UWAGI NAD METODOLOGIĄ BADAN IKONOGRAFII.


Matka Boska ofiarująca szkaplerze
ręba, kościół parafialny. Fot.

wiernym, feretron, XVII w., Marcypo-
J. Szabłowski (neg. IS PAN)

ści przedstawień. Podręczniki konfraterni o mniej-
szym zasięgu jak np. Niepokalanego Poczęcia czy
Wniebowzięcia Matki Boskiej powinny być brane pod
uwagę nawet w przypadku analizy obrazów, których
powstanie bezpośrednio nie wynika z działalności
bractwa.
Zarówno bractwa jak i wszelkie inne pobożne sto-
warzyszenia ludzi świeckich, spełniały w XVII i w
XVIII wieku rolę pośredniczą stając się jednym
z głównych narzędzi Kościoła w przekazywaniu treści
kontrreformacyjnej odnowy. Poprzez bractwa nauka

Kościoła przedostawała się do rzesz wiernych ule-
gając rozpowszechnieniu. W tym ujęciu podręczniki
brackie stawały się zarówno wykładnią ars bene
vivendi, jak i ars bene moriendi. Ogromna liczba róż-
norodnych edycji tego typu książek świadczy dobitnie
o ich roli. Dlatego też, zajmując się ikonografią przed-
stawień religijnych pominąć tego źródła nie sposób.
Odmienną kategorię druków, które również po-
winny znaleźć się w orbicie zainteresowań badaczy
sztuki kościelnej, stanowią mszały. Często posiadają
one miedzioryty lub drzeworyty jak i rozbudowane

337