DOI issue:
Nr. 2
DOI article:Sinko-Popielowa, Krystyna: Ze studiów nad Padovanem
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.38698#0134
124
K. SINKO-POPIELOWA
(i 6)
lowej Elżbiety, oglądany zapewne w krakowskim warsztacie przez biskupa
Zebrzydowskiego, który może zamawiając nagrobek dla matki polecił
wzorować się na nim właśnie. Takie wskazanie wzoru znamy przy nagrobku
Gamrata.
Pomniki królowych nie zostały ustawione w wileńskim mauzoleum św.
Anny za życia Zygmunta Augusta. Troszczył się o to król w testamencie z 6
maja 1571, pisząc do siostry: „Będą powinni tego kościoła dobudować św. Anny
wyżej pomienionego i dokonać go jako się godzi według wizerunku, i będziem-
li tam pochowani, grób na miejscu pomienionym (tj. z tej strony chóru w rogu
ciała kościelnego podle drzwi zakrystyjej) znowu wybudować i jako się godzi
na stan nasz wystawić, który już jest u Jupa gotowy". Ostatnie
zdanie względne odnosi Hornung x) nie do wizerunku kościoła św. Anny,
jeszcze nie skończonego, a którego plan musiał być złożony w Wilnie, ale do
grobu „na miejscu pomienionym", i przypuszcza, że grobowiec Zygmunta
Augusta, przeznaczony do mauzoleum wileńskiego, wykonał Padovano. Do
tego też (zaginionego) pomnika, a nie do nagrobka Zygmunta Starego odnosi
autor wzmiankę Scardeoniego.
O fantastyczności ostatniego twierdzenia, wspomniałam powyżej i nie wi-
dzę powodu zajmowania się nim po gruntownej polemice, przeprowadzonej przez
innych. Warto natomiast podkreślić inny szczegół, wydobyty przez Hornunga 2)
z tegoż testamentu, mianowicie, że sam król zażądał dodania swego pomnika do
nagrobka ojca w Kaplicy Zygmuntowskiej „na jego podobieństwo". Projekt
wykonał Padovano, który w r. 1571 otrzymał za ten „fizyrung" 16 fl. 15 gr. 3).
Ponieważ zaś w tym roku i w następnym pobierał jako ,,sculptor lapideus S.
M. R.“ 1 florena tygodniowo 4), Hornung wnosi z tego, że Padovano nie tylko
sporządził projekt, ale też wyrzeźbił postać Zygmunta Augusta, a usunąwszy
pierwotną rzeźbę Berecciego, która raziła smak późnorenesansowy, zastąpił
ją nową własnego dłuta. Obie rzeźby (syna i ojca) powstałyby więc
w r. 1571—3.
Układ Zygmunta Augusta wzorowany jest rzeczywiście na „sansowinow-
skim" Zygmuncie Starym5), zgodnie z życzeniem ostatniego Jagiellona. Drobny
zaś jurgelt, pobierany przez Padovana, mógł go obowiązywać do jakichś drob-
nych prac w związku z przerabianiem nagrobka. Ale styl obu rzeźb nie pozwala
przyjąć nie tylko ich równoczesnego powstania, ale też dopatrywania się w Zyg-
muncie Auguście ręki Padovana, choć byśmy się nawet zgodzili na dopuszczoną
*) Pomnik ostatnich Jagiellonów j. w. str. 10 n.
2) Tamże, p. 22.
3) Tamże p. 21.
4) Tamże p. 22 i n. od 8 września 1571 do ostatniego grudnia 1571, a więc za 15 ty-
godni 15 fl., i od 1 kwietnia 1572 za 13 tygodni — 13 fl.
6) K. S i n k o, Santi Gucci, Kraków 1933, p. 21, 26.
K. SINKO-POPIELOWA
(i 6)
lowej Elżbiety, oglądany zapewne w krakowskim warsztacie przez biskupa
Zebrzydowskiego, który może zamawiając nagrobek dla matki polecił
wzorować się na nim właśnie. Takie wskazanie wzoru znamy przy nagrobku
Gamrata.
Pomniki królowych nie zostały ustawione w wileńskim mauzoleum św.
Anny za życia Zygmunta Augusta. Troszczył się o to król w testamencie z 6
maja 1571, pisząc do siostry: „Będą powinni tego kościoła dobudować św. Anny
wyżej pomienionego i dokonać go jako się godzi według wizerunku, i będziem-
li tam pochowani, grób na miejscu pomienionym (tj. z tej strony chóru w rogu
ciała kościelnego podle drzwi zakrystyjej) znowu wybudować i jako się godzi
na stan nasz wystawić, który już jest u Jupa gotowy". Ostatnie
zdanie względne odnosi Hornung x) nie do wizerunku kościoła św. Anny,
jeszcze nie skończonego, a którego plan musiał być złożony w Wilnie, ale do
grobu „na miejscu pomienionym", i przypuszcza, że grobowiec Zygmunta
Augusta, przeznaczony do mauzoleum wileńskiego, wykonał Padovano. Do
tego też (zaginionego) pomnika, a nie do nagrobka Zygmunta Starego odnosi
autor wzmiankę Scardeoniego.
O fantastyczności ostatniego twierdzenia, wspomniałam powyżej i nie wi-
dzę powodu zajmowania się nim po gruntownej polemice, przeprowadzonej przez
innych. Warto natomiast podkreślić inny szczegół, wydobyty przez Hornunga 2)
z tegoż testamentu, mianowicie, że sam król zażądał dodania swego pomnika do
nagrobka ojca w Kaplicy Zygmuntowskiej „na jego podobieństwo". Projekt
wykonał Padovano, który w r. 1571 otrzymał za ten „fizyrung" 16 fl. 15 gr. 3).
Ponieważ zaś w tym roku i w następnym pobierał jako ,,sculptor lapideus S.
M. R.“ 1 florena tygodniowo 4), Hornung wnosi z tego, że Padovano nie tylko
sporządził projekt, ale też wyrzeźbił postać Zygmunta Augusta, a usunąwszy
pierwotną rzeźbę Berecciego, która raziła smak późnorenesansowy, zastąpił
ją nową własnego dłuta. Obie rzeźby (syna i ojca) powstałyby więc
w r. 1571—3.
Układ Zygmunta Augusta wzorowany jest rzeczywiście na „sansowinow-
skim" Zygmuncie Starym5), zgodnie z życzeniem ostatniego Jagiellona. Drobny
zaś jurgelt, pobierany przez Padovana, mógł go obowiązywać do jakichś drob-
nych prac w związku z przerabianiem nagrobka. Ale styl obu rzeźb nie pozwala
przyjąć nie tylko ich równoczesnego powstania, ale też dopatrywania się w Zyg-
muncie Auguście ręki Padovana, choć byśmy się nawet zgodzili na dopuszczoną
*) Pomnik ostatnich Jagiellonów j. w. str. 10 n.
2) Tamże, p. 22.
3) Tamże p. 21.
4) Tamże p. 22 i n. od 8 września 1571 do ostatniego grudnia 1571, a więc za 15 ty-
godni 15 fl., i od 1 kwietnia 1572 za 13 tygodni — 13 fl.
6) K. S i n k o, Santi Gucci, Kraków 1933, p. 21, 26.