Vatikan, Biblioteca Apostolica Vaticana, Pal. lat. 194

(Ps.-)Augustinus

Papier, Pergament · 1, 210 (inkl. der historischen Vor- und Nachsatzbll.), 1 Bll. · 32,2–32,4 × 22,6–23 cm · s.l. · 14. Jh. (1. Hälfte ?)


Schlagwörter (GND)
Theologie / Philosophie / Dogmatik / Hermeneutik / Autobiographie / Predigt / Brief.
Entstehungsort
s.l. (unbekannt).
Entstehungszeit
14. Jh. (1. Hälfte ?).
Typus (Überlieferungsform)
Codex.
Beschreibstoff
Pergament (modernes Vor- und Nachsatzbl. aus Papier).
Umfang
1, 210 (inkl. der historischen Vor- und Nachsatzbll.), 1 Bll.
Format (Blattgröße)
32,2–32,4 × 22,6–23 cm.
Zusammensetzung (Lagenstruktur)
(I-1)1a + III + (VI+1)13 + 2 VI37 + VII51 + 5 VI111 + (VI-1)122 + 3 VI158 + (I+1)161 + 3 VI197 + (VI-2)207 + 1208* (?) + (I-1)209*. 1a bildet mit dem Vorderspiegel ein Doppelbl., 209* bildet mit dem Hinterspiegel ein Doppelbl.; Bl. 1 (mit verworfenem Text) ursprünglich wohl als Vorsatzbl. eingebunden, Bl. 161 mit ergänzter Passage ebenfalls während oder zeitnah zur Entstehung der restlichen Hs. eingebunden.
Seiten-, Blatt- und Lagenzählung
Foliierung I–II (modern, Bl. II von älterer Hand a gezählt), 1–207 (Manetti-Foliierung des 15. Jhs. [s. Geschichte der Hs.]); moderne Vor- und Nachsatzbll. sowie das historische Nachsatzbl. sind nicht gezählt, daher wird bei der Beschreibung die Zählung des Digitalisats übernommen. – Bll. 2–93 Lagensignaturen des 15. Jh. auf den Rectoseiten der jeweils ersten Lagenhälfte notiert (von der Manetti-Foliierung z. T. überschrieben).
Zustand
Wasserschaden an den oberen und äußeren Rändern. Wenige Fehlstellen. An den Rändern leicht beschnitten (ohne Textverlust außer bei Marginalien).

Schriftraum
21,5 × 13,6–14 cm.
Spaltenanzahl
2 Spalten.
Zeilenanzahl
45 Zeilen (Bl. 1: 42 Zeilen).
Angaben zu Schrift / Schreibern
S. Nachträge und Benutzungsspuren.
Buchgestaltung
Incipits, Explicits und Zwischenüberschriften in roter Minuskel; Satzmajuskeln (häufig rubriziert); rot-blaue Kapitelzählung; rote und blaue Paragraphzeichen; rot-blaue Seitentitel (mit Werktitel und ggf. Buchzählung); in Ps.-Aug. dial. quaest. u. Vigil. Thaps. (?) c. Felician. Namen der Dialogpartner in roter Minuskel; s. auch Buchschmuck. – Vorgaben für Rubrikator z. T. stehengeblieben.
Buchschmuck
2ra zwei mehrfarbige Initialen mit Gold, mit Tierköpfen und floralen Motiven, jeweils in einem rechteckigen Feld mit Goldrahmen bzw. Goldleiste, der Binnenraum mit dunkelrotem bzw. blauem Grund, der Feldhintergrund in Blau bzw. in Dunkelrot (ähnlich in Vatikan, BAV, Pal. lat. 196 und Pal. lat. 322). An sonstigen Text- und Buchanfängen rot-blaue Fleuronné-Initialen (i. d. R. mit Fleuronné-Leisten); zu Aug. conf. an Kapitelanfängen, ansonsten i. d. R. zu den Beitexten rote und blaue Lombarden (mit Fleuronné in Gegenfarbe). – 1ra zwei Initialen nicht ausgeführt.

Nachträge und Benutzungsspuren
Die gesamte Hs. mit zahlreichen Korrekturen, Anmerkungen und Stellenmarkierungen (darunter Nota-Zeichen) von Text- bzw. zeitgenössischen sowie späteren Händen versehen. 1v Inhaltsverzeichnis des 14.(/15.) Jhs. IIv Umfangs- und Besitzvermerk sowie Inhaltsverzeichnis (s. Geschichte der Hs.).

Einband
Römischer Einband zwischen 1623 und 1626: grünes Pergament über Pappe, auf Vorder- und Hinterdeckel goldgeprägte Wappensupralibros von Papst Urban VIII. und Kardinalbibliothekar Scipione Cobelluzzi.
Provenienz
Florenz / Augsburg / Heidelberg.
Geschichte der Handschrift
IIv Besitzvermerk des Florentiners Giannozzo Manetti (1396–1459) mit Umfangsangabe (Carte 207 Iannozij Manettj) sowie Inhaltsverzeichnis wohl von der Hand des Manetti-Bibliothekars Tommaso Tani. Von Giovanni Manetti ca. 1550 über Martin Gerstmann, Agent und Bibliothekar Ulrich Fuggers, an Letzteren verkauft (IIv Fugger-Signatur 81 von der Hand Gerstmanns; verzeichnet im ca. 1555 von Gerstmann angelegten Fugger-Katalog Pal. lat. 1916, 554v, ed. Lehmann, Fuggerbibliotheken 2, S. 107: „Augustini libri 18. perg. 81. mane.“) und zunächst nach Augsburg, 1567 durch den Umzug Fuggers nach Heidelberg gelangt, wohl erst nach Fuggers Tod 1584 in den Besitz der Heidelberger Kurfürsten. Vgl. Lehmann, Fuggerbibliotheken 1, S. 101–106, S. 115f., S. 190 und Walz, Kat. UB Heidelberg 3, S. XXIX–XXXII. – Ir Capsa-Nummer C.180 ohne Allacci-Signatur sowie alte Signaturen 54, 127, 88 (alle durchgestrichen).

Faksimile
http://digi.ub.uni-heidelberg.de/diglit/bav_pal_lat_196
Literatur
Cagni, Manetti, S. 21f., Nr. 22; HÜWA 1.2, S. 321; Lehmann, Fuggerbibliotheken 2, S. 107, 475; OVL, Pal.lat.194; Schunke, Einbände 2.2, S. 823; Stevenson, Latini, S. 36f.
Verzeichnis der im Katalogisierungsprojekt abgekürzt zitierten Literatur

1) 1ra–vb Digitalisat

Verfasser
Augustinus (GND-Nr.: 118505114).
Titel
De natura et origine animae (unvollständig) .
Angaben zum Text
CPL 345; Anfang von lib. III, 1ra vorangestellt der entsprechende Auszug (II,56) aus Augustinus, Retractationes (CPL 250; CCL 57 [Mutzenbecher 1984], S. 135). – 1ra ›Incipit liber primus Aurelii Augustini de natura et origine anime ad Uincentium uictorem‹. [Q]uod michi ad te scribendum putaui, prius cogites, (1rb) fili, lum[en], Uictor, uolo, si te (si durchgestrichen) contempnerem … (1vb) Si negas, ergo de nichilo et istum alitum fecit [Text bricht ab] (Aug. anim. III,1,1–3,3) - 1ar–IIr leer (außer Ir Signaturen).
IIv Inhaltsverzeichnis des Manetti-Bibliothekars Tommaso Tani.
Rubrik
1ra ›Incipit liber primus Aurelii Augustini de natura et origine anime ad Uincentium uictorem‹.
Incipit
1ra [Q]uod michi ad te scribendum putaui, prius cogites, (1rb) fili, lum[en], Uictor, uolo, si te (si durchgestrichen) contempnerem (Aug. anim. III,1,1) …
Edition
CSEL 60 (Urba / Zycha 1913), S. 303–419, hier S. 359–362.

2) 2ra–64va Digitalisat

Verfasser
Augustinus (GND-Nr.: 118505114).
Titel
Confessiones.
Angaben zum Text
CPL 251; 2ra vorangestellt der entsprechende Auszug (II,6) aus Augustinus, Retractationes (CPL 250; CCL 57 [Mutzenbecher 1984], S. 94).
Rubrik
2ra ›Incipit liber primus confessionum‹.
Incipit
2ra Magnus es, domine, et laudabilis ualde, magna uirtus tua et sapientie tue non est numerus (Aug. conf. I,1,1) …
Explicit
64rb–64va … A te petatur, in (korrigiert aus a) te queratur, ad te pulsetur. Sic, sic accipietur, sic inuenietur, sic ap[er]ietur, amen (Aug. conf. XIII,38,53). In hoc uolumine continentur xiii libri (64va) beati Augustini de confessionibus. [Es folgen die Textanfänge der 13 Bücher:] i. Magnus es, domine, et laudabilis ualde … xiii. Inuoco te, deus meus, misericoria mea qui.
Edition
CCL 27 (Verheijen 1981).

3) 64va–71ra Digitalisat

Verfasser
Quodvultdeus (GND-Nr.: 118968289).
Titel
Adversus quinque haereses (serm. 10) .
Angaben zum Text
CPL 410 (s. CPPM 1, Nr. 1204, 6401).
Rubrik
64va ›Incipit liber beati Augustini contra quinque hereses‹.
Incipit
64va Debitor sum, fratres, fateor, non necessitate, sed, quod uehemencius est, caritate (Quodv. haer. 1,1) …
Explicit
71ra … turris fortitudinis a facie inimici, qui credentes in se custodit in secula seculorum, amen (Quodv. haer. 8,4).
Edition
CCL 60 (Braun 1976), S. 261–301.

4) 71ra–77vb Digitalisat

Verfasser
Augustinus (GND-Nr.: 118505114).
Titel
De bono coniugali.
Angaben zum Text
CPL 299; 71ra–rb vorangestellt der entsprechende Auszug (II,22) aus Augustinus, Retractationes (CPL 250; CCL 57 [Mutzenbecher 1984], S. 107f.).
Rubrik
71rb ›Incipit liber beati Augustini de bono coniugalj‹.
Incipit
71rb Quoniam unusquisque homo humani generis pars est, magnumque habet et naturale (korrigiert aus admirabile) bonum (Aug. bon. coniug. 1,1) …
Explicit
77vb … qui non propter hoc seculum, sed propter Christum coniuges, propter Christum patres fuerunt (Aug. bon. coniug. 26,35).
Edition
CSEL 41 (Zycha 1900), S. 187–231.

5) 78ra–83rb Digitalisat

Verfasser
Augustinus (GND-Nr.: 118505114).
Titel
Epistula ad Sixtum contra Pelagianos (ep. 194) .
Angaben zum Text
S. CPL 262.
Incipit
78ra Domino in domino dominorum dilectissimo, sancto fratri et conpresbytero Sixto Augustinus. Epistula quam per karissimum fratrem nostrum Aluium acolitum misi (Aug. ep. 194,1) …
Explicit
83rb … cooperantur in bono. Semper in deo uiuat memor uestri, frater karissime, amen (Aug. ep. 194,47).
Edition
CSEL 57 (Goldbacher 1911), S. 176–214.

6) 83rb–91vb Digitalisat

Verfasser
Augustinus (GND-Nr.: 118505114).
Titel
De magistro.
Angaben zum Text
CPL 259; 83rb vorangestellt der entsprechende Auszug (I,12) aus Augustinus, Retractationes (CPL 250; CCL 57 [Mutzenbecher 1984], S. 36).
Rubrik
83r ›Incipit (am Rand ergänzt: liber) beati Augustini de magistro‹.
Incipit
83ra Augustinus: quidnam tibi uidemur efficere uelle, cum loquimur? Adeodatus: quantum quidem mihi nunc occurrit, aut docere aut discere (Aug. mag. 1,1) …
Explicit
91vb … de quo non mihi responderet secretum illud oraculum, ut tuis uerbis asserebatur (Aug. mag. 14,46).
Edition
CSEL 77 (Weigel 1961), S. 3–55; CCL 29 (Daur 1970), S. 157–203.

7) 92ra–96ra Digitalisat

Verfasser
Ps.-Augustinus (GND-Nr.: 118505114).
Titel
De praedestinatione et gratia.
Angaben zum Text
CPL 382.
Incipit
92ra Cum sacrarum uoluminibus literarum, seu futurorum quid prophetico spiritu prenunciantibus (Ps.-Aug. praed. et grat. 1,1) …
Explicit
96ra … et nostram uolentes statuere in unam contumatie voraginem decidamus (Ps.-Aug. praed. et grat. 16,19).
Edition
Migne PL 45, Sp. 1665–1678.

8) 96rb–122rb Digitalisat

Verfasser
Augustinus (GND-Nr.: 118505114).
Titel
De praedestinatione sanctorum ad Prosperum et Hilarium una cum libro De dono perseverantiae ac Epistulis Prosperi et Hilarii.
Angaben zum Text
Auf die Briefe (s. CPL 262) Prospers (ep. 225) und Hilarius’ (ep. 226) folgen (als lib. I) praed. sanct. (CPL 354) und (als lib. II) persev. (CPL 355). – (96rb–98ra) ›Incipit epistula Prosperi ad beatum Augustinum‹. Domino beatissimo, pape ineffabiliter mirabili, incomparabiliter honorando, prestantissimo patrono Augustino Prosper. Ignotus quidem tibi facie, sed iam aliquatenus, si reminiscaris, animo ac sermone compertus … (98ra) incomparabiliter honorande, prestantissime patrone (Aug. ep. 225). (98ra–99v) ›Incipit epistula Hylarii ad sanctum Augustinum‹. Domino beatissimo ac toto affectu desiderando et multum in Christo suscipiendo patri Augustino Hyllarius. Si cessantibus contradicentium questionibus grate sunt plerumque studiosorum inquisiciones … (99vb) quo hoc ipsum in eis dominus confirmare et custodire dignetur (ep. 226). (99vb–109va) ›Incipit liber beati Augustini de predestinatione sanctorum ad Prosperum et Hyllarium. Dixisse quidem apostolum scimus in epistula ad Philipenses: eadem scribere uobis … (109va) Hic ergo sit huius uoluminis terminus, ne offendat unius nimia longitudo (praed. sanct.). ›Explicit liber primus. (109va–122rb) Incipit secundus de bono perseuerantie. Iam de perseuerantia diligentius disputandum est: nam et in priore libro, cum ageremus de initio fidei … (122rb) doctores maxime exspecto, si et in ipsorum manus uenit dignanturque nosse quod scribo, amen (persev.).
Rubrik
96rb ›Incipit epistula Prosperi ad beatum Augustinum‹. 98ra ›Incipit epistula Hylarii ad sanctum Augustinum‹. 99vb ›Incipit liber beati Augustini de predestinatione sanctorum ad Prosperum et Hyllarium‹. 109va ›Incipit secundus de bono perseuerantie‹.
Incipit
96rb Domino beatissimo, pape ineffabiliter mirabili, incomparabiliter honorando, prestantissimo patrono Augustino Prosper. Ignotus quidem tibi facie, sed iam aliquatenus, si reminiscaris, animo ac sermone compertus (Aug. ep. 225,1) …
Weiteres Initium
98ra Domino beatissimo ac toto affectu desiderando et multum in Christo suscipiendo patri Augustino Hilarius Si cessantibus contradicentium quaestionibus gratae sunt plerumque studiosorum inquisitiones (Aug. ep. 226,1) ; 99vb Dixisse quidem apostolum scimus in epistula ad Philippenses eadem scribere vobis (Aug. praed. sanct. 1,1) ; 109va Iam de perseverantia diligentius disputandum est nam et in priore libro cum ageremus de initio fidei (Aug. persev. 1,1).
Explicit
122rb … doctores maxime exspecto, si et in ipsorum manus uenit dignanturque nosse quod scribo, amen (Aug. persev. 24,68).
Edition
Aug. praed. sanct.: Migne PL 44, Sp. 959–992; Aug. persev.: Migne PL 45, Sp. 993–1034; Aug. epp. 225–226: CSEL 57 (Goldbacher 1911), S. 454–481.

9) 123ra–130va Digitalisat

Verfasser
Augustinus (GND-Nr.: 118505114).
Titel
De perfectione iustitiae hominis.
Angaben zum Text
CPL 347.
122v leer.
Rubrik
123ra ›Incipit liber beati Augustini ad Eutropium et Paulum contra Celestinum Pelagianum de defensione gratie‹.
Incipit
123ra Sanctis fratribus et coepiscopis Eutropio et Paulo Augustinus. Caritas uestra que in uobis tanta est et tam sancta, ut etiam iubenti seruire delectet (Aug. perf. iust. 1,1) …
Explicit
130va … ab auribus omnium remouendum et ore omnium anathematizandum esse non dubito (Aug. perf. iust. 21,44).
Edition
CSEL 42 (Urba / Zycha 1902), S. 3–48.

10) 130va–140rb Digitalisat

Verfasser
Augustinus (GND-Nr.: 118505114).
Titel
De correptione et gratia.
Angaben zum Text
CPL 353.
Rubrik
130va ›Incipit liber sancti Augustini ad Valerianum de correctione et gratia‹.
Incipit
130va Lectis literis uestris, Valentine, frater karissime, et qui simul servitis deo, quas (Aug. corrept. 1,1) …
Explicit
140rb … Omnia uero hec cum caritate fiant, quoniam caritas nec facit peccatum, et cooperit multitudinem peccatorum (Aug. corrept. 16,49).
Edition
Migne PL 44, Sp. 915–946.

11) 140rb–148rb Digitalisat

Verfasser
Ps.-Augustinus (GND-Nr.: 118505114).
Titel
Dialogus quaestionum Orosii percontantis et Augustini respondentis.
Angaben zum Text
CPL 373a; CPPM 2, Nr. 151.
Rubrik
140rb ›Incipiunt questiones Orosii ad Augustinum‹.
Incipit
140rb Licet multi doctissimi ac probatissimi uiri diuerso quidem stilo (Ps.-Aug. dial. quaest. prol.) …
Explicit
148rb … eleganter expressit: sciat se non esse episcopum qui preesse desiderat, non prodesse (Ps.-Aug. dial. quaest. 65).
Edition
Migne PL 40, Sp. 733–752.

12) 148rb–153ra, 153va–154rb Digitalisat

Verfasser
Augustinus (GND-Nr.: 118505114).
Titel
Tractatus de decem chordis (serm. 9) .
Angaben zum Text
S. CPL 284; CPPM 1, Nr. 456. Die 152va, Z. 45 ausgelassene Passage (CCL 41 [Lambot 1961], S. 141–147, Z. 605–710) findet sich inmitten des folgenden Textes 153va, Z. 13–154rb, Z. 17 (angezeigt mittels Verweiszeichen am Rand): … (152va) Concorda cum aduersario tuo, [zu ergänzen: ne] (153va) cum [zu ergänzen: discordia] uenias ante iudicem … (154rb) Redde illi, quod suum est, redde deo (152vb), [red]de quod illi seruabas
Rubrik
148rb ›Incipit sermo beati Augustini de decem cordis‹.
Incipit
148rb Dominus et deus noster misericors et miserator longanimis et multum misericors (Aug. serm. 9,1) …
Explicit
153ra … Erit ergo illud sabbatum sabbatorum, ut quod hic desideramus, ibi inueniamus (Aug. serm. 9,21).
Edition
CCL 41 (Lambot 1961), S. 105–151.

13) 153rb–va, 154rb–160rb Digitalisat

Verfasser
Vigilius Thapsensis (?) (GND-Nr.: 118968319).
Titel
Contra Felicianum Arianum de unitate trinitatis.
Angaben zum Text
CPL 808; CPPM 2, Nr. 168. Die Passage 153va, Z. 13 cum–154rb, Z. 17 deo gehört zum vorangehenden Text, einzuschieben 152va, Z. 45.
Rubrik
153rb ›Incipit liber beati Augustini ad Optatum, disputacio scilicet, quam habuit cum Feliciano‹.
Incipit
153ra Extorsisti mihi, dilectissime fili Optate, ut de unitate trinitatis que perfectus deus semper ac summus est (Vigil. Thaps. [?] = Ps.-Aug. c. Felician. 1) …
Explicit
160rb … Tunc separaturus est a zizanniis segetem, cum iustis ceperit retribuere mercedem (Vigil. Thaps. [?] = Ps.-Aug. c. Felician. 18).
Edition
Migne PL 42, Sp. 1157–1172 u. 62, Sp. 333A–352C.

14) 161ra–166vb Digitalisat

Verfasser
Augustinus (GND-Nr.: 118505114).
Titel
De beata vita.
Angaben zum Text
CPL 254; 162ra vorangestellt der entsprechende Auszug (I,2) aus Augustinus, Retractationes (CPL 250; CCL 57 [Mutzenbecher 1984], S. 11). Die 162va, Z. 2 ausgelassene Passage (CCL 29 [Green 1970], S. 66 [Kap. 1, Z. 43]–70 [Kap. 2, Z. 68]) noch von Texthand nachgetragen und als Bl. 161 eingebunden (angezeigt mittels Verweiszeichen am Rand): 162va … repetunt (161ra) aut plerumque uel inter nubila … (161vb) fragilitas dicitur. Sed si hoc obscurum est etc. (162va) Sed si hoc obscurum est, quam … - 160v leer.
Rubrik
162ra ›Incipit liber beati Augustini de beata uita‹.
Incipit
162ra Si ad philosophie portum, de quo iam in beate uite regionem solumque proceditur (Aug. beat. vit. 1) …
Explicit
166vb … si uobis cordi est ad deum reditus noster. Hiis dictis f[a]c[t]o disputationis fine discessimus (Aug. beat. vit. 36). ›Explicit liber beati Augustini de beata uita‹.
Edition
CCL 29 (Green 1970), S. 65–85; Jean Doignon (Hg.), Œuvres de Saint Augustin, Bd. 4.1: Dialogues philosophiques. De beata vita – La vie heureuse (Bibliothèque augustinienne 4.1), Paris 1986.

15) 167ra–182ra Digitalisat

Verfasser
Augustinus (GND-Nr.: 118505114).
Titel
De ordine.
Angaben zum Text
CPL 255; 167ra–rb vorangestellt der entsprechende Auszug (I,3) aus Augustinus, Retractationes (CPL 250; CCL 57 [Mutzenbecher 1984], S. 12f.).
Rubrik
167rb ›Incipit liber beati Augustini de ordine uite‹.
Incipit
167rb Ordinem rerum, Zenobi, consequi ac tenere cuique proprium tum uero uniuersitatis (Aug. ord. I,1,1) …
Explicit
182ra … et multum sperantibus consessum dimisimus, cum iam nocturnum lumen fuisset illatum (Aug. ord. II,20,54). Explicit liber secundus de ordine. Benedictus es, domine, deus qui adiuuisti me et consolatus es me.
Edition
CCL 29 (Green 1970), S. 89–137; Jean Doignon (Hg.), Œuvres de Saint Augustin, Bd. 4.2: Dialogues philosophiques. De ordine – L’ordre (Bibliothèque augustinienne 4.2), Paris 1997.

16) 182rb–189rb Digitalisat

Verfasser
Augustinus (GND-Nr.: 118505114).
Titel
De continentia.
Angaben zum Text
CPL 298.
Rubrik
182rb ›Incipit liber sancti Augustini episcopi de continentia‹.
Incipit
182rb De uirtute anime que continentia nominatur satis conuenienter et digne disputare difficile est (Aug. contin. 1,1) …
Explicit
189rb … quia omni peste carebimus, id nobiscum salubriter agitur, ut qui gloriatur, in domino glorietur (Aug. contin. 14,32).
Edition
CSEL 41 (Zycha 1900), S. 141–183.

17) 189va–207ra Digitalisat

Verfasser
Augustinus (GND-Nr.: 118505114).
Titel
De nuptiis et concupiscentia ad Valerium una cum Epistula ad Valerium.
Angaben zum Text
CPL 350; 189va vorangestellt der entsprechende Auszug (II,53) aus Augustinus, Retractationes (CPL 250; CCL 57 [Mutzenbecher 1984], S. 131) sowie 189va–vb der Brief (s. CPL 262) an Valerium (ep. 200). – (189va–vb) ›Incipit epistula sancti Augustini ad Valerium. Domino illustri et merito, prestantissimo atque Christi dilectione karissimo filio Valerio Augustinus in domino salutem. Cum diu moleste haberem, quod aliquociens scripserim et nulla tue sublimitatis … (189vb) ipse suo principio commodius intimabit (Aug. ep. 200). ›Explicit epistula. (189vb–207ra) Incipit liber de nuptiis et concupiscentia. Heretici noui, dilectissime fili Valeri, qui medicinam Christi qua peccata sanantur … (207ra) peccata originalia, propter que Iesus, id est saluator, possit esse et ipsorum (nupt. et concup.).
Rubrik
189va ›Incipit epistula sancti Augustini ad Valerium‹. 189vb ›Incipit liber de nuptiis et concupiscentia‹.
Incipit
189va Domino illustri et merito, prestantissimo atque Christi dilectione karissimo filio Valerio Augustinus in domino salutem. Cum diu moleste haberem, quod aliquociens scripserim et nulla tue sublimitatis (Aug. ep. 200,1) …
Weiteres Initium
189vb Haeretici novi dilectissime fili Valeri qui medicinam Christi qua peccata sanantur (Aug. nupt. et concup. I,1,1).
Explicit
207ra … peccata originalia, propter que Iesus, id est saluator, possit esse et ipsorum (Aug. nupt. et concup. II,35,60).
Edition
Aug. nupt. et concup.: CSEL 42 (Zycha 1902), S. 211–319; Aug. ep. 200: CSEL 57 (Goldbacher 1911), S. 293–295.

18) 207rb–vb Digitalisat

Verfasser
Hieronymus (GND-Nr.: 118550853).
Titel
Adversus Jovinianum (Auszug) .
Angaben zum Text
S. CPL 610; Hier. adv. Jovin. I,47 (und der Anfang von cap. 48).
208*r–209*v leer.s.
Rubrik
207rb ›Incipit liber Aureoli Theofrasti de coniugio‹.
Incipit
207rb Fertur Aureolus Theofrasti liber de nuptiis, inquerit an uir sapiens ducat uxorem (Hier. adv. Jovin. I,47) …
Explicit
207vb … relinquere. Hec Theophrastus disserens, quem suffundat Christianorum quorum conuersacio in celis est (Hier. adv. Jovin. I,47–48).
Edition
Migne PL 23, Sp. 211A–338A, hier Sp. 276B–278C.


Bearbeitet von
Michael Kautz, Universitätsbibliothek Heidelberg, 2024.


Zitierempfehlung:


Vatikan, Biblioteca Apostolica Vaticana, Pal. lat. 194. Beschreibung von: Michael Kautz (Universitätsbibliothek Heidelberg), 2024.


Katalogisierungsrichtlinien
Die Katalogisierungsrichtlinien finden Sie hier.

Beschreibung erstellt im Rahmen des Projektes Erschließung von 876 mittelalterlichen und frühneuzeitlichen lateinischen Handschriften der Heidelberger Bibliotheca Palatina in der Vatikanischen Bibliothek in Rom.