Hē En Athēnais Archaiologikē Hetaireia [Hrsg.]: Ephēmeris archaiologikē (1885)

225

ΚΙ'ΛΤΙΙΡ ΕΞ ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ

226

θανόν λοιπόν είναι, ότι οί ήρωες ούτοι άπήλαυον
κατά τούς χρόνους εκείνους ποιας τίνος δημοτικό-
τητας έν ΆΟήναις' δεν έπεται όμως έκ τούτου, βτι
και δ ημέτερος τεχνίτης προσγράφων τά μεγάλα
ταΟτα ονόματα επί τοΟ κρατήρος εΤχέ τι ίδιαίτερον
και βαθύτερον κατά νουν. Εν ταΓς παραστάσεσι
τοΟ μύθου τούτου πλήν των κυρίων προσώπων εΰ-
ρηνται συχνότατα και άλλα, νέοι, νεάνιδες και άν-
δρες γενειοφόροι (1). Των γυναικών μία δύναται
νά ονομασθή πάντοτε Αριάδνη, αί λοιπαί οσάκις
είναι πλείονες, έν ανάγκη ύποτίθενται δτι είναι αί
προς βοράν τω Μινωταύρω προωρισμέναι κόραι'
οί έφηβοι επίσης δύνανται νά έκληφθώσιν ώς οί
μετά τοΟ Θησέως έξ Αθηνών πλεύσαντες' των γε-
νειοφόρων όμως μόνον εις δύναται νά ήναι δ Μί-
νως* οί άλλοι βεβαίως παρίστανται ώς άπλοΓ θεα-
ταί. ΤοιαΟται μορφαί παραπληρωματικαί μηδε-
μίαν έ'χουσαι άμεσον σχέσιν προς τήν κυρίαν πα-
ράστασιν, μεγαλοποιοΟσαι μόνον αυτήν εσωτερι-
κώς, εΰρηνται ώς γνωστόν συνηθέστατα επί αγ-
γείων. Και οί επί της ετέρας όψεως τοΟ κρατήρος
τέσσαρες άνδρες ούδένα άλλον σκοπόν, νομίζω, εχου-
σιν' Ίνα δ'μως μή παρορώνται όλως ύπό του θεα-
τοΟ, έ'λαβον τά γνωστά ήρωϊκά ονόματα.

Περί της τέχνης του αγγείου και τοΟ σχήματος
αύτοΟ παραπέμπω εις τον νν. ΚΙβΐη (ΕιιρΙίΓοπίοβ
σ. 51 έξ), όστις έν ολίγοις έχαρακτήρισεν δλό-
κληρον τήν κατηγορίαν τών καλυκοειδών τού-
των κρατήρων ειπών, ότι τά άγγεϊα ταΟτα ήρ/ι-
σαν κατασκευαζόμενα πρώτον κατά τούς χρόνους
τοΟ αγγειογράφου Ευφρονίου και ότι διακρίνονται
προ παντός δια τά μεγαλοπρεπές τών εικόνων των(2).

(1) Οΐίο Ιβ1)η ΑιόΙι. ΒβϊΐΓ. σ. 260 Ιξ.

(2) Οί καίνκοειδεϊς κρατήρες, οίος είναι ό Ημέτερος έκ της Ακρο-
πόλεως,οέν πρέπει νά συγχέωνται μετά τών χιύόωνοειδων, τών συνη-
θέστατων μέν έν Βοιωτία, έν Αττική δμως Ίσως μηδέπω ευρεθέντων,
περί ών άλλοτε έν τη Έφημερίδι ταύτη (1883 σ. 171 Ιξ) έγραψα,
δτι εισήχθησαν εις τήν Ίταλίαν μετά του βοιωτικον ρυθμοϋ· ήδη ο-
φείλω νά προσθέσω δ,τι μέ είχε διαφύγει τδτε, δτι δηλαδή και ό ΚΙβίη
( άνωτ. σ. 52. 53) ανεγνώρισε τήν βοιωτικήν καταγωγήν τών κωδω-
νοειδών χρατήριυν έκ δύο αγγείων του Τεισίου. Έγώ έν τώ μνημο-
νευΟέντι άρΟρω μου δέν έΟεώρησα άναγκαΐον ν' αναφέρω τόν Τεισίαν
ένεκα της αορίστου και αμφίβολου έτι θέσεως τοϋ τεχνίτου τούτου, ήρ-
κει δέ προς τόν σκοπδν μου νά ε'ι'πω, δτι τό έν Ιταλία κοινδτατον
σχήμα τών κωδωνοειδών κρατήρων έν Ελλάδι μδνον έκ Βοιωτίας
είναι γνωστόν και ν' αναφέρω τινά παραδείγματα· σήμερον δύναται ό
αριθμός αυτών νά διπλασιασΟή.

ΤοΟ ημετέρου όμως ή χρονολογία δύναται νά δρι-
σθή άκριβέστερον' διότι ώς εί'πομεν ήδη και άλ-
λοτε (Έφημ. Άρχ. 1885 σ. 56), η επιχωσις προ
της άνατολικής προσόψεως τοΟ Παρθενώνος είναι
σύγχρονος αύτοΟ, ούδέν δέ κατά τάς άνασκαφάς
ση μείον έδείκνυεν, δτι άνεμίχθησάν ποτε και άντι-
κείμενα μεταγενέστερα, πλήν τίνων ώρισμένων,
τά δποΐα άνεκαλύφθησαν έκτισμένα έν βόθρω' ή
λοιπή έπίχωσις ει/ε μείνει άθικτος. Άφ' έτέρου
έπί τοΟ κρατηρος τό σίγμα εχει ήδη τέσσαρας κε-
ραίας και μόνον έπ' αύτοΟ" τοΟτο δέ ούχί άπαξ
και τυχαίως, άλλ άνεξαιρέτως έν πάσι τοις όνό-
μασιν (1). "Ωστε και έάν ύποθέσωμεν, ότι ό ημέ-
τερος αγγειογράφος μετεχειρίζετο άποκλειστικώς
τό νέον σχήμα τοΟ σίγμα ετη τινά πρίν ή τοΟτο
γείνη δεκτόν έπισήμως έν ταΓς δημοσίαις άναγρα-
φαΐς, ήτοι κατά τό 446, πάλιν δέν δυνάμεθα νομίζω
ν' άνέλθωμεν άνω τοΟ 450 πρά Χρίστου. Κατά
πασαν λοιπόν πιθανότητα ό κρατήρ έποιήΟη έντός
τών προ της άποτελειώσεως του Παρθενώνος δε-
καπέντε έτών.

Άλλ' ή ύπό τοΟ χρονολογικοί» τούτου προσδιο-
ρισμού άποκτωμένη ύπό τοΟ άγγείου αξία αύξάνει
ετι μάλλον ένεκα τοΟ σχήματος αύτοΟ" διότι βλέ-
πω, ότι δ ΚΙβϊη (ΐδε άνωτ.) μόνον έξ Ιταλίας άνα-
φέρει καλυκοειδεϊς κρατήρας, ούδένα δ' έξ Ελλά-
δος" και έγώ δέν ήξεύρω, έάν έκτοτε εύρέθη τοιού-
τος ένταυθα' ώστε δ δημοσιευόμενος έξ Ακροπό-
λεως ίσως είναι δ πρώτος νΟν γνωστός γινόμενος.
ΤοΟτο ύποδεικνύει πιθανώς, ότι έν Αθήναις δέν
ήσαν πολύ έν χρήσει" ούχ ήττον έν Άκροπόλει
ύπάρχουσι δύο τεμάχια έκ τοΟ χείλους και έτέρου
τοΟ αύτοΟ περίπου μεγέθους, οίου και δ δημοσιευό-
μενος" ταΟτα εύρέθησαν έν ετει 1874 άνατοΛι,κα
τον Παρθενώνος, κατά σημείωσιν τοΟ κ. Εύστρα-
τιάδου' άκριβέστεραι πληροφορίαι λείπουσι. Παρί-
στατο έπ' αύτών δ Ζεύς (I Ε Υ ^) έπιβαίνων άρ-

(1) Έν Άρχ. Έφημ. 1885 σ. 56 παρετήρησα ήδη δτι μόνον έπί
ζιγ(ύτ τεμαχίοϊγ μ,εγάΛον άγγείου παριστώντος τό κατά τοϋ Μινώ-
ταυρου έργον τοϋ Θησέως απήντησα τό σίγμα έχον τέσσαρας κεραίας,
τότε δηλαδή δεν εΐ/ον άνεύρει ακόμη έν ταϊς άποθήκαις της Ακροπό-
λεως πάντα τά τεμάχια, έξ ών άπετελέσθη νϋν ό κρατήρ, έξ οσων δέ
είχον δτε έγραφον ΰπ' δψιν, δέν ήδυνάμην νά όρίαω μετά βεβαιότητος
τό σχήμά του.