edition
- CCL 27 (Verheijen 1981).
7) 81v–116r
- Verfasser
- Augustinus (GND-Nr.: 118505114).
- Titel
- De libero arbitrio.
- Angaben zum Text
- CPL 260.
- Rubrik
- 81v ›Liber Aurelij Augustini Ypponensis episcopi qui appellatur Unde malum‹.
- Incipit
- 81v [am Rand: Discipulus:] dic michi, queso te, utrum deus non sit auctor mali. Augustinus: dicam, si planum feceris (Aug. lib. arb. I,1) …
- Explicit
- 116r … quamquam et si aliquid tibi occurrit, modus libri nos iam finem facere et ab hac disputatione requiescere aliquando [durchgestrichen: compescit] compellit (Aug. lib. arb. III,267). [am Rand: Expliciunt tres libri beati Augustini episcopi Unde malum et de libero arbitrio.].
- Edition
- CSEL 74 (Green 1956); CCL 29 (Green 1970), S. 211–321.
8) 116r–121r
- Titel
- Augustini epistulae de origine animae una cum rescripto Hieronymi.
- Angaben zum Text
- (116r–120v) Incipit liber [korrigiert: epistula est] Augustini ad Ieronimum presbiterem de origine anime. Deum nostrum qui nos uocauit in suum regnum et gloriam et rogaui et rogo, [über der Zeile: ut] hoc quod ad te scribo … (120v) quam in suis sacramentis commendauit, posse liberari (Aug. ep. 166 [s. CPL 262; CSEL 44 [Goldbacher 1904], S. 545–585). Explicit de origine anime. (120v–121r) Rescripcio super hoc sancti Ieronimi ad beatum Augustinum. Uere sancto et omni affectione venerabili episcopo Augustino Ieronimus in Christo salutem. Vnum [lies: Virum] venerabilem, fratrem meum, filium [durchgestrichen: tuum] dignacionis tue … (121r) Litteras quo[que] meas ad sanctum presbiterum Firminum di[ri]gi facio (Hier. ep. 134 [s. CPL 620; CSEL 56 [Hilberg 1918], S. 261–263, hier S. 261f.] = Aug. ep. 172 [CSEL 44 [Goldbacher 1904], S. 636–639). Explicit rescripcio Ieronimi ad Augustinum.
- Rubrik
- 116r ›Incipit liber [korrigiert: epistula est] Augustini ad Ieronimum presbiterem de origine anime; 120v Rescripcio super hoc sancti Ieronimi ad beatum Augustinum‹.
- Incipit
- 116r Deum nostrum qui nos uocauit in suum regnum et gloriam et rogaui et rogo, [über der Zeile: ut] hoc quod ad te scribo (Aug. ep. 166,1,1) …
- Weiteres Initium
- 120v Vere sancto et omni affectione venerabili episcopo Augustino Hieronymus in Christo salutem Virum venerabilem fratrem meum filium dignationis tuae (Hier. ep. 134,1 = Aug. ep. 172,1).
- Explicit
- 121r … Litteras quo[que] meas ad sanctum presbiterum Firminum di[ri]gi facio (Hier. ep. 134,2 = Aug. ep. 172,2). Explicit rescripcio Ieronimi ad Augustinum.
- Edition
- s. Angaben zum Inhalt.
9) 121r–139v, 140r
- Verfasser
- Augustinus (GND-Nr.: 118505114).
- Titel
- De animae quantitate.
- Angaben zum Text
- CPL 257. 139v–140r unmittelbar angeschlossen das Kapitel (I,10) zu Augustinus, De Genesi contra Manichaeos aus Augustinus, Retractationes (CPL 250; CCL 57 [Mutzenbecher 1984], S. 29–33).
- Rubrik
- 121r ›Incipit dyalogus beati Augustini de natura et qualitate et quantitate anime‹.
- Incipit
- 121r [am Rand: Adeodatus:] Qvoniam video te habundare ocio, queso te, ut respondeas mihi de hijs que me mouent (Aug. quant. anim. 1,1) …
- Explicit
- 139v … propter tuas occupaciones, sed eciam meipsum opportuniorem obseruabo (Aug. quant. anim. 36,81). Iam vero in Affrica constitutus scripsi duos libros in Genesi contra Manicheos … filij ire sicut et ceteri (Aug. retr. I,10).
- Edition
- CSEL 89 (Hörmann 1986), S. 131–231.
10) 140–156r
- Verfasser
- Augustinus (GND-Nr.: 118505114).
- Titel
- Soliloquia.
- Angaben zum Text
- CPL 252; 140v vorangestellt der entsprechende Auszug (I,4) aus Augustinus, Retractationes (CPL 250; CCL 57 [Mutzenbecher 1984], S. 13–15).
- Incipit
- 140v Uoluenti mihi multa ac uaria mecum diu ac per multos dies sedulo querenti (Aug. soliloq. I,1,1) …
- Explicit
- 156r … sine ullo mendacio pollicetur. Augustinus: Ffiat, ut speramus (Aug. soliloq. II,20,36). Explicit feliciter secundus soliloquiorum.
- Edition
- CSEL 89 (Hörmann 1986), S. 3–98.
11) 156v–163v
- Verfasser
- Augustinus (GND-Nr.: 118505114).
- Titel
- De diligendo deo.
- Angaben zum Text
- CPPM 2, Nr. 3070.
- Rubrik
- 156v ›Meditacio beati Augustini episcopi de materia quibus causis sit deus super omnia diligendus semper‹.
- Incipit
- 156v Uigili cura, mente sollicita, summo conatu et sollicitudine continua decet nos inquirere et addiscere …
- Explicit
- 163v … Propterea quicumque ibi erunt, sic differentibus meritis ab inuicem distabunt. Ad que gaudia perducat nos Iesus Christus qui viuit et regnat deus, amen.
- Edition
- Migne PL 40, Sp. 847–864.
12) 164r–170v
- Verfasser
- Augustinus (GND-Nr.: 118505114).
- Titel
- Manuale (versio longior) .
- Angaben zum Text
- Enthält cap. 1–24 des bei Migne PL 40 abgedruckten Textes von Ps.-Augustinus, Manuale, gefolgt von Ps.-Augustinus, Liber de dulci admonitione animae (CPPM 2, Nr. 3090 = cap. 38–41 des anonym überlieferten, zisterziensischen Traktates Liber de bono conscientiae sive Tractatus de interiori domo seu De conscientia aedificanda [Migne PL 184, Sp. 507C–552C]), eine Verbindung, die als versio longior des ps.-augustinischen Manuale auch anderweitig überliefert ist (CPPM 2, Nr. 3074; Bloomfield, ILWVV 4957). – (164r–168v) ›Incipit manuale beati Augustini de contemplacione Iesu Christi‹. Qvoniam in medio [1–2 Buchstaben ausradiert] laqueorum positi sumus, facile a celesti desiderio refrigescimus. Quapropter (Ps.-Aug. man. 1) … (168v) speculando. Celum et terra et omnia que in eis sunt mihi dicere non cessant, ut deum meum diligam super omnia (Ps.-Aug. man. 1–24). (168v–170v) Anima mea, si uis amari a deo, reforma in te ymaginem suam, et desiderabit te. Consilio namque … (170v) celestium pocius contemplacione, quam terrestrium occupacione (Ps.-Aug. dulc. admon. [38–41]). ›Explicit manuale beati Augustii de contemplacione Iesu Christi‹ [darauf folgt ein Frankenthaler Besitzvermerk].
- Rubrik
- 164r ›Incipit manuale beati Augustini de contemplacione Iesu Christi‹.
- Incipit
- 164r Qvoniam in medio [1–2 Buchstaben ausradiert] laqueorum positi sumus, facile a celesti desiderio refrigescimus. Quapropter (Ps.-Aug. man. 1) …
- Weiteres Initium
- 168v Anima mea si vis amari a deo reforma in te imaginem suam et desiderabit te Consilio namque.
- Explicit
- 170v … celestium pocius contemplacione, quam terrestrium occupacione (Ps.-Aug. dulc. admon. [41]). ›Explicit manuale beati Augustii de contemplacione Iesu Christi‹ [darauf folgt ein Frankenthaler Besitzvermerk].
- Edition
- Ps.-Aug. man.: Migne PL 40, Sp. 951–968, hier Sp. 951–962; Ps.-Aug. dulc. admon.: Migne PL 184, Sp. 546D¬–552C.
13) 171r–179v
- Verfasser
- Ps.-Augustinus (GND-Nr.: 118505114).
- Titel
- Dialogus quaestionum Orosii percontantis et Augustini respondentis.
- Angaben zum Text
- CPL 373a; CPPM 2, Nr. 151.
- Rubrik
- 171r ›Incipit prologus libri dyalogorum beati Augustini episcopi percunc‹tante Orosio presbitero‹.
- Incipit
- 171r Licet multi doctissimi et probatissimi viri diuerso equidem stilo (Ps.-Aug. dial. quaest. prol.) …
- Explicit
- 179v … eleganter ait: sciat se non esse episcopum qui preesse desiderat, non prodesse, amen (Ps.-Aug. dial. quaest. 65). ›Explicit dyalogus beati Augustini episcopi percunctante Orosio presbitero deo gratias‹.
- Edition
- Migne PL 40, Sp. 733–752.
14) 180r–181v
- Verfasser
- Ps.-Augustinus (GND-Nr.: 118505114).
- Titel
- Sermo de sanctae Mariae annuntiatione.
- Angaben zum Text
- Ps.-Aug. serm. 195 (s. CPL 368; CPPM 1, Nr. 980).
- Rubrik
- 180r ›Sermo sancti Augustini episcopi de annunciacione gloriose uirginis Marie‹.
- Incipit
- 180r Castissimum Marie virginis uterum, sponse uirginis clausum uentris cubiculum (Ps.-Aug. serm. 195,1) …
- Explicit
- 181v … ut pater dicaris saluatoris; [durchgestrichen: qui uiuit et regnat deus in secula seculorum, amen, und am Rand korrigiert zu: Iesu Christi domini nostri qui cum deo patre uiuit et regnat deus in unitate spiritus sancti per omnia secula seculorum, amen] (Ps.-Aug. serm. 195,6). Explicit sermo.
- Edition
- Migne PL 39, Sp. 2107–2110.
19) 190r–202v
- Verfasser
- Augustinus (GND-Nr.: 118505114).
- Titel
- De musica liber VI.
- Angaben zum Text
- S. CPL 258 u. CPPM 3, Nr. 931.
189r–v leer.
- Rubrik
- 190r ›[am Rand: Liber sextus musici beati Augustini episcopi]‹.
- Incipit
- 190r Satis diu pene adeo plane pueriliter per quinque libros in uestigijs numerorum ad moras temporum (Aug. mus. VI,1,1) …
- Explicit
- 202v … quantum satis est, consecuti essent, eadem refellendorum hereticorum necessitate fecisset [!] uideremus (Aug. mus. VI,17,59).
- Edition
- Migne PL 32, Sp. 1161–1194.
20) 202v, 203r–219v
- Verfasser
- Ps.-Augustinus (GND-Nr.: 118505114).
- Titel
- De spiritu et anima.
- Angaben zum Text
- Zur Autorschaft s. CPPM 2, Nr. 153. 202v zwei nachgetragene Notizen zu Aristoteles, De anima bzw. zur falsch zugewiesenen Autorschaft an Augustinus vorangestellt.
- Rubrik
- 203r ›Incipit liber sancti Augustini de spiritu et anima inscriptus‹.
- Incipit
- 203r Qvoniam dictum est michi, ut me ipsum cognoscam, sustinere non possum, ut me ipsum [korrigiert aus: me] habeam incognitum …
- Explicit
- 219v … ex amore uel desiderio patrie sue et visionis dei quem [korrigiert aus: quemquem ?] cernere finis est siue fine, amen. Explicit liber de spiritu et anima intytulatus.
- Edition
- Migne PL 40, Sp. 779–832, hier Sp. 779–816.
24) 224v–242v
- Verfasser
- Augustinus (GND-Nr.: 118505114).
- Titel
- Enchiridion ad Laurentium de fide, spe et caritate.
- Angaben zum Text
- CPL 295; CPPM 2, Nr. 3061. 224v–225v vorangestellt eine nachgetragene Kapitelübersicht (vgl. CCL 46 [Evans 1969], S. 39–46) und 226r der entsprechende Auszug (II,63) aus Augustinus, Retractationes (CPL 250; CCL 57 [Mutzenbecher 1984], S. 140).
- Rubrik
- 226r Liber beati Augustini episcopi dictus encheridion conscriptus ad Laurencium dyaconum, primicerium ecclesie vrbice.
- Incipit
- 226r Dici non potest, dilectissime fili Laurenti, quantum tua erudicione delecter (Aug. enchir. 1,1) …
- Explicit
- 242v … utinam tam commodum quam prolixum, de fide, spe et caritate conscripsi (Aug. enchir. 33,122). Explicit liber enchiridion sancti Augustini.
- Edition
- CCL 46 (Evans 1969), S. 49–114.
25) 242v–258r
- Verfasser
- Augustinus (GND-Nr.: 118505114).
- Titel
- De vera religione.
- Angaben zum Text
- CPL 264.
- Rubrik
- 242v De vera religione Aurelij Augustini liber ad Romanianum.
- Incipit
- 242v Cvm omnis vite bone ac beate via in vera religione constituta sit, qua deus unus colitur (Aug. vera relig. 1) …
- Explicit
- 258r … vnum deum, ex quo omnia, per quem omnia, in quo omnia; ipsi gloria in secula seculorum, amen (Aug. vera relig. 313). Finit liber de vera religione Augustini episcopi.
- Edition
- CSEL 77 (pars posterior) (Green 1961); CCL 32 (Daur 1962), S. 187–260.
26) 258v–260v
- Verfasser
- Quodvultdeus Carthaginiensis (GND-Nr.: 118968289) / (Ps.-Augustinus) (GND-Nr.: 118505114).
- Titel
- De IV virtutibus caritatis.
- Angaben zum Text
- Quodv. virtut. carit. (CPL 412a; CPPM 1, Nr. 891, 1215) = Ps.-Aug. serm. 106 (s. CPL 368).
- Rubrik
- 258v Liber beati Augustini de 4or virtutibus caritatis.
- Incipit
- 258v [D]esiderium caritatis vestre a nobis exigit debitum sermonis officium, sed tanta sunt (Quodv. virtut. carit. 1,1 = Ps.-Aug. serm. 106,1) …
- Explicit
- 260v … ut eadem ipsa caritas fructum in uobis inueniat operis, non folia laudis, amen (Quodv. virtut. carit. 14,10 = Ps.-Aug. serm. 106,14). Explicit alia expositio symboli Augustini.
- Edition
- CCL 60 (Braun 1976), S. 367–378.
27) 261r–262r
- Verfasser
- Caesarius Arelatensis (GND-Nr.: 118666509).
- Titel
- Sermo de verbis apostoli.
- Angaben zum Text
- Caes. Arel. serm. 179 (s. CPL 1008 u. CPPM 1, Nr. 889).
- Rubrik
- 261r Sermo beati Augustini episcopi de eo quod dicit apostolus: si quis [korrigiert aus: quos ?] edificat super fundamentum hoc aurum, argentum, lapides preciosos, ligna, fenum etc.
- Incipit
- 261r [I]n lectione apostolica que a nobis paulo ante recitata est, fratres karissimi, audiuimus apostolum dicentem, quia fundamentum (Caes. Arel. serm. 179,1) …
- Explicit
- 262r … iugiter amore inimicorum redimamus; prestante domino nostro Iesu Christo qui cum patre et spiritu sancto viuit et regnat deus in secula seculorum, amen (Caes. Arel. serm. 179,9).
- Edition
- CCL 104 (Morin 1953), S. 724–729.
28) 262v–264r
- Verfasser
- Ps.-Augustinus (GND-Nr.: 118505114).
- Weitere beteiligte Personen
- Iulianus Pomerius (GND-Nr.: 100958648).
- Titel
- Sermo de contemptu mundi.
- Angaben zum Text
- Aug. serm. erem. 59 (CPPM 1, Nr. 1121). 264r folgen zwei Exzerpte de caritate: Augustinus: Caritas est, ut mihi uidetur, recta uoluntas … ex qua quidquid est boni operis uiuet. Hoc Augustinus (Iulianus Pomerius, De vita contemplativa, lib. III, cap. 13 [Migne PL 59, Sp. 493B–C]). Augustinus: Si qui forte uultis seruare caritatem … propter correctionem dilectionis. Hoc ille (Augustinus, In I ep. Iohannis tract. 7 § 11 [CPL 279; Migne PL 35, Sp. 2034f.]).
- Rubrik
- 262v Sequitur Augustinus de contemptu mundi ad clericos.
- Incipit
- 262v [A]vdite, fratres karissimi, salutarem patris uestri doctrinam qui non terrenam, sed eternam concupiscitis hereditatem (Aug. serm. erem. 59,1) …
- Weiteres Initium
- 264r Augustinus Caritas est ut mihi videtur recta voluntas (Pomer. III,13) ; 264r Augustinus Si qui forte vultis servare caritatem (Aug. in I Io 7).
- Explicit
- 264r … ut de suis beneficijs sibi perhennes reddamus gratias Iesu Christo domino nostro qui cum patre et spiritu sancto uiuit et regnat deus in secula seculorum, amen (Aug. serm. erem. 59,8). Explicit Augustinus de contemptu mundi deo gratias.
- Edition
- Migne PL 40, Sp. 1215–1218.
29) 264v–265r
- Verfasser
- Caesarius Arelatensis (GND-Nr.: 118666509).
- Titel
- Sermo sive admonitio de continua lectione divina.
- Angaben zum Text
- Caes. Arel. serm. 7 (s. CPL 1008) = Ps.-Aug. serm. erem. 56 (CPPM 1, Nr. 1183).
- Rubrik
- 264v Sequitur ammonicio quedam beati Augustini episcopi.
- Incipit
- 264v Propicio Christo, fratres karissimi, ita lectionem diuinam auido et sicienti corde semper excipiatis (Caes. Arel. serm. 7,1) …
- Explicit
- 265r … ut innobis impleatur illud quod scriptum est: qui docti fuerint fulgebunt ut splendor firmamenti, et qui ad iustitiam erudiunt multos quasi stelle in perpetuas eternitates; quod ipse prestare dignetur qui viuit et regnat deus in secula seculorum, amen (Caes. Arel. serm. 7,5).
- Edition
- CCL 103 (Morin 1953), S. 37–40.
30) 265v
- Verfasser
- Augustinus (GND-Nr.: 118505114).
- Titel
- Tractatus de Psalmo XXXVIII (unvollständig).
- Angaben zum Text
- Anfang von Aug. serm. 60 (s. CPL 284).
– 265v Augustinus de lapsu mundi. [O]mnis homo in tribulatione
constitutus et in sua causa deficiens prudentem aliquem querit …
unde uane conturbabitur. Thezaurizauit, inquit, et ignorat cui
congregat ea [Text bricht ab].
265v–266*v leer (außer 265v Bibliotheksstempel).
- Rubrik
- 265v Augustinus de lapsu mundi.
- Incipit
- 265v [O]mnis homo in tribulatione constitutus et in sua causa deficiens prudentem aliquem querit (Aug. serm. 60,1) …
- Edition
- CCL 41Aa (Verbraken / Coppieters ’t Wallant / Demeulenaere 2008), S. 236–246, hier S. 236–238.
- Bearbeitet von
- Michael Kautz, Universitätsbibliothek Heidelberg, 2014.
Zitierempfehlung:
Vatikan, Biblioteca Apostolica Vaticana, Pal. lat. 193. Beschreibung von: Michael Kautz (Universitätsbibliothek Heidelberg), 2014.
- Katalogisierungsrichtlinien
- Die Katalogisierungsrichtlinien finden Sie hier.
Beschreibung erstellt im Rahmen des Projektes Erschließung von 876 mittelalterlichen und frühneuzeitlichen lateinischen Handschriften der Heidelberger Bibliotheca Palatina in der Vatikanischen Bibliothek in Rom.