DOI Heft:
Nr. 4
DOI Artikel:Guze, Justyna: W czterechsetlecia śmierci Veronesa
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.48737#0379
BIUL. HIST. SZTUKI
R. L 1988 Nr 4
RECENZJE — WYSTAWY
JUSTYNA GUZE
W CZTERECHSETLECIE ŚMIERCI YERONESA
W czterechsetną rocznicę śmierci Paola Caliari
zw. Veronese (1528—1588), Wenecja stała się miej-
scem licznych manifestacji artystycznych i' nauko-
wych, mających na celu przypomnienie życia i twór-
czości tego wielkiego przedstawiciela szkoły weneckiej
w dobie jej rozkwitu. W porządku chronologicznym
były to: wystawa rysunków i obrazów w Fondazione
Giorgio Cini 4, pokaz obrazów — po konserwacji —•
W Gallerie delTAccademia 2, międzynarodowy kongres
historyków sztuki zorganizowany przez uniwersytet
wenecki3 oraz dwudniowe sympozjum w weneckim
Deutsches Studienzentrum 4.
Zorganizowane w 1988 r. wystawy monograficzne
były pierwszymi. tego rodzaju po pięćdziesięcioletniej
blisko przerwie, dzielącej je od pokazu z 1939. r..3,
który dał nowy imptils do dalszych badan nad życiem
i twórczością Veronesa, przynosząc monografie 6; .rozu-
mowane katalogi jego dzieł7, rozprawy szczegółowe.8,
a w późniejszym okresie także prace ńa temat związ-
ków Veronesa ze współczesnymi mu artystami, re-
cepcji i oddziaływania jego twórczości9.
Żadna oczywiście wystawa nie może przedstawić
całego, liczącego ponad 400 prac oeuore Veronesa;
musi zatem opierać się na przykładach ilustrujących
kolejne fazy zróżnicowanej tematycznie twórczości ar-
tysty. Jak pisze we wstępie do katalogu tegorocznej
wystawy w Fondazione Cini Alessandro Bettagno, ce-
lem jej było ukazanie Veronesa jako malarza we-
neckiego oraz rozmaitych aspektów jego dzieła w.
Wystawa należy do nowego cyklu monograficznego,
w którym zaprezentowano już wcześniej m.in. Cana-
letta, Piranesiego i Piazzettę. Powstała ona w ścisłej
współpracy z waszyngtońską National Gallery, gdzie
zostanie pokazana w późniejszym terminie i w nieco
odmiennym kształcie. Obejmuje siedemdziesiąt prac
Veronesa, przy czym, zgodnie z tradycją wystawien-
niczą Fondazione Cini, przeważającą większość sta-
nowią rysunki (49). Najhojniejszym ofiarodawcą stał
się Cabinet des Dessins Luwru, wypożyczając na Wy-
stawę 10 rysunków zróżnicowanych pod względem
charakteru i techniki; , wśród innych europejskich
zbiorów publicznych i prywatnych warto wymienić
Kupferstichkabinett Staatliche Museen zu Berlin-
Dahlem i Staatliche Kunstssamlungen w Kassel. Po-
kazane na wystawie rysunki można by’ podzielić na
kilka zasadniczych grup, odpowiadających siedemna-
stowiecznemu inwentarzowi rysunkowej spuścizny
Veronesa. Najliczniej zostały zgromadzone szkice pió-
rem, lawowane tuszem lub że światłami kładzionymi
bielą, rzadsze rysunki węglem i,kredą; starannie opra-
cowane i stosunkowo nieliczne były chiaroscuri,
wreszcie, bozzetta wykonane w technice mieszanej,
olejno-temperowej. Znalazły się wśród nich rysunki
pochodzące z wielkich kolekcji historycznych, jak
Everarda Jabacha i Petera Lely; najliczniej jednak
reprezentowany był dawny zbiór, weneckiej rodziny
Sagredo, w posiadaniu której na przełomie XVII
i XVIII w. znalazła się znakomita większość rysun-
kowej spuścizny Veronesa. Rozproszona w początkach
XIX w. kolekcja Sagredo trafiła m.in. do zbiorów
rodziny Carrara w Bergamo, a poprzez kolekcję Ma-,
rignan w Marsylii do Luwru czy Muzeum Beumans
van-Bouningen w Rotterdamie. Zbiór należący do
rodziny Sagredo musiał być znany Gian Battiście
Tiepolowr i'zapewne nie pozostał bez wpływu na jego
twórczość tak bardzo zakorzenioną w tradycji ma-
larstwa weneckiego złotego wieku u.
Wśród wystawionych rysunków uwagę widza zwra-
cały sugestywne szkice węglem i kredą na niebie-
skim papierze, np. zbroi z Luwruls, szkic postaci
króla do Hołdu Trzech Króli13, w pełni wreszcie
samoistne dzieło sztuki, jakim jest rysunkowy Portret
Daniele Barbaro z Monachium14. Nie brak też było
kompozycji monumentalnych w swych charakterze po-
mimo' niewielkiego przecież formatu, jak szkice pió-
rem do Wesela w Kaanie Galilejskiej z ■ Luwru 13 czy
Sw. Piotra z Amiens przed dożą Miahielem. z Buda-
pesztu’6. Liczne były również przykłady najrzadszych
369
R. L 1988 Nr 4
RECENZJE — WYSTAWY
JUSTYNA GUZE
W CZTERECHSETLECIE ŚMIERCI YERONESA
W czterechsetną rocznicę śmierci Paola Caliari
zw. Veronese (1528—1588), Wenecja stała się miej-
scem licznych manifestacji artystycznych i' nauko-
wych, mających na celu przypomnienie życia i twór-
czości tego wielkiego przedstawiciela szkoły weneckiej
w dobie jej rozkwitu. W porządku chronologicznym
były to: wystawa rysunków i obrazów w Fondazione
Giorgio Cini 4, pokaz obrazów — po konserwacji —•
W Gallerie delTAccademia 2, międzynarodowy kongres
historyków sztuki zorganizowany przez uniwersytet
wenecki3 oraz dwudniowe sympozjum w weneckim
Deutsches Studienzentrum 4.
Zorganizowane w 1988 r. wystawy monograficzne
były pierwszymi. tego rodzaju po pięćdziesięcioletniej
blisko przerwie, dzielącej je od pokazu z 1939. r..3,
który dał nowy imptils do dalszych badan nad życiem
i twórczością Veronesa, przynosząc monografie 6; .rozu-
mowane katalogi jego dzieł7, rozprawy szczegółowe.8,
a w późniejszym okresie także prace ńa temat związ-
ków Veronesa ze współczesnymi mu artystami, re-
cepcji i oddziaływania jego twórczości9.
Żadna oczywiście wystawa nie może przedstawić
całego, liczącego ponad 400 prac oeuore Veronesa;
musi zatem opierać się na przykładach ilustrujących
kolejne fazy zróżnicowanej tematycznie twórczości ar-
tysty. Jak pisze we wstępie do katalogu tegorocznej
wystawy w Fondazione Cini Alessandro Bettagno, ce-
lem jej było ukazanie Veronesa jako malarza we-
neckiego oraz rozmaitych aspektów jego dzieła w.
Wystawa należy do nowego cyklu monograficznego,
w którym zaprezentowano już wcześniej m.in. Cana-
letta, Piranesiego i Piazzettę. Powstała ona w ścisłej
współpracy z waszyngtońską National Gallery, gdzie
zostanie pokazana w późniejszym terminie i w nieco
odmiennym kształcie. Obejmuje siedemdziesiąt prac
Veronesa, przy czym, zgodnie z tradycją wystawien-
niczą Fondazione Cini, przeważającą większość sta-
nowią rysunki (49). Najhojniejszym ofiarodawcą stał
się Cabinet des Dessins Luwru, wypożyczając na Wy-
stawę 10 rysunków zróżnicowanych pod względem
charakteru i techniki; , wśród innych europejskich
zbiorów publicznych i prywatnych warto wymienić
Kupferstichkabinett Staatliche Museen zu Berlin-
Dahlem i Staatliche Kunstssamlungen w Kassel. Po-
kazane na wystawie rysunki można by’ podzielić na
kilka zasadniczych grup, odpowiadających siedemna-
stowiecznemu inwentarzowi rysunkowej spuścizny
Veronesa. Najliczniej zostały zgromadzone szkice pió-
rem, lawowane tuszem lub że światłami kładzionymi
bielą, rzadsze rysunki węglem i,kredą; starannie opra-
cowane i stosunkowo nieliczne były chiaroscuri,
wreszcie, bozzetta wykonane w technice mieszanej,
olejno-temperowej. Znalazły się wśród nich rysunki
pochodzące z wielkich kolekcji historycznych, jak
Everarda Jabacha i Petera Lely; najliczniej jednak
reprezentowany był dawny zbiór, weneckiej rodziny
Sagredo, w posiadaniu której na przełomie XVII
i XVIII w. znalazła się znakomita większość rysun-
kowej spuścizny Veronesa. Rozproszona w początkach
XIX w. kolekcja Sagredo trafiła m.in. do zbiorów
rodziny Carrara w Bergamo, a poprzez kolekcję Ma-,
rignan w Marsylii do Luwru czy Muzeum Beumans
van-Bouningen w Rotterdamie. Zbiór należący do
rodziny Sagredo musiał być znany Gian Battiście
Tiepolowr i'zapewne nie pozostał bez wpływu na jego
twórczość tak bardzo zakorzenioną w tradycji ma-
larstwa weneckiego złotego wieku u.
Wśród wystawionych rysunków uwagę widza zwra-
cały sugestywne szkice węglem i kredą na niebie-
skim papierze, np. zbroi z Luwruls, szkic postaci
króla do Hołdu Trzech Króli13, w pełni wreszcie
samoistne dzieło sztuki, jakim jest rysunkowy Portret
Daniele Barbaro z Monachium14. Nie brak też było
kompozycji monumentalnych w swych charakterze po-
mimo' niewielkiego przecież formatu, jak szkice pió-
rem do Wesela w Kaanie Galilejskiej z ■ Luwru 13 czy
Sw. Piotra z Amiens przed dożą Miahielem. z Buda-
pesztu’6. Liczne były również przykłady najrzadszych
369