Vatikan, Biblioteca Apostolica Vaticana, Pal. lat. 718
Sammelhandschrift zum Kanonischen Recht
Pergament · 1, 2, 152, 2 Bll. · 14 × 10 cm · Mitteleuropa / Italien · 14. Jh. / 2. Hälfte 15. Jh.
- Schlagwörter (GND)
- Psalter / Fragment / Kanonisches Recht / Traktat / Zehnt / Beichte / Buße / Sünden / Zins / Wucher / Tausch / Messe / Ungerechtigkeit / Dekretalen / Urkunde / Papsturkunde / Causa / Eucharistie / Sakrament / Todsünde / Abt / Absolution / Konstanzer Konzil.
- Typus (Überlieferungsform)
- Codex.
- Beschreibstoff
- Pergament.
- Umfang
- 1, 2, 152, 2 Bll.
- Format (Blattgröße)
- 14 × 10 cm.
- Zusammensetzung (Lagenstruktur)
- Hs. mit Fragment (I. Bll. a–b; II. Bll. 1–146). (I-1)1a + … + (I-1)152*. Vorderspiegel Gegenbl. von 1a, Hinterspiegel Gegenbl. von 152*. Zählfehler: Auf 112 folgen 2 ungez. Bll. Lagenformel ab 151* unklar.
- Seiten-, Blatt- und Lagenzählung
- Römische Foliierung des 17. Jhs. (a–b, 1–146). Bei ungez. Bll. Zählung der Digitalisate übernommen (1a, 112a–112b, 147*–151*). Durchgehend auf letzter Versoseite der Lage auf Fußsteg rechts Reklamant im rechten Winkel zum Text (nicht auf 90v, 132v, 142v).
- Zustand
- Kaum Flecken. Insbesondere rote Tinte zuweilen verblasst, mitunter zur Unleserlichkeit. Ansonsten gut erhalten. Auf den letzten Bll. unten Schimmel, auf 150* Wasserschaden.
- Einband
- Dunkelrotes Maroquinleder auf Pappe mit blindgeprägtem Palmettenrahmen, zwischen 1878 und 1903 in Rom gefertigt. Auf dem Rücken aktuelle Signatur in Gold, darüber Wappenstempel von Papst Leo XIII. in Gold (Schunke, Einbände 2.2, S. 849).
- Provenienz
- Augsburg / Heidelberg.
- Geschichte der Handschrift
- Modernes blaues Signaturschild der Vaticana Pal. lat. 718 auf dem vorderen Spiegel aus blauem Papier. Mit Blick auf die Schrift und die Texte, die sich zu einem guten Teil mit dem Werk des Antoninus von Florenz (1389–1459) auseinandersetzen, ist davon auszugehen, dass die Hs. in der zweiten Hälfte des 15. Jhs. in Italien entstand. Späterhin wurde sie von Ulrich Fugger (1526–1584) erworben, wie die Signatur auf 1r 394: seor: suggeriert (nicht bei Lehmann, Fuggerbibliotheken). Dass dem Codex erst in der Heidelberger Zeit, nachdem die Sammlung Fuggers auf testamentarischen Wunsch an den Pfälzer Kurfürsten gelangt war und schließlich in die Bibliotheca Palatina einging, zwei Bll. aus einem Psalter des 14. Jhs. vorgebunden wurden, dafür sprechen die Fugger-Signatur und eine weitere Altsignatur 350 [durchgestrichen] auf 1r, dem Beginn der eigentlichen Texte, während sich die Capsa-Nummer C. 175, darunter die Allacci-Signatur 782 [durchgestrichen] und eine weitere Altsignatur 350 auf dem ersten vorgebundenen Bl. ar befinden.
- Literatur
- BioBib Jurists, Antoninus Florentinus (r045); Raymond Creytens, Les cas de conscience soumis à S.
Antonin de Florence par Dominique de Catalogne O.P., in: Archivum
fratrum Praedicatorum 28 (1958), S. 149–220, hier S. 164–211; Raymond Creytens, Les „Consilia“ de S. Antonin de
Florence O.P., in: Archivum fratrum Praedicatorum 37 (1967), S. 263–342,
hier S. 264–271, 323–329; Kristeller, Iter Italicum 6, S.
355; Mirabile, Città del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana, Pal. lat. 718; Montuschi, Le biblioteche, S.
335; OVL, Pal.lat.718; Schunke, Einbände 2.2, S.
849; Stevenson, Latini, S. 257f.
Verzeichnis der im Katalogisierungsprojekt abgekürzt zitierten Literatur
Fragment (Bl. a–b)
- Sachtitel / Inhalt
- Psalterium (Fragment).
- Entstehungsort
- Mitteleuropa.
- Entstehungszeit
- 14. Jh.
- Typus (Überlieferungsform)
- Fragment.
- Beschreibstoff
- Pergament.
- Umfang
- 2 Bll.
- Format (Blattgröße)
- 14 × 10 cm.
- Zusammensetzung (Lagenstruktur)
- Ib .
- Seiten-, Blatt- und Lagenzählung
- s. zum Codex.
- Schriftraum
- 13 × 8 cm.
- Spaltenanzahl
- 2 Spalten.
- Zeilenanzahl
- 32 Zeilen.
- Angaben zu Schrift / Schreibern
- Von einer Hand in einer Textualis, deren a über das Mittelband hinausragt und die Häkchen als feine Haarstriche anstelle von i-Punkten setzte.
- Buchgestaltung
- Zeilengerüst mit Tinte vorgezogen. Anfänge der Psalmen mit alternierend blauer oder roter Lombarde über zwei Zeilen hervorgehoben. Ferner alternierend blaue und rote Satzmajuskeln zur Strukturierung des Texts.
- Buchschmuck
- s. Buchgestaltung.
- Provenienz
- Heidelberg.
1) ara–bvb
- Titel
- Psalterium (Fragment).
- Angaben zum Text
- Umfasst Ps 103,5–105,28.
- Incipit
- ara … [stabili]tatem suam non inclinabitur in seculum seculi …
- Explicit
- bvb … ›et‹ initiati sunt in Belphe[gor…Text bricht ab].
- Edition
- Biblia sacra iuxta Vulgatam versionem, hrsg. von Robert Weber / Bonifatius Fischer / Roger Gryson, Stuttgart 52010, S. 899–906.
(Bl. 1–146)
- Sachtitel / Inhalt
- Sammelhandschrift zum Kanonischen Recht.
- Entstehungsort
- Italien.
- Entstehungszeit
- 2. Hälfte 15. Jh.
- Typus (Überlieferungsform)
- Faszikel.
- Beschreibstoff
- Pergament.
- Umfang
- 1, 2, 152, 2 Bll.
- Format (Blattgröße)
- 14 × 10 cm.
- Zusammensetzung (Lagenstruktur)
- 11 V110 + II112b + 3 V142 + IV150* + 1151* .
- Seiten-, Blatt- und Lagenzählung
- s. zum Codex.
- Schriftraum
- 9 × 6,5 cm.
- Spaltenanzahl
- 1 Spalte.
- Zeilenanzahl
- 23–25 Zeilen.
- Angaben zu Schrift / Schreibern
- Alle Texte wurden von einer Hand in einer gut lesbaren humanistischen Kursive geschrieben.
- Buchgestaltung
- Zeilengerüst mit Tinte vorgezogen. Rubriken und rote Paragrafenzeichen zur Gliederung der Texte. Raum für eingerückte Initialen freigelassen, Angaben für Rubrikator noch vorhanden, allein auf 1r rote Lombarde mit Aussparung ausgeführt.
- Buchschmuck
- s. Buchgestaltung.
- Nachträge und Benutzungsspuren
- Lediglich einige grafische Verweiszeichen.
- Provenienz
- Augsburg / Heidelberg.
2) 1r–3v
- Verfasser
- Antoninus von Florenz (GND-Nr.: 118897489).
- Titel
- Tractatus de decimis.
- Angaben zum Text
- Entspricht der ‚Summa theologica moralis‘, Liber 2, Titulus 4, Capitulum 3, vgl. Mirabile; Kaeppeli, Scriptores OP 1, Nr. 248, S. 87.
- Rubrik
- 1r ›Incipit tractatus reverentissimi archiepiscopi Florentini domini Anthonini de decimis soluendis‹.
- Incipit
- 1r ›De‹ decimis soluendis: Quia confessores debent facere conscienciam confitentibus …
- Explicit
- 3v … quomodo excusentur et facienda sit eis consciencia dictum est supra. Explicit.
3) 3v–11v
- Titel
- De peccatis manus physicae et moralis.
- Incipit
- 3v Manus dectractoria. Manus feneratoria. Manus fraudatoria …
- Explicit
- 11v … et sic sanguis emundabit conscienciam omnium nostrum [!] quod ille concedat qui sine fine uiuit et regnat. Amen.
4) 12r–14v
- Beteiligte Personen
- Antoninus von Florenz (GND-Nr.: 118897489).
- Titel
- Exzerpt aus der ‚Summa theologica moralis‘ des Antoninus von Florenz.
- Angaben zum Text
- Beginnend in Liber 3, Titulus 17, Capitulum 18, fortgeführt in Buch 3, Titulus 1, Capitulum 11.
- Rubrik
- 12r ›Quinque regule ad cognoscendum peccatum si est mortale uel non secundum eundem reverendissimum archiepiscopum Florentinum dominum magistrum Anthoninum‹.
- Incipit
- 12r Prima regula est quod quando amor uel affectio ad aliquam creaturam tantum crescit …
- Explicit
- 14v … uel incontinentis metum non aut quod pro libito. Explicit.
- Edition
- Der Text liegt in keiner modernen Edition vor, erschien aber bereits 1477–80 als Inkunabel (GW 02185–02198, 2 Sp. 472a, 02198a).
5) 15r–21v
- Beteiligte Personen
- Antoninus von Florenz (GND-Nr.: 118897489).
- Titel
- Exzerpt aus der ‚Summa theologica moralis‘ des Antoninus von Florenz.
- Angaben zum Text
- Liber 2, Titulus 1, Capitulum 7, § 39–44.
- Rubrik
- 15r ›Eiusdem reverendissimi archiepiscopi domini Anthonini Florentini de Socidis animalium‹.
- Incipit
- 15r Interogandum [!] est de traditione animalium …
- Explicit
- 21v … fit quedam compensatio unius cum altero ad uitanda litigia. Explicit.
- Edition
- GW 02185–02198, 2 Sp. 472a, 02198a.
6) 22r–25r
- Beteiligte Personen
- Antoninus von Florenz (GND-Nr.: 118897489).
- Titel
- Exzerpt aus der ‚Summa theologica moralis‘ des Antoninus von Florenz.
- Angaben zum Text
- Hier als ‚Tractatus de usuris‘ überschrieben, so auch bei Mirabile, mit diesem aber nicht übereinstimmend, vielmehr ein Exzerpt dessen, der aufgenommen wurde in die ‚Summa theologica moralis‘ als Liber 2, Titulus 1, Capitulum 6–7; Kaeppeli, Scriptores OP 1, Nr. 244, S. 84.
- Rubrik
- 22r ›Eiusdem reverendissimi archiepiscopi Florentini magistri Anthonini ordinis Predicatorum Tractatus de usuris‹.
- Incipit
- 22r Nota quod recta usura fit et sine peccato …
- Explicit
- 25r … siue plus accepturus sit siue non usurarius est secundum intentionem.
- Edition
- GW 02185–02198, 2 Sp. 472a, 02198a.
7) 25r–26r
- Titel
- Exzerpt aus VI 5.5.1–5.5.2.
- Rubrik
- 25r ›Constitutio concilii Lateranensis contra usurarios edita sub diuinę maledictionis interminatione‹.
- Incipit
- 25r ›Precipimus‹ inuiolabiliter obseruari …
- Explicit
- 26r … pene predicti concilii statuimus subiacere. Finit.
- Edition
- Corpus Iuris Canonici 2, Sp. 1081f.
8) 26r–26v
- Titel
- Circumstantiae confessionis quas habere debet vera confessio.
- Rubrik
- 26r ›Circumstantię confessionis quas habere debet uera confessio iuxta illud prophete: Dixi confitebor aduersum me iniustitias meas domino et tu remisisti impietatem peccati mei‹.
- Incipit
- 26r Prima circumstantia est quod ipsa confessio debet esse premediata …
- Explicit
- 26v … et tu remisisti.
9) 27r–31v
- Beteiligte Personen
- Antoninus von Florenz (GND-Nr.: 118897489).
- Titel
- Exzerpt aus der ‚Summa theologica moralis‘ des Antoninus von Florenz.
- Angaben zum Text
- Hier als ‚Tractatus de cambiis‘ überschrieben, so auch bei Mirabile, Tractatus de cambiis, mit diesem aber nicht übereinstimmend, sondern vielmehr ein Exzerpt dessen, der aufgenommen wurde in die ‚Summa theologica moralis‘ als Liber 2, Titulus 1, Capitulum 7, § 48–51; vgl. Kaeppeli, Scriptores OP 1, Nr. 245, S. 85.
- Rubrik
- 27r ›Jncipit Tractatus de cambiis secundum eundem reuerendissimum magistrum Anthoninum archiepiscopum Florentinum‹.
- Incipit
- 27r Cambia fiunt tripliciter et de quolibet horum [!] uidendum est si licitum …
- Explicit
- 31v … qui studet. Finis de cambiis.
- Edition
- GW 02185–02198, 2 Sp. 472a, 02198a.
10) 32r–38v
- Verfasser
- Antoninus von Florenz (GND-Nr.: 118897489).
- Titel
- Tractatus de defectibus divini officii et missae.
- Angaben zum Text
- Entspricht der ‚Summa theologica moralis‘, Liber 3, Titulus 13, Capitulum 4 und 6; vgl. Kaeppeli, Scriptores OP 1, Nr. 251, S. 89; Mirabile, Tractatus de defectibus divini officii et missae.
- Rubrik
- 32r ›Jncipit tractatus eiusdem reuerendissimi archiepiscopi Florentini domini fratris Anthonini de celebratione, obligatione ac defectibus diuini offitii. Et primo de tribus conditionibus personarum quę tenentur ad officium‹.
- Incipit
- 32r Circa diuinum offitium plurima quęruntur …
- Explicit
- 38v … tunc desinit teneri. Finis.
- Edition
- GW 02185–02198, 2 Sp. 472a, 02198a.
11) 39r
- Titel
- De levi et gravi et enormi iniuria.
- Rubrik
- 39r ›De levi et gravi et enormi iniuria‹.
- Incipit
- 39r Iniuria leuis est et leuis iudicatur …
- Explicit
- 39r … tamen circa finem.
12) 39r–39v
- Beteiligte Personen
- Innozenz IV. (GND-Nr.: 118555650).
- Titel
- Exzerpt aus der Dekretale ‚Perlectis‘ Papst Innozenz IV.
- Rubrik
- 39r ›Declaratio domini Innocentii pape 4i de leui iniuria‹.
- Incipit
- 39r Circa absolutionem excommunicationis nos dubitare perspeximus …
- Explicit
- 39v … quam contra statuta canonum aliquid delinquere.
- Edition
- Peter D. Clarke, Between Avignon and Rome. Minor Penitentiaries at the Papal Curia in the Thirteenth and Fourteenth Centuries, in: Rivista di Storia della Chiesa in Italia 63 (2009), S. 455–510, hier S. 508–510.
13) 40r
- Titel
- Dekretale ‚Ad evitanda scandala‘ Papst Martin V.
- Angaben zum Text
- 1418 im Kontext des Konstanzer Konzils publizierte Dekretale.
- Rubrik
- 40r ›Constitutio siue extrauagans domini Martini pape vi, facta in concilio Constantię, scilicet de obseruantia censurarum tam a iure quam ab homine emanantium‹.
- Incipit
- 40r Ad euitanda scandala et multa pericula [Zeilenfüller] et ad subueniendum conscientiis timoratis omnibus Christi fidelibus indulgemus …
- Explicit
- 40r … uolumus abstineri iuxta canonicas sanctiones.
- Edition
- Bernhard Hübler, Die Constanzer Reformation und die Concordate von 1418, Leipzig 1867, S. 186–191, 335f., 349f.
14) 40v–41r
- Titel
- Breve Papst Eugen IV.
- Angaben zum Text
- Ausgestellt am 7. Juli 1446.
- Rubrik
- 40v ›Constitutio seu extrauagans domini Eugenii 4i de communione fienda a fidelibus in die [Zeilenfüller] sancto Pasce, uel aliter ut infra continetur‹.
- Incipit
- 40v Eugenius episcopus seruus seruorum dei dilecte fili [!] salutem et apostolicam benedictionem. Fide digna relatione …
- Explicit
- 41r … Datum Romę apud sanctum Petrum sub anulo nostro secreto pontificatus nostri anno xvio die viii Iulii.
- Edition
- Zeffirino Lazzeri, De epistola quadam inedita S. Ioannis a Capistrano circa communionem paschalem (1445), in: Archivum Franciscanum historicum 21 (1928), S. 269–284, hier S. 282f.
15) 41r–42r
- Titel
- De quinque causis ob quas differri debet sacramentum corporis Christi.
- Angaben zum Text
- 42r Notiz über Theologen und Juristen.
- Rubrik
- 41r ›De quinque causis ob quas differri debet sacramentum corporis Christi‹.
- Incipit
- 41r Quequam [!] sunt genera personarum quibus differtur corpus Christi seu datur dillationis terminus …
- Explicit
- 42r … super eo de raptoribus.
16) 42v–67r
- Verfasser
- Antoninus von Florenz (GND-Nr.: 118897489).
- Titel
- Conclusiones et decisiones in foro conscientiae.
- Angaben zum Text
- vgl. Creytens, Les cas, S. 165–176.
- Rubrik
- 42v ›Incipit eiusdem reuerendissimi in Christo patris fratris [Zeilenfüller] Anthonini responsio facta fratri Dominico de Cathelonia [!] ordinis Predicatorum super infrascriptis dubiis‹.
- Incipit
- 42v Reuerende pater, post commendationem in Christo Iesu domino nostro …
- Explicit
- 67r … quum dominus deus dederit sibi hanc contricionem et uoluntatem.
- Edition
- Der Text liegt in keiner modernen Edition vor, erschien aber bereits 1497 als Wiegendruck (GW 02136, 02138–02140); 57r–65v ediert bei Creytens, Les „Consilia“, S. 323–329.
17) 67r–69r
- Verfasser
- Antoninus von Florenz (GND-Nr.: 118897489).
- Titel
- Conclusiones et decisiones breves in foro conscientiae.
- Angaben zum Text
- Ende des vorherigen Textes mit Anfang des hier dargebrachten Textes verschränkt. Zum Inhalt vgl. Creytens, Les cas, S. 197–220.
- Rubrik
- 67r ›Alie declarationes eiusdem sub maxima breuitate‹.
- Incipit
- 67r Si non potest quis uitare peccatum mortale …
- Explicit
- 69r … Respondeo de iniunctis a canone scilicet septenii.
- Edition
- Creytens, Les cas, S. 198–203.
18) 69v–87v
- Verfasser
- Antoninus von Florenz (GND-Nr.: 118897489).
- Titel
- Remedia contra omnia vitia.
- Rubrik
- 69v ›[Anfang unleserlich]… reuerendissimum Anthoninum archiepiscopum Florentinum ordinis Predicatorum‹.
- Incipit
- 69v Dicendum est primo de gula …
- Explicit
- 87v … siue etiam dispensatos uel commutatos peccat mortaliter.
19) 88r–90v
- Verfasser
- Antoninus von Florenz (GND-Nr.: 118897489).
- Titel
- Formae sacramentorum ecclesiae.
- Rubrik
- 88r [unleserlich].
- Incipit
- 88r Forma sacramenti baptismi hęc est …
- Explicit
- 90v … uel alia signa exprimentia consensum. ›Finiunt forme sacramentorum ecclesię catholicę secundum reuerendissimum magistrum Anthoninum archiepiscopum Florentinum ordinis Predicatorum‹.
20) 91r–109r
- Verfasser
- Antoninus von Florenz (GND-Nr.: 118897489).
- Titel
- Tractatus de circumstantiis confessionis et interrogationis.
- Angaben zum Text
- Exzerpt aus der ‚Summa theologica moralis‘, Liber 3, Titulus 14, Capitulum 19. – 109r Notiz über die Erteilung des Segens in der Sonntagsmesse.
- Rubrik
- 91r ›Incipit quondam Tract[at]us eiusdem reuerendissimi Anthonini archiepiscopi Florentini de circumstantijs confessionis et interrogationis‹.
- Incipit
- 91r Confessio ut ab Augustino diffinitur est …
- Explicit
- 109r … quod illud debeant expedire.
- Edition
- GW 02185–02198, 2 Sp. 472a, 02198a.
21) 109v–112v
- Titel
- Sentenzen und Definitionen aus dem Kanonischen Recht.
- Angaben zum Text
- Zitate, zumeist dem Decretum Gratiani entnommen. – 112ar-112bv leeres Zeilengerüst.
- Rubrik
- 109v ›Libro v. d. xxxiii‹.
- Incipit
- 109v Quidam ad confessionem de criminibus ueniunt …
- Explicit
- 112v … alteri facere nolite, ii. q. i. primo.
22) 113r–119r
- Verfasser
- Antoninus von Florenz (GND-Nr.: 118897489).
- Titel
- Declarationes factae in aliquibus casibus a iure in quibus cognoscitur peccatum mortale.
- Rubrik
- 113r ›Quedam declarationes facte per eundem reuerendissimum Anthoninum archiepiscopum Florentinum in aliquibus casibus a iure in quibus cognoscitur peccatum mortale. Prima pars operis‹.
- Incipit
- 113r Secundum theologos et omnes iuris doctores …
- Explicit
- 119r … et plangenda non perpetrare.
23) 119r
- Titel
- Interrogationes quae secundum Anselmum debent fieri infirmo morienti.
- Rubrik
- 119r ›Interrogationes quę secundum Anselmum debe[n]t fieri infirmo morienti, quas si ore confessus fuerit credens corde non dubitatur de eius salute‹.
- Incipit
- 119r Interrogare debet si credit omnia quę sunt fidei christianę …
- Explicit
- 119r … merita passionis Christi Iesu.
24) 119v
- Verfasser
- Thomas von Aquin (GND-Nr.: 118622110).
- Titel
- Sentenzen aus der ‚Summa theologica‘ des Thomas von Aquin.
- Incipit
- 119v Honor debetur superioribus vostre [!] excellentię …
- Explicit
- 119v> … ut domini et parentes, 22e q. 63.
- Edition
- S. Thomæ Aquinatis Summa theologica, Bd. 8, Supplementum. De resurrectione. Appendix, Bar-le-Duc 1873, S. CCXIII.
25) 120r–140v
- Verfasser
- Antoninus von Florenz (?) (GND-Nr.: 118897489).
- Titel
- Sammlung von ‚Casus‘.
- Angaben zum Text
- Ab 132r große Übereinstimmung mit Passagen aus dem Roten Buch des Metropolitankapitels von Auch, hier in der Autorschaft Antoninus von Florenz zugeschrieben; Livre Rouge du chapitre métroplitain de Sainte-Marie d’Auch, hrsg. von J. Duffour (=Archives historiques de la Gascogne 11 [1907]), S. 132–148. – 141r leeres Zeilengerüst.
- Rubrik
- 120r ›Aliqui casus in quibus quis tenetur ex reatu sanguinis licet actualiter non occiderit uidelicet quoad sanctos ordines accipiendos uel exequendos exempti a iure canonico per reuerendissimum Anthoninum archiepiscopum Florentinum‹.
- Incipit
- 120r Qui homini uel mulieri aliquid male facit …
- Explicit
- 140v … Gaudent etiam priuillegio quod aliqui inferiores illis non possunt eos excommunicare.
26) 141v
- Titel
- Casus in quibus dispensant abbates.
- Angaben zum Text
- Auszug aus den ‚Casus papales, episcopales et abbatiales‘.
- Rubrik
- 141v ›Casus in quibus abbates dispensant‹.
- Incipit
- 141v Dispensant abbates cum religionem ingresso …
- Explicit
- 141v … nisi per eos qui sunt in illis.
- Edition
- Die Reservate zu Anfang des XVI. Jahrhunderts, in: Zeitschrift für Philosophie und katholische Theologie N.F. 11,3 (1850), S. 208–213, hier S. 213; vollständiger jedoch: GW 06186.
27) 142r
- Titel
- Exzerpt aus X 5.38.13.
- Rubrik
- 142r ›Capitulum infrascriptum ad litteram sumptum est ex libro decretalium 5o contra medicos non curantes prius salutem animę quam corporis, De penitentiis et remissionibus capitulo Quum infirmitas‹.
- Incipit
- 142r Quum infirmitas corporalis nonnunquam ex peccato proueniat …
- Explicit
- 142r … quod in periculum animę conuertatur.
- Edition
- Corpus iuris canonici 2, Sp. 888.
28) 142v
- Titel
- Exzerpt aus X 5.39.49.
- Rubrik
- 142v ›Capitulum infrascriptum habetur contra statutarios et scriptores statutorum existentium contra libertatem ecclesie, excerptum De sententia excommunicationis ad litteram sic habetur‹.
- Incipit
- 142v Nouerit fraternitas tua …
- Explicit
- 142v … uel in publicam formam iudicata scribere.
- Edition
- Corpus iuris canonici 2, Sp. 910.
29) 142v–143v
- Titel
- Sentenzen des Augustinus und des Thomas von Aquin.
- Rubrik
- 142v ›Augustini sententia et ponitur in decretis, XXIII. q. IIIJ. co Quotiens‹.
- Incipit
- 142v Quotiens cunque aut dies natalis dominj …
- Explicit
- 143v … et per consequens sibi ipsis.
30) 144r–146r
- Titel
- Absolutionsformeln.
- Rubrik
- 144r ›Forma absolutionis ab excommunicationem minori‹.
- Incipit
- 144r Ego absoluo te a uinculo excommunicationis minoris …
- Explicit
- 146r … notatur circa finem summę reuerendissimi Antoninj archiepiscopi Florentinj.
- Bearbeitet von
- Dr. Thorsten Huthwelker, Universitätsbibliothek Heidelberg, 2024.
Zitierempfehlung:
Vatikan, Biblioteca Apostolica Vaticana, Pal. lat. 718. Beschreibung von: Dr. Thorsten Huthwelker (Universitätsbibliothek Heidelberg), 2024.
- Katalogisierungsrichtlinien
- Die Katalogisierungsrichtlinien finden Sie hier.
Beschreibung erstellt im Rahmen des Projektes Erschließung von 876 mittelalterlichen und frühneuzeitlichen lateinischen Handschriften der Heidelberger Bibliotheca Palatina in der Vatikanischen Bibliothek in Rom.